Nga tố có vũ khí sinh học ở Ukraine, Mỹ bác bỏ, Trung Quốc đòi kiểm tra, LHQ nói không biết

Izumi Nakamitsu, Đại diện cấp cao của LHQ về các vấn đề giải trừ quân bị, nói với hội đồng gồm 15 thành viên rằng LHQ “không biết về bất kỳ chương trình vũ khí sinh học nào” ở Ukraine.

Nakamitsu cho biết cả Ukraine và Nga đều là các quốc gia thành viên của Công ước Vũ khí Sinh học (BWC), một hiệp ước quốc tế cấm các loại vũ khí này. Bà nói thêm: “Vũ khí sinh học đã bị đặt ngoài vòng pháp luật kể từ khi BWC có hiệu lực vào năm 1975.

Trong cuộc họp của Hội đồng Bảo an LHQ, Đại sứ Nga tại LHQ, Vassily Nebenzia, cho biết Moscow đã phát hiện ra một mạng lưới gồm 30 phòng thí nghiệm vũ khí sinh học ở Ukraine. Theo Nebenzya, chương trình này nhằm phát tán các mầm bệnh qua biên giới bằng các loài chim di cư, dơi và cả côn trùng.

"Chúng tôi kêu gọi các bạn cân nhắc về mối đe dọa đe dọa sinh học có thực với người dân châu Âu, hậu quả từ việc phổ biến các tác nhân sinh học không thể kiểm soát từ Ukraine. Nếu kịch bản này xảy ra, toàn bộ châu Âu sẽ bị ảnh hưởng".

Nhưng đại sứ của Mỹ tại LHQ, Linda Thomas-Greenfield đã bác bỏ cáo buộc của Nga đồng thời tố ngược Nga “cố gắng sử dụng Hội đồng Bảo an để hợp pháp hóa thông tin sai lệch và lừa dối mọi người để biện minh cho lựa chọn cuộc chiến của Tổng thống Putin chống lại người dân Ukraine”.

Bà Thomas-Greenfield nói trước hội đồng: “Tôi sẽ chỉ nói điều này một lần: Ukraine không có chương trình vũ khí sinh học. Không có phòng thí nghiệm vũ khí sinh học nào của Ukraine được Mỹ hỗ trợ, không gần biên giới của Nga hoặc bất cứ nơi nào”.

Theo thỏa thuận năm 2005, Lầu Năm Góc đã hỗ trợ một số phòng thí nghiệm y tế công cộng của Ukraine cải thiện an ninh đối với các mầm bệnh nguy hiểm và công nghệ được sử dụng để nghiên cứu. Những nỗ lực đó đã được hỗ trợ bởi các quốc gia khác và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Trước đó, WHO hôm 10.3 nói rằng họ đã khuyến cáo Ukraine tiêu diệt các mầm bệnh có nguy cơ cao được đặt trong các phòng thí nghiệm y tế công cộng của họ để ngăn chặn "bất kỳ sự cố tràn nào" có thể làm lây lan dịch bệnh trong cộng đồng dân cư.

Nhà Trắng hồi đầu tuần đã bác bỏ cáo buộc của Nga là "phi lý" rằng Mỹ đang vận hành các phòng thí nghiệm vũ khí sinh học ở Ukraine, cáo buộc Điện Kremlin chuẩn bị lấy cớ để sử dụng vũ khí hóa học hoặc sinh học trong cuộc tấn công của mình.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cũng bác bỏ cáo buộc của Nga trong một bài phát biểu hôm 10.3, nói rằng “Không ai đang phát triển bất kỳ hóa chất hoặc bất kỳ vũ khí hủy diệt hàng loạt nào khác ở Ukraine”.

Barbara Woodward, đại sứ Anh tại LHQ, cũng mạnh mẽ bác bỏ cáo buộc của Nga, nói với Hội đồng Bảo an rằng Moscow đã đưa ra “một loạt các thuyết âm mưu ngông cuồng, hoàn toàn vô căn cứ và vô trách nhiệm”.

