Chuyên gia nói về khả năng vi rút SARS-CoV-2 lây truyền qua người từ thực phẩm

Tiến sĩ Emily Sickbert-Bennett, Giám đốc Phòng chống Nhiễm trùng Trung tâm Y tế Đại học Bắc Carolina (Mỹ) chia sẻ về vấn đề này.

Các bệnh do thực phẩm lây lan như thế nào?

Để hiểu lý do tại sao bạn khó có khả năng mắc COVID-19 từ thực phẩm đã tiêu thụ, điều quan trọng là phải hiểu hai cách lây truyền bệnh do thực phẩm. Đầu tiên là bản thân thực phẩm đã bị ô nhiễm về bản chất.

“Điều này xảy ra khi thực phẩm bị ô nhiễm, chẳng hạn như xà lách hoặc hành tím, với mầm bệnh (một sinh vật gây bệnh, chẳng hạn như E. coli) có thể bắt nguồn từ khi nó đang phát triển hoặc được đưa vào trong quá trình phân phối”, Tiến sĩ Emily Sickbert-Bennett nói.

Trong một số trường hợp, mầm bệnh bình thường tồn tại ở động vật nhưng lại gây hại cho con người. Ví dụ gà mang vi khuẩn salmonella và bò mang vi khuẩn E.coli, có thể gây bệnh cho người nếu thịt không được nấu chín kỹ.

Bà Sickbert-Bennett cho hay: “Nếu điều gì đó không được thực hiện để loại bỏ mầm bệnh này về mặt vật lý hoặc vô hiệu hóa nó, chẳng hạn như nấu hoặc rửa nó, thì những thực phẩm bị ô nhiễm này có thể gây ra các bệnh lây truyền qua thực phẩm cho con người”.

Cách thứ hai bạn có thể bị bệnh do thực phẩm là khi ai đó xử lý thực phẩm mắc bệnh do vi rút hoặc vi khuẩn và làm ô nhiễm thực phẩm trong quá trình chuẩn bị.

Tiến sĩ Sickbert-Bennett chia sẻ: “Những cách phổ biến nhất để điều này xảy ra là lây lan qua đường phân - miệng”.

Ví dụ, nếu ai đó nhiễm norovirus, nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh cúm dạ dày, không rửa tay đúng cách sau khi đi vệ sinh và sau đó xử lý thức ăn sử dụng, bạn cũng có thể nhiễm trùng dạ dày.

Con đường lây truyền này (người mắc COVID-19 xử lý thực phẩm) là cách bạn có thể nhiễm vi rút SARS-CoV-2 từ thực phẩm của mình, nhưng rất khó xảy ra, theo bà Sickbert-Bennett.

“Để vi rút SARS-CoV-2 có thể có bất kỳ con đường gây ô nhiễm thực phẩm tiềm ẩn nào, ai đó mắc COVID-19 trong khi chế biến thức ăn của bạn, có tải lượng vi rút đủ cao và ho hoặc hắt hơi trực tiếp vào hoặc vào thức ăn của bạn. Ngoài ra, vi rút SARS-CoV-2 phải có thể sống sót và tồn tại trong thức ăn đó. Đó không phải là kịch bản bất khả thi, nhưng ít có khả năng bạn mắc COVID-19 theo cách này”, Tiến sĩ Sickbert-Bennett nói.

SARS-CoV-2 có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ tương tự như vi rút và vi khuẩn khác từng biết được tìm thấy trong thực phẩm, vì vậy ngay cả khi ai đó mắc COVID-19 xử lý thực phẩm của bạn, nếu nó được nấu chín hoặc rửa kỹ, vi rút sẽ bị loại bỏ.

COVID-19 trên các gói thực phẩm

Trong những tuần đầu của đại dịch, một số chuyên gia khuyến cáo nên khử trùng hàng tạp hóa và gói thực phẩm hoặc để đồ không dễ phân hủy bên ngoài trong 24 giờ. Khi các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu thêm về COVID-19, những biện pháp phòng ngừa này đã được chứng minh là không cần thiết.

Đó là bởi vi rút SARS-CoV-2 cần động vật sống hoặc vật chủ là con người để sinh sôi và tồn tại. Nó không thể sinh sôi trên bề mặt gói thực phẩm. Bạn không nhất thiết khử trùng bao bì thực phẩm, nhưng phải luôn thực hành tốt vệ sinh tay khi xử lý thực phẩm.

Rửa tay bằng xà phòng trong 20 giây sẽ loại bỏ và tiêu diệt vi rút  SARS-CoV-2. Do đó, ngay cả khi SARS-CoV-2 có trên bao bì mang về nhà, miễn là bạn rửa tay kỹ sau khi xử lý thì đã tiêu diệt và loại bỏ vi rút.

Làm thế nào để tránh COVID-19 khi mua thực phẩm hoặc đồ ăn mang đi?

Dù không có bằng chứng cho thấy việc xử lý hoặc tiêu thụ thực phẩm có liên quan đến COVID-19, bạn có thể làm theo các mẹo an toàn để tránh nhiễm vi rút SARS-CoV-2 khi mua đồ ăn mang đi, đi chợ hoặc thăm chợ nông sản địa phương. Cụ thể gồm:

Đeo khẩu trang nơi công cộng.

