Các công nhân nhà máy Tesla ở thành phố Thượng Hải có hành động bất thường là đăng thông tin lên mạng xã hội để kêu gọi sự quan tâm và hỗ trợ từ Elon Musk lẫn công chúng Trung Quốc sau khi được thông báo vào cuối tuần rằng tiền thưởng thành tích đã bị cắt giảm.
Bắt đầu hoạt động vào cuối năm 2019, nhà máy ở Thượng Hải là trung tâm sản xuất lớn nhất của Tesla. Đây là nhà máy ô tô đầu tiên ở Trung Quốc do một công ty nước ngoài sở hữu hoàn toàn.
Nhà máy Tesla ở Thượng Hải là nơi sản xuất hai mẫu ô tô điện phổ biến nhất của công ty, Model 3 và Model Y, phục vụ thị trường châu Á và châu Âu. Nhà máy này sử dụng khoảng 20.000 công nhân, có năng lực sản xuất hơn 750.000 ô tô điện mỗi năm và chiếm hơn một nửa sản lượng toàn cầu của Tesla vào năm 2022.
Trung Quốc là thị trường lớn thứ hai của Tesla sau Mỹ về số lượng. Vào năm 2022, Tesla đã tạo ra doanh thu 18,15 tỉ USD từ Trung Quốc, chiếm hơn 1/5 tổng doanh thu của hãng.
Nhà máy này cắt giảm sản lượng vào tháng 12.2022 và kéo dài thời gian nghỉ lễ hồi tháng 1 để đối phó với lượng hàng tồn kho tăng, trước khi thông báo giảm giá ô tô điện từ 6% đến gần 14% tại Trung Quốc. Đây là một phần của làn sóng giảm giá mà Tesla thực hiện trên toàn cầu trong năm 2023 để kích thích nhu cầu.
Tai nạn chết người trong xưởng hàn nhà máy Tesla ở Thượng Hải
Ngày 4.2, vụ tai nạn trong xưởng hàn của nhà máy Tesla ở Thượng Hải khiến một công nhân tử vong, theo báo cáo an toàn được chính quyền địa phương ở quận Phố Đông, Thượng Hải công bố vào tuần trước.
Báo cáo cho biết việc quản lý an toàn của Tesla gián tiếp gây ra vụ tai nạn nhưng người công nhân phải chịu trách nhiệm trực tiếp. Một số công nhân Tesla được thông báo rằng tiền thưởng thành tích của họ bị cắt giảm vì vụ tai nạn nên đã lên mạng xã hội để phản đối.
Tesla đã thăng chức cho Tom Zhu, Giám đốc điều hành Tesla ở Trung Quốc, để giám sát hoạt động sản xuất và bán hàng toàn cầu của công ty vào đầu năm nay. Việc thăng chức này giúp Tom Zhu trở thành một trong những người kế nhiệm tiềm năng cho Elon Musk với tư cách Giám đốc điều hành Tesla.
Dưới thời Tom Zhu, nhà máy Tesla ở Thượng Hải đã phục hồi nhanh chóng từ sản lượng bị sụt giảm vào năm ngoái do các phong tỏa do đại dịch ở Trung Quốc.
Vào thời gian phong tỏa, Tom Zhu là một trong số những người đầu tiên ngủ trong nhà máy khi Tesla cố gắng duy trì sản lượng ở bối cảnh giới hạn nghiêm ngặt về di chuyển với các công nhân và nhà cung cấp.
Nhà máy mới sản xuất pin Megapack
Hôm 9.4, Tesla tuyên bố sẽ mở một nhà máy mới ở Thượng Hải. Ban đầu nhà máy này sẽ sản xuất 10.000 pin Megapack mỗi năm, tương đương với khoảng 40 gigawatt giờ lưu trữ năng lượng và bổ sung cho hoạt động của nhà máy sản xuất ô tô điện hiện có ở Thượng Hải.
Tesla hiện có một nhà máy Megapack ở bang California (Mỹ) và các đơn đặt hàng tồn đọng cho đến đầu năm 2025. Theo trang web của Tesla, một pin Megapack có giá dưới 2,7 triệu USD ở California.
Mike Gallagher (hạ nghị sĩ đảng Cộng hòa), Chủ tịch Ủy ban Hạ viện về cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung, hôm 10.4 cho biết ông lo ngại về sự phụ thuộc của Tesla vào Trung Quốc, một ngày sau khi công ty tiết lộ kế hoạch mở nhà máy sản xuất pin Megapack ở Thượng Hải.
Khi được hỏi về nhà máy pin của Tesla ở Trung Quốc, Mike Gallagher nói với Reuters rằng: "Tôi đang quan ngại về điều này. Có vẻ như Tesla hoàn toàn phụ thuộc vào sự hào phóng của chính phủ liên bang Mỹ thông qua các khoản giảm thuế và cả việc tiếp cận thị trường Trung Quốc. Các thỏa thuận mà Tesla đã ký với Trung Quốc dường như rất đáng lo ngại. Tôi chỉ muốn tìm hiểu là Elon Musk làm thế nào để cân bằng cả hai khía cạnh đó”.
