Ông Trump đang đánh cược tất cả vào ‘bức tường biên giới’

Quốc hội Mỹ hôm thứ năm đã thông qua dự luật về ngân sách cho an ninh biên giới nhằm chấm dứt tranh cãi giữa lưỡng đảng và tránh cho chính phủ phải đóng cửa thêm một lần nữa. Dự luật không bao gồm số tiền 5.7 tỷ USD mà Tổng thống Trump yêu cầu cho việc xây tường biên giới mà chỉ có 1.37 tỷ USD để xây dựng gần 90 km hàng rào.

Điều này khiến Tổng thống Trump không hài lòng, và ông sẽ ký ban hành cả dự luật ngân sách lần này, ban bố tình trạng khẩn cấp nhằm cho phép quyết định xây tường mà không cần quốc hội phê chuẩn.

Đây được coi là một canh bạc đối với ông Trump để thể hiện quyết tâm giữ vững cam kết với cử tri, “nói là làm”. Ông cần lá phiếu của họ để tại vị trong bối cảnh năm 2020 sẽ bước vào cuộc bầu cử tổng thống mới. Tổng thống Mỹ có quyền điều hành trực tiếp các dự án quân sự trong suốt cuộc chiến tranh hay khi tình trạng khẩn cấp quốc gia được ban bố. Ông Trump có thể xem dự án xây bức tường là một dự án cấp thiết để ban bố tình trạng trên.

Kiểm soát nhập cư và bức tường biên giới rõ ràng là lợi ích quan trọng đối với hàng triệu người theo đảng Cộng Hòa tại Mỹ. Những người đó cũng có thể sẽ vui mừng rằng tổng thống sẽ hành động để thúc đẩy quan điểm của họ ngay cả khi nó đứng trên nền tảng rủi ro về pháp lý. Theo khảo sát năm 2017 của Viện Nghiên cứu Tôn giáo Công cộng (PRRI) thực hiện, 55% cử tri Cộng hòa đồng ý rằng họ cần một nhà lãnh đạo sẵn sàng phá vỡ một số quy tắc nếu nếu đó là điều cần thiết.

Tuy nhiên gần đây, những người theo đảng Cộng hòa, bao gồm những người ủng hộ tổng thống đang có xu hướng không đồng ý với ông Trump - đặc biệt là về nhập cư và bức tường.

Nhiều năm trước, việc xây dựng một hàng rào tại biên giới không phải là vấn đề tranh cãi đến mức phải đóng cửa chính phủ. Rất nhiều những nghị sĩ đảng Dân chủ đã ủng hộ Đạo luật hàng rào an ninh dưới chính quyền cựu Tổng thống Bush năm 2006. Nay, chính những người này lại nói bức tường của ông Trump là “phí tiền, lỗi thời và không hiệu quả”.

Trong suốt 2 năm nhậm chức, ông Trump vẫn luôn cố gắng thực hiện cam kết xây tường biên giới trước sự phản đối dữ dội trong mỗi từng bước đi của đảng Dân chủ. Gần đây, ông đã luôn đề cập đến việc tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia để dùng quân đội xây dựng bức tường mà không cần sự ủng hộ của đảng Dân chủ.

Một khi ban bố tình trạng khẩn cấp, Tổng thống Trump có thể bị khởi kiện tại tòa án tối cao. Nếu thua kiện, ông sẽ tự làm tổn thương chính mình và làm ảnh hưởng tới quyền lực của những người kế nhiệm. Đây là sai lầm mà cựu Tổng thống Obama đã mắc phải thường xuyên khi ông dùng các “phím tắt pháp lý” để áp đặt chính sách mà ông không thể giành được về mặt chính trị ở Thượng viện và Hạ viện.

Có thể nói, tình thế bế tắc về vấn đề tường biên giới hiện là thách thức lớn nhất của ông Trump trong nhiệm kỳ tổng thống ngay trước thềm cuộc bầu cử vào năm 2020, và chưa ai có thể dự đoán được "canh bạc" này sẽ đi về đâu.

Nhật Huyền (theo WSJ, Washington Post)