Nợ xấu phình to, ngân hàng lo trích lập dự phòng

Nợ xấu tăng mạnh

Theo dữ liệu tổng hợp từ báo cáo tài chính quý 3/2020 của các ngân hàng, hiện nay có tới 14/16 ngân hàng thương mại ghi nhận nợ xấu có mức tăng trung bình 30% so với thời điểm đầu năm.

Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho rằng nguyên nhân khiến nợ xấu tăng mạnh trong 9 tháng đầu năm 2020 là do đại dịch COVID-19 trên thế giới vẫn diễn biến phức tạp, tác động nghiêm trọng mọi mặt đời sống kinh tế. Hoạt động ngân hàng là trung gian tài chính, người gửi tiền cũng là doanh nghiệp và người dân mà người vay tiền cũng là doanh nghiệp và người dân. Khi doanh nghiệp, người dân gặp khó khăn, nguồn thu giảm, khả năng trả nợ sẽ gặp nhiều khó khăn đó là một trong những nguyên nhân dẫn đến nợ xấu tăng.

Ngoài ra, bà Hồng cũng nói rằng vấn đề kỹ thuật tính toán cũng khiến con số thống kê nợ xấu tăng lên. Cụ thể, trong bối cảnh tác động của COVID-19, tình hình kinh tế khó khăn, cầu tín dụng không cao như những năm trước, do đó tỷ lệ tương đối nợ xấu, dư nợ phát sinh cũng tăng lên.

Trong thời gian tới, đại diện NHNN nói rằng để tháo gỡ khó khăn, cơ quan này đã chủ động triển khai nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh. Trong đó, NHNN đã chủ động vào cuộc nhanh chóng ban hành Thông tư 01/2020/TT-NHNN quy định về việc cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi, phí, giữ nguyên nhóm nợ bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19. NHNN cũng chỉ đạo các tổ chức tín dụng thực hiện cơ cấu miễn giảm lãi, hoãn giãn nợ toán nợ, gỡ khó cho doanh nghiệp và người dân.

“Trong thời gian tới, nếu tình hình dịch COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp chưa rõ thời điểm kết thúc, gây khó khăn cho doanh nghiệp, thương mại quốc tế, thương mại dịch vụ bị ảnh hưởng, nhiều khả năng làm nợ xấu hệ thống ngân hàng tăng lên. Để kiểm soát nợ xấu, NHNN đã giao các đơn vị chức năng đánh giá, dự báo, phân tích và đề ra biện pháp ứng phó tình hình, bảo đảm an toàn hệ thống, các tổ chức tín dụng”, bà Hồng nói.

Loạt ngân hàng tăng trích lập dự phòng

Nợ xấu tăng mạnh thời gian qua đã khiến các ngân hàng tăng mạnh việc trích lập dự phòng. Điển hình, báo cáo tài chính quý 3/2020 của Vietcombank cho thấy lợi nhuận trước thuế của nhà băng này chỉ đạt 4.983 tỉ đồng, giảm 21% so với cùng kỳ 2019; lợi nhuận sau thuế đạt 3.996 tỉ đồng, giảm 20,9%.

Nguyên nhân chính khiến lợi nhuận của Vietcombank giảm mạnh là do những nguồn thu chính đều giảm sút, trong khi chi phí tăng lên. Trong đó, chi phí dự phòng tăng lên mức 34,7% lên 2.025 tỉ đồng. Lũy kế 9 tháng đầu năm, lợi nhuận của Vietcombank đạt 15.965 tỉ đồng, giảm 9,4% so với cùng kỳ 2019.

Tương tự, tại Sacombank, lợi nhuận trước thuế quý 3/2020 của ngân hàng này giảm 12,9% so với cùng kỳ 2019, đạt hơn 897 tỉ đồng. Sau khi trừ thuế, lợi nhuận còn lại là 716 tỉ đồng, giảm 7,2%. Lợi nhuận của Sacombank giảm mạnh cũng do việc trích lập dự phòng rủi ro lên tới hơn 1.287 tỉ đồng, gấp hơn 2 lần cùng kỳ. Lũy kế 9 tháng đầu năm, khoản chi phí này ở mức 2.853 tỉ đồng, tăng 69,4%.

Bà Nguyễn Đức Thạch Diễm, Tổng giám đốc Sacombank cho biết nhà băng này đã nỗ lực xử lý được trên 11.000 tỉ đồng nợ xấu trong 9 tháng qua, nếu không con số trích lập sẽ còn cao hơn. Trong quý cuối năm, Sacombank sẽ tiếp tục đẩy mạnh xử lý nợ xấu để hoàn nhập dự phòng rủi ro, qua đó cố gắng đạt mức lợi nhuận bằng năm 2019.

Còn tại Vietbank, lợi nhuận trước và sau thuế trong quý 3/2020 đã giảm đến 52% và 54% so với cùng kỳ năm trước, chỉ còn gần 86 tỉ đồng và 66 tỉ đồng. Không những vậy, chi phí dự phòng rủi ro tín dụng của Vietbank trong kỳ cũng tăng 65%, đạt 25 tỉ đồng. Nguyên nhân trích lập dự phòng tăng mạnh là do nợ xấu tăng khiến nhà băng này phải mạnh tay trích dự phòng rủi ro.

Ngoài những nhà băng trên, nhiều ngân hàng có quy mô nhỏ khác cũng có lợi nhuận giảm mạnh do dự phòng rủi ro tín dụng tăng mạnh, như BacA Bank, ABBank...

Phó thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho hay trong thời gian qua, công tác xử lý nợ xấu được thực hiện khá hiệu quả, các vướng mắc khó khăn trong quá trình xử lý nợ xấu đã được khắc phục.

Thống kê về mặt số liệu luỹ kế từ ngày 15.8.2017 (thời điểm Nghị quyết 42 có hiệu lực) đến ngày 30.9.2020 đã có 312,3 nghìn tỉ đồng nợ xấu được xử lý. Các khoản nợ xấu đã bán cho Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng (VAMC) dưới hình thức trái phiếu cũng đã đạt 69,5 nghìn tỉ đồng.