Tỷ phú Elon Musk, Giám đốc điều hành SpaceX, cảnh báo nhiều khả năng dịch vụ internet băng thông rộng vệ tinh Starlink của công ty này có thể bị "nhắm mục tiêu" ở Ukraine.
Lời này được đưa ra vài ngày sau khi một nhà nghiên cứu an ninh mạng cảnh báo rằng các thiết bị được sử dụng để liên lạc qua vệ tinh có thể trở thành "đèn hiệu" mà Nga nhắm mục tiêu để không kích.
"Cảnh báo quan trọng: Starlink là hệ thống liên lạc không phải của Nga duy nhất vẫn hoạt động ở một số vùng Ukraine, vì vậy khả năng bị nhắm mục tiêu rất cao. Hãy sử dụng một cách thận trọng", Elon Musk viết trên tweet.
Ông đề nghị người dùng "chỉ bật Starlink khi cần thiết, đặt ăng ten càng xa mọi người càng tốt" và "đặt ngụy trang ánh sáng trên ăng ten để tránh bị phát hiện bằng mắt".
Hôm 27.2, Elom Musk cho biết Starlink đã được kích hoạt ở Ukraine và SpaceX đang gửi nhiều thiết bị đầu cuối hơn đến quốc gia này, phản hồi lại tweet của Phó thủ tướng Ukraine - Mykhailo Fedorov, người đã đề nghị Giám đốc điều hành SpaceX giúp đỡ.
Hôm 1.3, Ukraine cho biết đã nhận được các thiết bị đầu cuối internet vệ tinh Starlink được tài trợ, nhưng một nhà nghiên cứu bảo mật internet cảnh báo những thiết bị này có thể trở thành mục tiêu của Nga.
"Re: tài trợ starlink của @elonmusk. Thật hay. Nhưng hãy nhớ rằng: Nếu #Putin kiểm soát không khí phía trên #Ukraine, đường truyền đường lên của người dùng sẽ trở thành đèn hiệu cho các cuộc không kích", John Scott-Railton, nhà nghiên cứu cấp cao tại dự án Citizen Lab của Đại học Toronto (Canada) viết trên Twitter.
"#Nga đã có nhiều thập kỷ kinh nghiệm tấn công người khác bằng cách nhắm mục tiêu vào liên lạc vệ tinh của họ", ông viết thêm trong một chuỗi 15 tweet mô tả chi tiết các rủi ro.
Phó thủ tướng Ukraine - Mykhailo Fedorov cảm ơn SpaceX vì đã “giữ cho các thành phố của chúng tôi được kết nối và các dịch vụ khẩn cấp cứu sống nhiều người!”. Thế nhưng, ông cho biết Ukraine cần máy phát điện để duy trì dịch vụ Starlink trực tuyến do các cuộc tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng.
Đáp lại, Elon Musk cho biết SpaceX đang cập nhật phần mềm để giảm mức tiêu thụ điện năng tối đa, qua đó Starlink có thể được cung cấp năng lượng bằng nguồn điện trên ô tô. Ông nói: “Chuyển vùng di động được kích hoạt, vì vậy ăng ten mảng theo giai đoạn có thể duy trì tín hiệu khi di chuyển trên phương tiện”.
Tim Farrar, nhà tư vấn về truyền thông vệ tinh, cho biết ăng ten Starlink trông giống như đĩa truyền hình vệ tinh gia đình, không được thiết kế để sử dụng khi đang chuyển động và không rõ ý của Elon Musk về dòng tweet này.
Kết nối internet ở Ukraine bị ảnh hưởng bởi các hành động quân sự của Nga, đặc biệt là ở khu vực phía nam và phía đông của đất nước, nơi giao tranh diễn ra nặng nề nhất.
Dù hệ thống Starlink cực kỳ tốn kém để triển khai nhưng công nghệ vệ tinh của SpaceX có thể cung cấp internet cho những người sống ở nông thôn hoặc những nơi cáp quang và tháp di động không đến được. Công nghệ này cũng có thể là một bước hỗ trợ quan trọng khi bão hoặc các thảm họa thiên nhiên khác làm gián đoạn liên lạc qua internet.
Ngày 15.1, Elon Musk cho biết SpaceX đã có 1.469 vệ tinh Starlink đang hoạt động và 272 vệ tinh sẽ sớm đi vào hoạt động.