Cách xa người khác ít nhất 6 feet (gần 2 m).

Để giúp mọi người tuân thủ khuyến nghị này, nhiều cửa hàng đang giới hạn số lượng người mua sắm có thể đến cùng lúc.

Ngay khi vào trong ô tô, hãy dùng nước rửa tay, sau đó rửa tay thật sạch khi về đến nhà.

Bạn hỏi, WHO (Tổ chức Y tế Thế giới) trả lời

Tôi có thể mắc COVID-19 khi ăn thực phẩm tươi, như trái cây và rau quả không?

Hiện không có bằng chứng cho thấy chúng ta có thể mắc COVID-19 từ thực phẩm, bao gồm cả trái cây và rau quả. Trái cây tươi và rau quả là một phần của chế độ ăn uống lành mạnh và nên khuyến khích tiêu thụ chúng.

Tuy nhiên, bạn nên rửa trái cây và rau giống cách làm trong bất kỳ trường hợp nào khác. Trước khi xử lý chúng, hãy rửa tay bằng xà phòng và nước. Sau đó rửa kỹ trái cây và rau quả bằng nước sạch, đặc biệt nếu bạn ăn sống.

SARS-CoV-2 có thể sống trên bề mặt bao bì thực phẩm không?

Vi rút SARS-CoV-2 cần một động vật sống hoặc vật chủ là con người để sinh sôi và tồn tại, không thể sinh sôi trên bề mặt của các gói thực phẩm. Không nhất thiết phải khử trùng vật liệu đóng gói thực phẩm, nhưng cần rửa tay đúng cách sau khi cầm gói thực phẩm và trước khi ăn.

SARS-CoV-2 có thể lây truyền qua việc tiêu thụ thực phẩm nấu chín, kể cả các sản phẩm động vật không?

SARS-CoV-2 có thể bị tiêu diệt ở nhiệt độ tương tự như vi rút và vi khuẩn đã biết khác được tìm thấy trong thực phẩm. Các loại thực phẩm như thịt, gia cầm và trứng phải luôn được nấu chín kỹ ở nhiệt độ ít nhất là 70 độ C. Trước khi nấu, các sản phẩm động vật sống cần được xử lý cẩn thận để tránh nhiễm khuẩn chéo với thực phẩm đã nấu chín.

Chất khử trùng gia dụng tốt nhất cho bề mặt là gì?

Các sản phẩm tẩy rửa và khử trùng gia dụng thường xuyên sẽ giúp loại bỏ hiệu quả vi rút khỏi các bề mặt gia dụng. Để làm sạch và khử trùng các hộ gia đình có nghi ngờ hoặc xác nhận mắc COVID-19, nên sử dụng chất khử trùng diệt khuẩn bề mặt, chẳng hạn như natri hypoclorit 0,05% (NaClO) và các sản phẩm dựa trên etanol (ít nhất 70%).

Những loại thực phẩm nên được tiêu thụ để hỗ trợ hệ thống miễn dịch?

Hệ thống miễn dịch đòi hỏi sự hỗ trợ của nhiều chất dinh dưỡng. Nên tiêu thụ nhiều loại thực phẩm để có một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng, bao gồm ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, rau, trái cây, các loại hạt và thực phẩm từ động vật. Không có một loại thực phẩm nào có thể ngăn bạn mắc COVID-19.

Các chất bổ sung vi chất dinh dưỡng (vitamin và khoáng chất) có thể ngừa COVID-19 ở những người khỏe mạnh hoặc chữa khỏi nó?

Không. Hiện tại không có hướng dẫn về việc bổ sung vi chất dinh dưỡng để phòng ngừa COVID-19 ở người khỏe mạnh hoặc để điều trị COVID-19. Các vi chất dinh dưỡng rất quan trọng cho hệ thống miễn dịch hoạt động tốt và đóng một vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe, hạnh phúc về dinh dưỡng. Bất cứ khi nào có thể, việc hấp thụ vi chất dinh dưỡng nên đến từ chế độ ăn uống cân bằng dinh dưỡng và đa dạng, bao gồm từ trái cây, rau và thực phẩm nguồn động vật.

Có cần bổ sung vitamin D nếu ít tiếp xúc với ánh sáng mặt trời không?

Vitamin D có thể được tạo ra trong da bằng cách tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc thu được thông qua chế độ ăn uống từ các nguồn tự nhiên (ví dụ như các loại cá béo như cá hồi, cá ngừ và cá thu, dầu gan cá, gan bò, pho mát và lòng đỏ trứng), hoặc từ thực phẩm tăng cường vitamin D hoặc thực phẩm bổ sung có chứa vitamin D.

Trong các tình huống mà  vitamin D của bạn đã ở mức thấp hoặc không tiêu thụ thực phẩm giàu vitamin D (bao gồm cả thực phẩm tăng cường vitamin D) và hạn chế được tiếp xúc với ánh sáng mặt trời, hãy bổ sung vitamin D với liều lượng các chất dinh dưỡng được khuyến nghị (200 - 600 IU, tùy thuộc vào độ tuổi) hoặc theo hướng dẫn quốc gia.