Theo Mike Gallagher, không như Tesla, SpaceX - công ty hàng không vũ trụ của Elon Musk là "câu chuyện thành công lớn".
Trên Twitter, Elon Musk đã đáp lại những lời chỉ trích Tesla hôm 9.4, cho biết trong một tweet rằng "Tesla đang tăng sản lượng nhanh chóng ở bang Texas, California và Nevada".
Kế hoạch mở nhà máy sản xuất pin Megapack của Tesla diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa Trung Quốc với Mỹ ngày càng gia tăng. Trung Quốc đang thuyết phục các công ty quốc tế tiếp tục đầu tư vào nước này sau khi việc phong tỏa kéo dài vì đại dịch gây ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.
Ba năm sau chuyến đi trước đó đến Trung Quốc, Elon Musk đã trở lại nước này hôm 9.4 và đến thăm nhà máy Tesla ở Thượng Hải, theo trang Bloomberg.
Điểm đáng chú ý là Tesla vẫn đang chờ chính quyền Trung Quốc phê duyệt Full Self Driving (FSD), hệ thống hỗ trợ người lái tiên tiến của hãng. Ô tô điện Tesla cũng bị cấm vào các khu liên hợp quân sự và địa điểm họp chính trị của Trung Quốc trong bối cảnh lo ngại về camera lắp trên xe. Tesla cũng đang gặp phải sự chậm trễ trong nỗ lực tăng gấp đôi công suất sản xuất tại nhà máy Thượng Hải.
Cuối tháng 3, Reuters đưa tin Elon Musk lên kế hoạch đến thăm Trung Quốc vào đầu tháng 4 và tìm kiếm cuộc gặp với Thủ tướng Lý Cường.
Ông Lý Cường đang dẫn đầu các nỗ lực của đất nước để thuyết phục các công ty quốc tế tiếp tục đầu tư vào Trung Quốc. Cuối tháng 3, Thủ tướng Trung Quốc phát biểu tại các sự kiện kinh doanh có sự tham dự của Giám đốc điều hành Apple Tim Cook và Giám đốc điều hành Pfizer Albert Bourla.
Trước khi trở thành Thủ tướng Trung Quốc vào tháng 3 vừa qua, Lý Cường từng là Bí thư Thành ủy Thượng Hải, nơi ông giám sát việc xây dựng và khai trương nhà máy của Tesla. Ông Lý Cường và Elon Musk từng gặp nhau trước đó, tại lễ khai trương nhà máy ở Thượng Hải năm 2019. Vào năm 2020, họ đã tham gia một cuộc họp trực tuyến, nơi Elon Musk cảm ơn Bí thư Thành ủy Thượng Hải lúc bấy giờ vì hỗ trợ hoạt động của nhà máy trong thời gian đại dịch bùng phát, theo các phương tiện truyền thông địa phương.
Chuyến đi trước đó của Elon Musk đến Trung Quốc từ đầu năm 2020. Vào thời điểm này, hình ảnh Elon Musk nhảy múa trên sân khấu tại nhà máy ở Thượng Hải đã lan truyền khắp thế giới, giúp ông càng được nhiều người biết đến.
Sau đó, tầm ảnh hưởng của Elon Musk ngày càng lớn. Trong một thời gian dài, ông trở thành người giàu nhất thế giới. Elon Musk hiện là người giàu thứ hai thế giới (sau doanh nhân Bernard Arnault, Giám đốc điều hành LVMH - công ty hàng xa xỉ lớn nhất thế giới) với tài sản ròng trị giá 180 tỉ USD, theo Bloomberg Billionaires Index.
Tại Trung Quốc, Tesla phải giảm giá các mẫu ô tô điện bán chạy nhất của mình trước áp lực ngày càng tăng từ các nhà sản xuất nội địa bao gồm BYD, Nio và Zeekr (thương hiệu của Geely Automobile).
Các hãng ô tô điện Trung Quốc có thể nhận được một cú hích nữa nếu CATL (nhà sản xuất pin Trung Quốc) thực hiện kế hoạch giảm giá mạnh các loại pin được sử dụng trong xe của họ.
Các thương hiệu ô tô điện Trung Quốc sản xuất trong nước có cơ hội tốt để tăng thị phần vào năm 2023 khi người tiêu dùng thắt chặt hầu bao và lựa chọn những chiếc xe rẻ hơn trong bối cảnh kinh tế ảm đạm.
BYD cùng công ty khởi nghiệp như Li Auto và Leapmotor sẽ hưởng lợi từ việc hạ tiêu chuẩn tiêu dùng khi những tài xế chuyển hướng sang các mẫu xe rẻ hơn sau những lo lắng về triển vọng việc làm và tiền lương của họ, các nhà phân tích và đại lý bán hàng cho biết.
Trung Quốc là thị trường ô tô và xe điện lớn nhất thế giới. Có 6,9 triệu ô tô điện được bán ra ở Trung Quốc vào năm 2022, gần gấp đôi con số trong 2021, theo dữ liệu của ngành.