Nga và Ukraine đã đồng ý lập hành lang nhân đạo sơ tán dân thường, nhưng không đạt được thỏa thuận ngừng bắn. Cả hai bên cho biết thông tin này sau cuộc hội đàm thứ hai tại vùng Brest của Belarus hôm 3.3.
Đội quân IT Ukraine nhắm mạng lưới đường sắt Belarus, GPS của Nga
Đội quân IT (công nghệ thông tin), gồm cả các hacker tình nguyện của Ukraine, đã công bố một loạt mục tiêu mới như mạng lưới đường sắt Belarus và GLONASS - hệ thống định vị vệ tinh “cây nhà lá vườn” của Nga.
"Chúng tôi cần huy động và tăng cường nỗ lực hết sức có thể", theo một bài đăng trên kênh Telegram của đội quân IT Ukraine.
Bài đăng đã liệt kê các ưu tiên hàng đầu mà nhóm nhắm mục tiêu, bao gồm cả đường sắt Belarus, các công ty viễn thông Nga và GLONASS - sự thay thế của Nga cho mạng định vị vệ tinh Hệ thống Định vị Toàn cầu (GPS).
Trước đó, Ukraine đã kêu gọi lực lượng hacker ngầm của mình giúp bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng và thực hiện các nhiệm vụ gián điệp mạng chống lại quân đội Nga.
Các quan chức từ Bộ Quốc phòng Ukraine tuần trước đã tiếp cận Yegor Aushev, chuyên gia an ninh mạng Ukraine và chủ công ty Cyber Unit Technologies ở thủ đô Kyiv, để giúp tổ chức một đơn vị hacker chống lại Nga.
Hôm 28.2, Yegor Aushev cho biết đã lên kế hoạch thực hiện các cuộc tấn công mạng có thể phá vỡ bất kỳ cơ sở hạ tầng nào giúp đưa quân đội và vũ khí của Nga đến Ukraine.
Ông nói với Reuters: "Mọi thứ để có thể ngăn chặn chiến tranh. Mục đích là làm sao để việc đưa những vũ khí này đến đất nước chúng ta là không thể".
Yegor Aushev cho biết nhóm của ông đã đánh sập hoặc thay đổi giao diện hàng chục trang web ngân hàng và chính phủ Nga, đôi khi thay thế nội dung bằng hình ảnh bạo lực từ chiến tranh. Yegor Aushev từ chối cung cấp các ví dụ cụ thể vì sẽ giúp người Nga theo dõi nhóm của ông dễ dàng hơn.
Sau khi việc thành lập nhóm của Yegor Aushev được lan truyền rộng rãi, Belarusian Cyber Partisans, nhóm hacker tập trung vào Belarus, đã tình nguyện tấn công đường sắt Belarus vì cho rằng nó được sử dụng để vận chuyển binh lính Nga.
Belarusian Cyber Partisans đã vô hiệu hóa hệ thống giao thông đường sắt Belarus và gỡ bỏ trang web bán vé của nó, tờ Bloomberg News đưa tin hôm 27.2.
Hôm 28.2, một phát ngôn viên Belarusian Cyber Partisans nói rằng nhóm đã thực hiện các cuộc tấn công mạng đó và xác nhận tổ chức của cô đang làm việc với nhóm của Yegor Aushev.
Nữ phát ngôn viên cho biết do nhóm của cô đã gỡ bỏ hệ thống đặt chỗ trực tuyến nên hành khách chỉ có thể đi tàu bằng cách mua vé giấy trực tiếp. Cô đã gửi cho Reuters bức ảnh chụp một tờ vé viết tay được phát hành hôm 28.2.
Cô nói: “Chúng tôi hoàn toàn đứng về phía người Ukraine. Họ đang chiến đấu không chỉ vì tự do của họ mà còn của chúng tôi. Không có một Ukraine độc lập, Belarus không có cơ hội".
Nga gọi các hành động của mình ở Ukraine là "hoạt động đặc biệt" không phải nhằm chiếm đóng lãnh thổ mà phá hủy khả năng quân sự của nước láng giềng phía nam và bắt những kẻ theo chủ nghĩa dân tộc nguy hiểm.