Vì sao các đồng minh cảnh báo ông Trump không nên tái tranh cử năm 2024?

Theo trang Politico, sau khi thất cử trong cuộc đua vào Nhà Trắng với ông Joe Biden năm nay, Donald Trump nói với các đồng minh về dự định tái tranh cử Tổng thống Mỹ vào năm 2024 và chuẩn bị công bố ngay sau ngày đối thủ nhậm chức. Thế nhưng, Donald Trump có thể từ bỏ ý định này sau khi biết rằng việc tranh cử sẽ yêu cầu ông phải công bố một loạt tài liệu tài chính mới. Điều này có thể khiến ông Trump dễ bị tổn thương trước các cuộc điều tra và vụ kiện dân sự, hình sự đang diễn ra, theo hai đảng viên Cộng hòa thân cận với Trump.

Ngày càng nhiều đảng viên Cộng hòa cho rằng ông Trump phải chịu trách nhiệm về việc kích động người ủng hộ dẫn đến cuộc bạo loạn gây chết 5 người bên trong Điện Capitol hôm 6.1. Sự cố xảy ra vài giờ sau khi họ đổ lỗi cho ông Trump về việc Thượng nghị sĩ Kelly Loeffler và David Perdue thua trong cuộc đua ở bang Georgia khiến Thượng viện rơi vào quyền kiểm soát của đảng Dân chủ.

Trong các cuộc phỏng vấn, hơn nửa tá đảng viên Cộng hòa từng ủng hộ hoặc làm việc cho Trump nói rằng tổng thống không có khả năng tái tranh cử, dù ông có thể chế nhạo điều đó. Nếu Trump thay đổi quyết định và chọn tranh cử, một số người nói rằng sẽ thúc giục ông không làm vậy. Trong khi những người khác hy vọng ông Trump sẽ không nói ra chuyện tái tranh cử.

Chỉ còn chưa đầy hai tuần nữa trong nhiệm kỳ của Trump, các đảng viên Đảng Dân chủ đang kêu gọi phế truất ông, các đồng minh đang giảm ủng hộ, các phụ tá và cả quan chức nội các đang từ bỏ ông. Cuộc chiến nhằm lật ngược kết quả bầu cử khiến Đảng Cộng hòa - vốn đã bị chia rẽ trong nhiệm kỳ tổng thống của Trump - cuốn vào cuộc nội chiến.

Chiến lược gia của Đảng Cộng hòa, Alex Conant, người từng làm việc cho hai ứng cử viên tổng thống, nói: “Đảng Cộng hòa đang bị chia rẽ nhiều hơn so với hai tháng trước, đó không phải là cách nó hoạt động. Nếu có bất cứ điều gì, chúng ta nên đoàn kết hơn bây giờ thay vì sẵn sàng cư xử như phe đối lập".

Sau khi thua kiện, ông Trump dành nhiều tuần cáo buộc cuộc bầu cử gian lận với ít bằng chứng, gây sức ép buộc các người đứng đầu các bang lật ngược kết quả bầu cử, đe dọa các đảng viên Cộng hòa không tuân theo ông và chỉ trích Phó tổng thống Mike Pence luôn trung thành với mình.

“Bốn năm thành tựu chính sách đáng kể, cho dù đó là kinh tế, thẩm phán, Tòa án tối cao, tất cả đều bị xóa sổ bởi sáu tuần với hành vi đáng xấu, vô kỷ luật bất thường, lên đến đỉnh điểm là một ngày ô nhục tại Điện Capitol”, một chiến lược gia của Đảng Cộng hòa quốc gia nói.

Whit Ayres, khảo sát viên kỳ cựu của Đảng Cộng hòa, đã mô tả việc Quốc hội chứng nhận kết quả bầu cử hôm 6.1 là “vòng mở đầu cuộc chiến giành linh hồn của Đảng Cộng hòa”.

Việc thảo luận về hành vi của Trump đã thúc đẩy cuộc nội chiến Đảng Cộng hòa từng xảy ra trước đây. Chưa bao giờ tầm vóc chính trị của tổng thống lại bị tổn hại như vậy. Cơ sở của Đảng Cộng hòa có thể vẫn còn với Trump nhưng khả năng tiếp cận mọi người đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi các nền tảng truyền thông xã hội lớn đình chỉ tài khoản ông vô thời hạn hoặc cấm vĩnh viễn.

Scott Jennings, người từng làm việc cho Tổng thống George W. Bush và thân cận với Nhà Trắng của Trump, nói: “Ông ấy không phải là lãnh đạo của bất kỳ Đảng Cộng hòa nào mà tôi nhận ra”.

Một cựu trợ lý của Trump nói rằng tổng thống bây giờ "cần phải bị tẩy chay và tuyệt giao khỏi Đảng Cộng hòa".

Tuy nhiên, hơn 100 thành viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện và hàng chục đảng viên Cộng hòa tại Thượng viện vẫn ký tên phản đối chứng nhận chiến thắng của ông Joe Biden. Họ không đổ lỗi cho Trump về những gì đã xảy ra ở Điện Capitol.

