WHO đề xuất nhà khoa học Việt Nam vào nhóm 26 chuyên gia điều tra nguồn gốc COVID-19

Tuyên bố nêu tên 26 thành viên được đề xuất trước thời gian hai tuần tham vấn cộng đồng, trong đó có Inger Damon (Tiến sĩ người Mỹ từng ứng phó với Ebola, người chỉ đạo công việc liên quan các bệnh gây chết người cao tại Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh), Marion Koopmans (nhà vi rút học Hà Lan), Thea Fischer (nhà nghiên cứu miễn dịch người Đan Mạch), Nguyễn Việt Hùng (nhà khoa học Việt Nam) và Yang Yungui (chuyên gia thú y Trung Quốc), những người đã tham gia cuộc điều tra chung trong năm nay.

Theo thông tin trên mạng xã hội Twitter, Tiến sĩ Nguyễn Việt Hùng là đại diện khu vực Đông Á và Đông Nam Á của Viện Nghiên cứu chăn nuôi quốc tế (trụ sở tại thủ đô Nairobi của Kenya). Các nghiên cứu của ông Nguyễn Việt Hùng tập trung vào mối liên hệ giữa y tế và nông nghiệp, an toàn thực phẩm và các bệnh truyền nhiễm, sử dụng đánh giá rủi ro để quản lý an toàn thực phẩm.

Tiến sĩ Nguyễn Việt Hùng đã có hơn 15 năm kinh nghiệm làm việc tại các nước đang phát triển, sở hữu bằng cử nhân sinh học ở Việt Nam và bằng tiến sĩ khoa học đời sống - môi trường tại Pháp.

"Hiểu được nguồn gốc của các mầm bệnh mới là điều cần thiết để ngăn ngừa các đợt bùng phát trong tương lai có khả năng xảy ra dịch bệnh và đại dịch, đồng thời đòi hỏi nhiều chuyên môn. Chúng tôi rất hài lòng với tầm cỡ của các chuyên gia được lựa chọn cho SAGO từ khắp nơi trên thế giới", Tổng giám đốc WHO - Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết.

WHO đã đưa ra yêu cầu về ứng tuyển vào tháng 8.2020, nói rằng họ đang tìm kiếm những bộ óc khoa học vĩ đại nhất để tư vấn về các cuộc điều tra về các mầm bệnh mới có mối đe dọa cao lây nhiễm từ động vật sang người và có thể gây ra đại dịch tiếp theo.

Nhóm được chọn từ hơn 700 người nộp đơn, bao gồm các nhà khoa học từ 26 quốc gia, phản ánh nỗ lực của WHO nhằm thu hút sự ủng hộ rộng rãi của quốc tế cho công việc này.

WHO cho biết SAGO cũng sẽ xem xét tiến độ của các nghiên cứu tiếp theo về nguồn gốc của vi rút SARS-CoV-2 xuất hiện ở Trung Quốc vào cuối năm 2019.

Bà Maria van Kerkhove, người đứng đầu đơn vị bệnh động vật và bệnh mới nổi của WHO, nói với Reuters: "Chúng tôi cần mang đến những bộ óc tốt nhất ở đây và nó cần phải đa lĩnh vực. Trong 20 năm qua, chúng ta đã có nhiều mầm bệnh xuất hiện hoặc tái xuất hiện: SARS, MERS, các loài gia cầm ảnh hưởng khác nhau, Zika, sốt vàng da và tất nhiên là SARS-CoV-2”.

Bà Maria van Kerkhove, nhà dịch tễ học người Mỹ và là trưởng nhóm kỹ thuật của WHO về COVID-19, nhớ lại rằng phải mất hơn một năm để xác định rằng lạc đà một bướu là nguồn trung gian gây ra Hội chứng Hô hấp Trung Đông (MERS) do dơi mang theo.

SAGO sẽ thiết lập một khuôn khổ toàn cầu cho các nghiên cứu về động vật, con người, thực phẩm, môi trường, an toàn sinh học và các quy trình để kiểm tra trong phòng thí nghiệm khi mầm bệnh mới xuất hiện, cô nói.

"Với địa chính trị của tất cả những điều này, chúng tôi muốn đảm bảo rằng có một khuôn khổ khoa học và kỹ thuật rất vững chắc... cho thời gian tới, bởi sẽ có lần tiếp theo", bà Maria van Kerkhove nói.

Một nhóm chuyên gia do WHO đứng đầu từng dành 4 tuần ở và xung quanh thành phố Vũ Hán với các nhà khoa học Trung Quốc và cho biết trong một báo cáo chung vào tháng 3 rằng vi rút SARS-CoV-2 có thể đã được truyền từ dơi sang người thông qua một loài động vật khác nhưng vẫn cần nghiên cứu thêm.

WHO đã kêu gọi tất cả các nước hợp tác điều tra nguồn gốc vi rút SARS-CoV-2, nhưng Trung Quốc đã công khai bác bỏ kế hoạch kiểm tra nhiều hơn các phòng thí nghiệm và thị trường trên lãnh thổ của mình.

Ông Tedros Adhanom Ghebreyesus nói rằng cuộc điều tra đã bị cản trở do thiếu dữ liệu thô vào những ngày đầu tiên lan truyền vi rút SARS-CoV-2 ở đó.

Bà Maria van Kerkhove cho biết những nghiên cứu quan trọng bao gồm cả về huyết thanh học để kiểm tra các kháng thể có mặt ở đó vào năm 2019 và nói thêm: "Tôi muốn xem thêm các nghiên cứu về động vật được bán trên thị trường để truy tìm nguồn gốc".

Trong phái đoàn của WHO đến thành phố Vũ Hàn hồi tháng 1.2021 điều tra nguồn gốc COVID-19 có Tiến sĩ Nguyễn Việt Hùng.

Thời điểm đó, Tiến sĩ Nguyễn Việt Hùng nói rằng ông không mong đợi bất kỳ hạn chế nào với công việc của đoàn ở Trung Quốc, nhưng cảnh báo rằng nhóm có thể không tìm ra câu trả lời rõ ràng.