Mỹ nhận hồ sơ điều tra chống bán phá giá pin năng lượng mặt trời Việt Nam

Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã nhận hồ sơ đề nghị điều tra chống bán phá giá (CBPG) và chống trợ cấp (CTC) với sản phẩm pin năng lượng mặt trời nhập khẩu từ Thái Lan, Malaysia, Campuchia và Việt Nam. Trong vụ việc này, mặt hàng nói trên từ cả 4 nước đều bị đề nghị điều tra cả CBPG và CTC.

Liên minh Ủy ban Thương mại sản xuất năng lượng mặt trời là nguyên đơn đề nghị điều tra một số sản phẩm pin năng lượng mặt trời thuộc mã HS 8501.61.0000, 8507.20.80, 8541.42.0010 và 8541.43.0010. Thời kỳ điều tra CBPG/CTC đề xuất là năm 2023. Thời kỳ điều tra thiệt hại đề xuất là 3 năm (2021-2023).

Trong năm 2023, theo số liệu Hải quan Mỹ, kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam là 4,2 tỉ USD. Theo đó, mặt hàng này xuất khẩu từ Việt Nam chiếm tỷ trọng 26% trong tổng nhập khẩu pin năng lượng mặt trời của Mỹ (cao nhất trong số những nước cáo buộc).

Biên độ CBPG bị cáo buộc với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam là 271,45%, mức cao nhất trong 4 nước bị cáo buộc. Do Mỹ coi Việt Nam là quốc gia có nền kinh tế phi thị trường nên DOC sẽ sử dụng các giá trị thay thế của quốc gia thứ ba để tính toán biên độ phá giá cho Việt Nam.

Trong vụ việc này, nguyên đơn đề nghị sử dụng Indonesia là quốc gia thay thế do cho rằng quốc gia này có mức độ phát triển kinh tế tương đồng với Việt Nam và có số lượng đáng kể các nhà sản xuất pin mặt trời (Indonesia nằm trong danh sách các nước thay thế mới nhất do DOC ban hành cho Việt Nam). Các bên có thời hạn bình luận về nước thay thế trong vòng 30 ngày trước khi DOC ban hành kết luận sơ bộ của vụ việc.

Nguyên đơn cáo buộc các doanh nghiệp sản xuất/xuất khẩu pin mặt trời Việt Nam đã nhận được 31 chương trình trợ cấp từ Chính phủ, gây thiệt hại đáng kể hoặc đe dọa gây thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất nội địa Mỹ.

Theo quy định điều tra của Mỹ, có 2 cơ quan tham gia trong một vụ việc điều tra CBPG và CTC: DOC điều tra về hành vi bán phá giá và trợ cấp và chịu trách nhiệm chung về kết quả điều tra trong khi Ủy ban Thương mại quốc tế Mỹ (ITC) chịu trách nhiệm đánh giá thiệt hại của ngành sản xuất trong nước. Sản phẩm chỉ bị áp thuế CBPG/CTC nếu cả 2 cơ quan đều ban hành kết luận khẳng định. Nếu như trong vụ việc CBPG, chỉ có doanh nghiệp xuất khẩu là đối tượng bị điều tra thì trong vụ việc CTC, Chính phủ cũng là đối tượng bị điều tra.

Theo đó, quy trình thủ tục vụ việc điều tra CBPG và CTC như sau:

Bước 1: Chính phủ nước bị điều tra (Việt Nam) tham vấn với DOC về đơn đề nghị điều tra CTC.

Bước 2: DOC có 20 ngày để xem xét đơn đề nghị điều tra và ban hành quyết định khởi xướng/hay không khởi xướng điều tra, dự kiến ngày 14.5.2024. Trong một số trường hợp đặc biệt, DOC có thể gia hạn thời gian này lên tổng số 40 ngày.

Bước 3: ITC có 45 ngày kể từ ngày nhận đơn đề nghị để ban hành kết luận sơ bộ về thiệt hại. Trong trường hợp kết luận sơ bộ của ITC là không có thiệt hại, vụ việc sẽ được chấm dứt toàn bộ (tuy nhiên khả năng này thường thấp).

Bước 4: DOC có 140 ngày kể từ ngày khởi xướng để ban hành kết luận sơ bộ về bán phá giá và có 65 ngày kể từ ngày khởi xướng để ban hành kết luận sơ bộ về trợ cấp.

Bước 5: DOC có 75 ngày kể từ ngày ban hành kết luận sơ bộ để ban hành kết luận cuối cùng về bán phá giá/trợ cấp.

Bước 6: ITC có 45 ngày kể từ ngày DOC ban hành kết luận cuối cùng về bán phá giá/trợ cấp để đưa ra kết luận cuối cùng về thiệt hại.

Bước 7: DOC có 7 ngày để ban hành Lệnh áp thuế CBPG/CTC (trong trường hợp kết luận có bán phá giá/trợ cấp và thiệt hại).

Trên đây là một số thông tin liên quan đến vụ việc nhận hồ sơ đề nghị điều tra CBPG và CTC với pin năng lượng mặt trời nhập khẩu từ Việt Nam và một số nước. Sản phẩm pin năng lượng mặt trời hiện cũng đang bị Mỹ áp thuế tự vệ và thuế chống lẩn tránh thuế CBPG và CTC mà Mỹ đang áp dụng với Trung Quốc (được hoãn áp dụng đến tháng 6.2024 theo tuyên bố của Tổng thống Mỹ).

Để chuẩn bị ứng phó với vụ việc, Cục Phòng vệ Thương mại (Bộ Công Thương) khuyến nghị các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu sản phẩm liên quan theo dõi chặt chẽ diễn biến tiếp theo của vụ việc; chủ động nghiên cứu, nắm vững quy định, trình tự, thủ tục điều tra CBPG và CTC của Mỹ và dự kiến chiến lược kháng kiện phù hợp với doanh nghiệp (trong trường hợp DOC khởi xướng điều tra); đa dạng hóa thị trường và mặt hàng xuất khẩu.

Hợp tác đầy đủ với Cơ quan điều tra Mỹ trong suốt quá trình diễn ra vụ việc. Bất kỳ hành động thể hiện sự bất hợp tác hoặc hợp tác không đầy đủ có thể dẫn tới việc Cơ quan điều tra Mỹ sử dụng các chứng cứ sẵn có bất lợi hoặc áp dụng mức thuế CBPG và CTC cáo buộc cao nhất cho doanh nghiệp.

Chủ động đăng ký tài khoản IA ACCESS tại cổng thông tin điện tử của DOC nhằm cập nhật thông tin và nộp các văn bản, tài liệu liên quan tới cơ quan điều tra Mỹ. Bên cạnh đó, thường xuyên phối hợp, cập nhật thông tin cho Cục để nhận được sự hỗ trợ kịp thời.