Cựu Chủ tịch Hạ viện Newt Gingrich, một đồng minh của Trump, nói: “Tất cả những người coi thường và không thích Donald Trump đã tìm mọi lý do có thể để bôi nhọ ông ấy bởi những kẻ bạo loạn. Biden sẽ là tổng thống trên thực tế, nhưng với 45% đất nước, ông ấy sẽ không bao giờ là một tổng thống được chấp nhận. Sẽ luôn có niềm tin rằng đây là một cuộc bầu cử gian lận và không trung thực".

Trump đã nhận được gần 75 triệu phiếu bầu phổ thông trong cuộc bầu cử tháng 11.2020, con số cao thứ hai từ trước đến nay chỉ sau 81 triệu của Biden.

“Vấn đề với Đảng Cộng hòa là mọi đảng viên trên Đồi Capitol đều cần sự hỗ trợ của những người biểu tình này và những người như họ để tồn tại. Trừ khi đảng có thể tìm thấy một thông điệp phổ biến hơn với tầng lớp lao động da trắng hơn Donald Trump, không có tương lai tươi sáng cho đảng Cộng hòa”, một cố vấn cấp cao của Trump cho biết.

Hầu hết các cựu tổng thống gần đây đã tránh xa ánh đèn sân khấu sau khi rời nhiệm sở, một phần để cho phép người kế nhiệm tập trung cầm quyền. Một số tổng thống đã cố gắng có nhiệm kỳ thứ hai không liên tiếp, nhưng Grover Cleveland là người duy nhất thành công, đánh dấu sự trở lại năm 1892 sau khi bị bỏ phiếu mãn nhiệm vào năm 1888.

Các đồng minh của Trump nói rằng tổng thống vẫn chưa quyết định những gì mình sẽ làm sau khi rời Nhà Trắng, nhưng ông nói với họ rằng muốn tổ chức các cuộc tập hợp và chiến dịch chống lại các ứng cử viên Đảng Cộng hòa không ủng hộ nỗ lực lật ngược cuộc bầu cử, bao gồm Thượng nghị sĩ John Thune ở bang Nam Dakota, Hạ nghị sĩ Liz Cheney của bang Wyoming và Thống đốc Brian Kemp của bang Georgia.

Các nhà sử học về tổng thống nói rằng Trump có thể thấy rằng ông mất dần sự liên quan chính trị sau khi rời nhiệm sở, giống như cách các cựu tổng thống Jimmy Carter và George H.W. Bush đã làm. Sự khao khát của Trump với chính trị cũng có thể mất dần ngay cả khi mong muốn được chú ý của ông vẫn còn. Các đồng minh Trump nói rằng tổng thống đã hạ nhiệt trong việc ứng cử vào năm 2024 vì tái tranh cử sẽ yêu cầu ông tiết lộ thông tin tài chính. Thông tin này do hai thành viên Đảng Cộng hòa thân cận với Trump tiết lộ.

Jared Kushner, con rể kiêm trợ lý hàng đầu của Trump và Bill Stepien, người quản lý chiến dịch tranh cử năm 2020 của Trump, đã khuyên ông không nên quyết định vội vàng.

The Trump Organization được cho là đã mất hàng triệu USD trong đợt bùng phát COVID-19, ngay trước khi Trump phải trả lại 421 triệu USD cho các khoản vay mà ông đảm bảo, phần lớn trong số đó cho các chủ nợ nước ngoài, theo một cuộc điều tra của tờ New York Times về cá nhân và doanh nghiệp của Trump hoàn thuế.

Trong khi đó, các nhà điều tra ở New York đang xem xét liệu Trump có thổi phồng tài sản một cách bất hợp pháp, trốn thuế và trả tiền "bịt miệng" cho những phụ nữ cáo buộc ông ngoại tình bằng cách vi phạm luật tài chính tranh cử hay không.

The Trump Organization là tập đoàn trách nhiệm hữu hạn có mối liên hệ với 515 công ty con và chủ thể, 264 trong số đó mang tên Trump và 54 trong số đó mang tên viết tắt của ông.

Với “bộ phim pháp lý” như vậy đang chờ đợi mình, Trump dự kiến ​​sẽ giữ teaser cuộc tranh cử tổng thống, mà không thực sự nộp hồ sơ giấy tờ hoặc xây dựng một chiến dịch, để thu hút sự chú ý.

Nếu Trump đưa ra tuyên bố rõ ràng về việc chạy đua, mua quảng cáo chiến dịch hoặc chi hơn 5.000 USD cho một chiến dịch thực tế, ông sẽ phải đăng ký làm ứng cử viên tranh cử. Nếu chỉ là một ứng cử viên tiềm năng, ông không cần phải làm thế, miễn là chi tiêu ít hơn mức tối đa hợp pháp cho những việc như bỏ phiếu, đi lại và kêu gọi những người ủng hộ tiềm năng, theo Ủy ban bầu cử liên bang và các luật sư bầu cử.