“Không có một mảnh bằng chứng đáng tin cậy nào cho thấy Ukraine có chương trình vũ khí sinh học… Đây lại là một lời nói dối khác trong chiến dịch thông tin sai lệch của Nga”.

Hội đồng Bảo an LHQ hôm 11.3 tổ chức phiên họp theo yêu cầu của Nga về cáo buộc Mỹ hỗ trợ Ukraine nghiên cứu vũ khí sinh học. Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov hôm 9.3 cho biết quân đội nước này đã thu được những tài liệu cho thấy chi tiết về hoạt động quân sự - sinh học tại Ukraine, bao gồm cả vận chuyển vật liệu sinh học từ Ukraine ra nước ngoài.

Trong khi đó, Trung Quốc tỏ rõ ý ủng hộ Nga. Khi đề cập đến vấn đề phòng thí nghiệm sinh học tại Ukraine, Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm 11.3 cho biết:

“Cộng đồng quốc tế từ lâu đã có những lo ngại nghiêm trọng về các hoạt động quân sự sinh học của Mỹ. Thế giới không biết về những gì Mỹ đã làm tại Fort Detrick trên lãnh thổ của họ và 336 phòng thí nghiệm sinh học ở nước ngoài, hoặc liệu các hoạt động có tuân thủ các quy định của Công ước Vũ khí Sinh học (BWC) hay không. Đây không phải là thứ bạn có thể hiểu được trong một vài từ. Thậm chí, thật vô trách nhiệm khi bác bỏ mối quan tâm của cộng đồng quốc tế là “thông tin sai lệch”. Tại sao Mỹ đã đứng một mình trong việc phản đối việc thiết lập các cơ chế xác minh đa phương trong suốt 20 năm nếu họ thực sự tuân thủ BWC? Nó có gây nhầm lẫn không?

Vì Mỹ cũng đã đề cập đến Công ước Vũ khí Hóa học (CWC), tại sao họ không nói với thế giới rằng Mỹ là quốc gia sở hữu duy nhất của vũ khí hóa học? Cộng đồng quốc tế liên tục yêu cầu Mỹ hoàn thành việc tiêu hủy kho dự trữ vũ khí hóa học càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, điều đáng tiếc và đáng lo ngại là Mỹ đã hai lần bỏ qua thời hạn tiêu hủy.

Trung Quốc kiên quyết phản đối việc nghiên cứu và phát triển, sở hữu hoặc sử dụng vũ khí sinh học và vũ khí hóa học của bất kỳ quốc gia nào trong bất kỳ trường hợp nào. Trong hoàn cảnh hiện tại, chúng tôi kêu gọi tất cả các bên có liên quan lưu ý đến sức khỏe và sự an toàn của mọi người ở Ukraine, các khu vực lân cận và trên toàn thế giới, đồng thời đảm bảo an ninh cho các phòng thí nghiệm liên quan. Chúng tôi một lần nữa kêu gọi Mỹ nghiêm túc thực hiện các nghĩa vụ quốc tế của mình, giải trình rõ ràng về các hoạt động quân sự sinh học của mình ở cả trong và ngoài nước, đồng thời chấp nhận kiểm tra đa phương, đồng thời hoàn tất việc tiêu hủy kho vũ khí hóa học càng sớm càng tốt”.

Cũng hôm 9.3, Ủy ban đối ngoại Thượng viện Mỹ đã chất vấn Thứ trưởng Ngoại giao Victoria Nuland về vũ khí sinh học.

Thượng nghị sỹ Marco Rubio đặt câu hỏi: Ukraine có vũ khí hóa học hoặc sinh học không?

Bà Victoria Nuland trả lời: Ukraine có một cơ sở nghiên cứu sinh học, trên thực tế, chúng tôi hiện khá lo ngại quân đội Nga, các lực lượng Nga, có thể đang tìm cách giành quyền kiểm soát. Vì vậy, chúng tôi đang làm việc với người Ukraine về cách họ có thể ngăn chặn bất kỳ tài liệu nghiên cứu nào rơi vào tay lực lượng Nga nếu họ tiếp cận.