Mỹ - Nga đấu khẩu về việc sử dụng vũ khí hạt nhân tại Ukraine

Tiềm năng Nga sử dụng vũ khí hạt nhân đã trở thành mối quan tâm toàn cầu kể từ khi Moscow tiến hành chiến dịch quân sự tại Ukranie. Bốn khu vực do Nga kiểm soát ở Ukraine gồm: Lugansk, Donetsk, Zaorizhzhia và Kherson đã tổ chức các cuộc trưng cầu ý dân từ cuối tuần trước về việc sáp nhập với Nga. Ông Putin ủng hộ động thái này, làm dấy lên viễn cảnh Nga sẽ chính thức sáp nhập thêm 15% lãnh thổ Ukraine.

Giới chức Nga, bao gồm cả Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga - cựu Tổng thống Dmitry Medvedev nói rằng, sau khi các khu vực này được sáp nhập vào Nga, bất kỳ cuộc tấn công nào của lực lượng Ukraine nhằm vào khu vực đó sẽ được coi là tấn công vào Nga.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề cập đến vũ khí hạt nhân trong bài phát biểu huy động lực lượng hôm 21.9. Ông cảnh báo phương Tây rằng “tôi không đùa” khi nói sẽ dùng vũ khí hạt nhân nếu lãnh thổ của Nga bị đe dọa.

Những tuyên bố của người đứng đầu Điện Kremlin đã làm dấy lên những lo lắng rằng Nga có thể sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine. Giới chức Mỹ trong nhiều tháng đã cảnh báo Nga về hậu quả của việc sử dụng vũ khí hạt nhân qua các kênh liên lạc riêng.

Washington Post dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết, Bộ Ngoại giao nước này đã liên lạc một cách kín đáo với Moscow suốt vài tháng qua, nhưng không tiết lộ ai là người đã gửi thông điệp hoặc nội dung. Theo đó, những thông điệp mà Mỹ gửi đến Nga “nhấn mạnh những gì mà Tổng thống Joe Biden và các phụ tá của ông đã trình bày công khai".

Nguồn thạo tin của Washington Post cho biết, chính quyền ông Biden không đưa ra những cảnh báo cụ thể về hậu quả của một cuộc tấn công hạt nhân, nhằm khiến Điện Kremlin phải lo lắng về những phản ứng tiềm tàng của Mỹ. Trước đó, hôm 16.9, Tổng tống Mỹ Biden đã tuyên bố Nga sẽ phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng nếu sử dụng vũ khí hạt nhân trong cuộc xung đột tại Ukraine.

Đáng chú ý, các quan chức Mỹ cũng đã cảnh báo Nga không nên sử dụng vũ khí hạt nhân. Ngoại trưởng Antony Blinken cho biết, hậu quả cho việc sử dụng vũ khí hạt nhân là "rất rõ ràng", và tiết lộ chính quyền Biden đã có sẵn kế hoạch nếu vũ khí hạt nhân được sử dụng trong cuộc xung đột.

“Chúng tôi đã nói rất rõ ràng với người Nga, công khai lẫn riêng tư về vấn đề này”, ông Blinken nói.

Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cũng cảnh bảo rằng Nga sẽ phải đối mặt với "hậu quả thảm khốc" nếu họ "đi vào con đường đen tối của việc sử dụng vũ khí hạt nhân."

"Nga hiểu rất rõ những gì Mỹ sẽ làm để đối phó với việc sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine bởi vì chúng tôi đã cảnh bảo điều đó cho họ. Nga sẽ đưa ra quyết định của riêng mình, họ hoàn toàn hiểu Mỹ sẽ phản ứng một cách dứt khoát ", ông Sullivan nói.

Theo hãng tin nhà nước Nga RIA Novosti, đáp trả những cảnh báo từ phía Washington, Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov hôm 26.9 nhấn mạnh Mỹ nên "hạ nhiệt" trước khi đưa xung đột "đến gần ranh giới nguy hiểm".

“Chúng tôi nói đi nói lại với người Mỹ rằng hãy sử dụng từ ngữ trung lập nhất, rằng họ nên "bớt nóng" và không nên làm tình hình thêm căng thẳng. Điều này chỉ đưa đến gần ranh giới nguy hiểm”, Ryabkov nói.

Cuối tuần trước ông Ryabkov cũng cho biết, Moscow không đe dọa bất kỳ ai bằng vũ khí hạt nhân, và cuộc đối đầu công khai với Mỹ và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương NATO không có lợi cho Nga.

"Chúng tôi không đe dọa bất kỳ ai bằng vũ khí hạt nhân. Mọi tiêu chí sử dụng vũ khí hạt nhân được nêu trong học thuyết quân sự của Nga. Chúng tôi hy vọng chính quyền Biden cũng nhận thức được nguy cơ leo thang không kiểm soát được của cuộc xung đột ở Ukraine", ông Ryabkov nói hôm 23.9.