Gửi bình luận
Trung Quốc hôm 7.12 cho rằng kế hoạch của chính quyền Biden hạn chế nguyên liệu Trung Quốc trong pin được hưởng ưu đãi thuế với ô tô điện từ năm tới là vi phạm các quy tắc thương mại quốc tế và sẽ làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu.
Kế hoạch này sẽ khiến các nhà đầu tư trong chuỗi cung ứng ô tô điện của Mỹ không đủ điều kiện nhận ưu đãi thuế nếu sử dụng nhiều hơn một lượng nhỏ nguyên liệu pin quan trọng từ Trung Quốc hoặc các quốc gia khác được coi là "thực thể nước ngoài đáng quan ngại" (FEOC). Thuật ngữ FEOC áp dụng cho Trung Quốc, Nga, Triều Tiên và Iran.
Các quy định mới được thiết kế để giảm thiểu sự phụ thuộc của chuỗi pin cung ứng pin ô tô điện Mỹ vào Trung Quốc và đang được những hãng ô tô theo dõi chặt chẽ khi họ đưa ra quyết định đầu tư sản xuất pin để chuyển đổi sang xe điện.
He Yadong, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc, hôm 7.12 cho biết: “Nhắm mục tiêu vào các doanh nghiệp Trung Quốc bằng cách loại trừ sản phẩm của họ khỏi phạm vi trợ cấp là chính sách không hướng đến thị trường điển hình. Nhiều thành viên Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), gồm cả Trung Quốc, đã bày tỏ lo ngại về chính sách phân biệt đối xử của Mỹ, vi phạm các nguyên tắc cơ bản của WTO”.
Vị trí thống trị của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng pin toàn cầu đã khiến các quan chức Mỹ và châu Âu phải hành động trước lo ngại rằng ô tô điện Trung Quốc giá rẻ có thể tràn ngập thị trường của họ.
Ủy ban châu Âu đang điều tra xem liệu các nhà sản xuất ô tô điện ở Trung Quốc có được hưởng lợi từ các khoản trợ cấp không công bằng từ chính phủ hay không.
Liên minh châu Âu (EU) bắt đầu cuộc điều tra trong tháng 10 để quyết định xem có nên thiết lập các hàng rào thuế quan chống lại điều mà Ursula von der Leyen - Chủ tịch Ủy ban châu Âu gọi là làn sóng nhập khẩu ô tô điện Trung Quốc rẻ hơn do được hưởng lợi từ trợ cấp của chính phủ hay không.
EU đang kiểm tra ô tô điện được cả các hãng Trung Quốc và công ty nước ngoài, chẳng hạn như Tesla, BMW và Renault, sản xuất tại quốc gia châu Á này.
Theo Ủy ban châu Âu, ông chủ một số hãng ô tô phương Tây cho rằng ngành công nghiệp ô tô Trung Quốc được hưởng lợi từ các khoản trợ cấp của chính phủ mang lại lợi thế không công bằng. Qua đó, các ô tô điện thương hiệu Trung Quốc đã có giá rẻ lại càng rẻ hơn, thậm chí mức giá cực kỳ thấp.
Mỹ đã thông qua hai luật rõ ràng loại trừ các nhà đầu tư có thể hưởng lợi từ việc phân bổ ưu đãi thuế trị giá 6 tỉ USD cho pin và khoáng chất quan trọng, cũng như trợ cấp 7.500 USD cho mỗi phương tiện sử dụng năng lượng mới được sản xuất, nếu họ đưa FEOC vào chuỗi cung ứng của mình.
Các quy định sẽ có hiệu lực vào năm 2024 với pin hoàn chỉnh và năm 2025 với các khoáng chất quan trọng.
Chính quyền Joe Biden cũng đang đề xuất các tiêu chí khắt khe, gồm cả ngưỡng sở hữu 25%, để xác định liệu một công ty có bị FEOC kiểm soát hay không.
He Yadong nói: “Bằng cách thiết lập ‘hàng rào kính’, Mỹ đang gây hại nhiều hơn là có lợi cho sự phát triển của công nghệ ô tô điện và ngành công nghiệp nói chung”.
Trung Quốc chiếm gần 2/3 năng lực chế biến lithium của thế giới và 75% với coban, cả hai đều được sử dụng trong sản xuất pin.
Tuy nhiên, các nhà phân tích đã đặt câu hỏi liệu vị thế của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng pin toàn cầu có đủ để chứng minh cho lời tuyên bố từ Mỹ và EU về những rủi ro tiềm ẩn hay không.
