Báo Telegraph (Anh) nêu nhằm chạy đua vũ trang với Trung Quốc, xuất khẩu vũ khí là một cách tăng cường sức mạnh quốc phòng Nhật, nên Tokyo đang muốn bán máy bay săn ngầm P-1 cho Anh.
Theo Reuters, đây là lần đầu tiên sau hàng chục năm, Nhật thúc đẩy xuất khẩu vũ khí ra ngoài khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Thủ tướng Nhật Shinzo Abe đã nới lỏng việc cấm xuất khẩu vũ khí và Bộ Quốc phòng Nhật đi tìm các thị trường nước ngoài, gồm những hợp đồng tiềm năng để bán tàu ngầm cho Úc và thủy phi cơ cho Ấn Độ.
Ông Abe hy vọng việc phục hồi công nghiệp quốc phòng sẽ củng cố quân đội Nhật, khi Nhật đang đối diện một cuộc chạy đua vũ trang với Trung Quốc.
Theo Reuters, các quan chức Nhật đề nghị Anh mua máy bay tuần tra biển P-1 trị giá 600 triệu bảng Anh, khi dự hội chợ hàng không Farnborough (Anh) hồi tháng 7.2014.
Máy bay do thám Nimrod thuộc phi đội tuần tra RAF từ cuối những năm 1960, có vai trò chính trong một cuộc chiến chống ngầm.
Các nguồn tin từ MoD của Telegraph nói việc mua hoặc thuê máy bay săn ngầm Boeing P-8 (Mỹ đã đóng và sử dụng) là một trong những lựa chọn thay thế Nimrod của Anh.
Năm 2011, không quân Hoàng gia Anh (RAF) đã bỏ loại máy bay tuần tra biển Nimrod, sau một chương trình giảm chi quốc phòng, từ đó nhờ các đồng minh Mỹ, Pháp và Canada lấp khoảng trống.
Bộ Quốc phòng Anh (MoD) hồi cuối năm 2014 thú nhận: phải nhờ đồng minh cử 4 máy bay truy lùng một tàu ngầm nghi của Nga ở vùng biển Scotland.
Lãnh đạo MoD nói việc thiếu máy bay là một trong những khoảng trống lớn nhất, do việc giảm chi quốc phòng và chính phủ muốn tìm một loại máy bay do thám mới. Nhưng quyết định sẽ chỉ có sau cuộc tổng tuyển cử vào tháng 5 tới, tiếp theo là sẽ có sự xem xét lại chiến lược an ninh - quốc phòng.
MoD nói họ muốn có một hệ thống giám sát biển bằng tàu chiến, tàu ngầm và máy bay, đồng thời phối hợp với các đồng minh.
Công ty Kawasaki Heavy Industries đóng P-1 của Nhật sẽ phải cạnh tranh với P-8 Poseidon của Boeing vốn có thể có giá hơn 1 tỷ USD.
P-1 được thiết kế để tuần tra vùng biển tranh chấp giữa Nhật và Trung Quốc, nơi hai bên thường trương cơ bắp quân sự với nhau.
Hải quân Cục phòng vệ Nhật đã ký hợp đồng mua 20 chiếc P-1 với giá mỗi chiếc là 20 tỷ Yen (170 triệu USD) cho hoạt động phô trương trên, và để thay thế phi đội Lockheed P-3 Orion aircraft.
Nhật cũng tranh thầu đóng một hạm đội tàu ngầm mới cho Úc để thay lớp tàu ngầm Collins. Mua hàng Nhật sẽ giúp Úc tiết kiệm từ 25-55 tỉ USD, theo báo Japan Times.
Tháng 2.2014, hải quân Mỹ nói sẽ mua thêm 16 chiếc P-8 với giá 150 triệu USD/chiếc.
Bảo Vĩnh (theo Reuters, Telegraph)