Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 8.12 thông báo nước này vừa cảnh báo Canada rằng sẽ chịu những hậu quả nghiêm trọng nếu không lập tức trả tự do cho Giám đốc tài chính (CFO) Huawei Mạnh Vãn Châu.
Bà Mạnh bị bắt giữ vào ngày 1.12 và hiện phải đối mặt với nguy cơ dẫn độ sang Mỹ. Phiên điều trần ngày 7.12 nhằm xem xét liệu CFO Huawei được bảo lãnh tại ngoại hay không đã kết thúc mà không có quyết định nào được đưa ra, nên phải hoãn lại đến ngày 10.12.
Phía Bộ Ngoại giao Trung Quốc ra một thông cáo ngắn cho biết Thứ trưởng Ngoại giao Lạc Ngọc Thành vừa triệu tập Đại sứ Canada tại Bắc Kinh John McCallum để bày tỏ sự phản đối mạnh mẽ.
Theo Thứ trưởng Lạc: “Hành động bắt giữ phớt lờ luật pháp, vô lý và thật hèn hạ. Trung Quốc yêu cầu phía Canada lập tức trả tự do cho người bị giam cũng như bảo vệ quyền lợi hợp pháp của họ, nếu không Canada phải chịu hoàn toàn trách nhiệm do những hậu quả nghiêm trọng đem lại”.
Ngày 9.12, tờ Nhân dân nhật báo (cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc) đăng bài xã luận khẳng định: “Chỉ khi phía Canada sửa sai và ngay lập tức ngừng vi phạm các quyền hợp pháp mà công dân Trung Quốc được hưởng, cũng như đưa ra lời giải thích thì họ mới không phải trả giá đắt cho vụ này”.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau trước đó khẳng định hai nước có quan hệ rất tốt. Ngoại trưởng Chrystia Freeland cũng đánh giá cao tầm quan trọng của mối quan hệ song phương này đồng thời đảm bảo CFO Huawei được hưởng quyền hỗ trợ- tiếp cận lãnh sự.
Cựu Đại sứ Canada tại Trung Quốc David Mulroney nhận định cường quốc châu Á này có khả năng dùng đến biện pháp đáp trả như “đóng băng” những hoạt động giao lưu - thăm hỏi cấp cao hoặc ngừng đàm phán về thương mại tự do.
Trong khi đó, một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ tiết lộ nước này vẫn đang theo dõi chặt chẽ diễn biến vụ việc.
Tập đoàn Mỹ muốn nhân viên hạn chế sang Trung Quốc
Tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) đưa tin tập đoàn công nghệ Cisco vừa gửi thư đề nghị nhân viên của mình cắt giảm mọi chuyến đi không cần thiết đến Trung Quốc do lo ngại họ sẽ là mục tiêu trả đũa sau vụ bắt giữ CFO Huawei. Cisco xác nhận có chuyện này, nhưng nói rằng thư bị gửi nhầm đến một vài nhân viên.
Giới lãnh đạo nhiều doanh nghiệp Mỹ đang có nỗi lo tương tự. Trả lời về vấn đề này, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc tuyên bố luôn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân nước ngoài đến Trung Quốcđồng thời yêu cầu công dân nước ngoài tuân thủ luật pháp Trung Quốc.
Ông Jason Wright, người sáng lập công ty cung cấp thông tin thị trường Argo Associates tại Hồng Kông, đánh giá cường quốc châu Á chắc chắn đáp trả vì vụ bắt giữ CFO Huawei là một hành động gây hấn.
Chiều ngược lại, các công ty Trung Quốc cũng sợ rằng những gì vừa xảy ra với bà Mạnh là dấu hiệu cho thấy Washington sẵn sàng ngăn Bắc Kinh đạt được tiến bộ về công nghệ hơn nữa bằng cách tiếp cận cứng rắn hơn.
Một nhà tư vấn kinh doanh tiết lộ không ít nhân sự điều hành cấp cao của Huawei và các doanh nghiệp công nghệ khác có thể cắt giảm số chuyến đi công tác nước ngoài trong vài tháng tới để giảm rủi ro.
Cẩm Bình (theo Reuters, SCMP)