Dan Marks, nhà nghiên cứu về an ninh năng lượng tại hãng Royal United Services (Anh), nói: “Có rất nhiều sự cường điệu xung quanh vấn đề này. Tôi không chắc các biện pháp mà EU hay Mỹ đang xem xét có phù hợp với quy mô rủi ro hay không. Điều chúng ta nên nói là những chiến lược ở châu Âu và Mỹ thực sự là chiến lược công nghiệp. Ý đồ đằng sau đó là thúc đẩy sự cạnh tranh và sự sống còn của các ngành công nghiệp ở khu vực đó”.
Hiện tại, Bộ Tài chính Mỹ tạm thời sẽ miễn trừ một số khoáng chất quan trọng khỏi các quy định nghiêm ngặt mới cấm nguyên liệu từ Trung Quốc và các quốc gia khác được coi là FEOC.
Liên minh Đổi mới Ô tô, một nhóm đại diện cho gần như tất cả các hãng sản xuất ô tô lớn, cho biết quyết định miễn trừ các khoáng chất quan trọng trong hai năm (đến 2025) là "có ý nghĩa và được tư vấn tốt" và nếu không có quyết định này thì có thể khiến gần như hầu hết phương tiện không đủ điều kiện hưởng lợi từ các khoản ưu đãi thuế.
Bộ Tài chính Mỹ cho biết một số ít nguyên liệu được miễn trừ mỗi loại chiếm ít hơn 2% giá trị khoáng chất quan trọng của pin.
General Motors tin rằng hãng “có vị trí tốt để duy trì ưu đãi mua hàng cho người tiêu dùng với nhiều ô tô điện của chúng tôi vào năm 2024 và hơn thế nữa”.
Hồi tháng 10, Ford Motor cho biết đang chờ hướng dẫn để xác định xem liệu thỏa thuận được cấp quyền sử dụng công nghệ từ CATL (nhà sản xuất pin lớn nhất thế giới của Trung Quốc), như một phần kế hoạch xây dựng nhà máy pin ở bang Michigan (Mỹ) của Ford Motor, có vi phạm các quy tắc hay không. Các quan chức chính quyền Biden không bình luận về việc liệu thỏa thuận đó có tuân theo quy tắc hay không. Ford Motor từ chối bình luận.
Marco Rubio, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa, cho biết hướng dẫn này dường như cho phép thỏa thuận Ford Motor - CATL đủ điều kiện. Ông chỉ trích quyết định này, cho rằng chính quyền Biden đang đặt "các nhóm lợi ích đặc biệt ô tô điện lên trên lợi ích của nước Mỹ".
Bộ Năng lượng Mỹ thông báo một công ty sẽ được coi là FEOC nếu được sở hữu hoặc kiểm soát bởi một chính phủ nước ngoài bị nêu tên. Các công ty cũng sẽ không đủ điều kiện nếu một thực thể liên quan nắm giữ 25% số ghế hội đồng quản trị, quyền biểu quyết hoặc vốn chủ sở hữu của thực thể đó.
Liên minh Đổi mới Ô tô cho biết: "Có vẻ như các công ty hoạt động tại Trung Quốc được coi là FEOC. Các thực thể Trung Quốc có cơ cấu sở hữu hoặc quản trị cụ thể có thể được phép trong một số trường hợp nhất định".
Các quy định này dự kiến sẽ tiếp tục giảm số lượng ô tô điện đủ điều kiện nhận ưu đãi thuế. Luật ngay lập tức quy định bất kỳ phương tiện nào không đủ điều kiện nếu không được lắp ráp ở Bắc Mỹ.
Thượng nghị sĩ Joe Manchin, Chủ tịch Ủy ban Năng lượng của Thượng Viện, đã chỉ trích Bộ Tài chính Mỹ vì cho phép một số khoáng chất quan trọng từ Trung Quốc đủ điều kiện nhận ưu đãi thuế và tuyên bố sẽ tận dụng mọi cơ hội để “đảo ngược quy tắc được đề xuất bất hợp pháp, đáng xấu hổ này và bảo vệ an ninh năng lượng của chúng ta”.
Joe Manchin lưu ý Trung Quốc hiện sản xuất 74% sản lượng cực âm, 92% sản lượng cực dương và 76% sản lượng pin lithium-ion trên thế giới.
Theo Bộ Tài chính Mỹ, để cho phép các phương tiện tuân thủ đủ điều kiện cho đến khi quy tắc được hoàn thiện, họ sẽ có một phương pháp tuân thủ được đẩy nhanh dành cho các nhà sản xuất ô tô có chuỗi cung ứng sạch.
