Rằm tháng giêng hay Tết Nguyên tiêu diễn ra từ giữa đêm 14 đến hết ngày 15 (đêm trăng rằm) của tháng giêng âm lịch. Năm 2025, rằm tháng giêng rơi vào thứ tư (12.2).
Tháng nào “có điều kiện”, sang hơn một chút thì thịt con gà, luộc lên cúng với xôi. Cũng nhiều tháng chỉ thấy xôi với chuối, lễ cúng rằm qua đi trong sự đạm bạc, thiếu thốn. Chả thánh thần nào nỡ quở trách, giận dỗi người nghèo.
Ngày giữa tháng trăng được gọi trung tuần, là rằm. Từ tháng giêng tới tháng chạp, cứ ngày 15 hằng tháng đều rằm tất. Mở đầu là rằm tháng giêng, nguyên tiêu.
Với quan niệm “cúng cả năm không bằng cúng rằm tháng Giêng”, sau Tết Nguyên đán, nhiều nông dân trồng hoa đã “dự trữ” hoa để bán vào dịp này, nhưng vẫn “cháy hàng”.
Sau chiến thắng của tuyển Việt Nam trước Jordan trên chấm 11m ở vòng 1/8 Asian Cup 2019, fan túc cầu bình luận hài hước rằng: "Hôm nay là ngày rằm tháng 12 ở Việt Nam nên người dân cả nước thắp hương cúng và tất cả ông bà tổ tiên đều phù hộ. Các thánh bên Tây Á có làm phép kiểu gì cũng thua thôi".
Cúng Rằm tháng Bảy (Âm lịch) và cúng chúng sinh (hay còn gọi là cúng cô hồn) là những lễ cúng lớn trong năm theo văn hóa của người Việt. Ngoài việc chuẩn bị mâm cúng đầy đủ thì bài văn cúng đúng không phải ai cũng biết.
Khác với các ngày Rằm khác trong năm, nhiều người quan niệm cúng rằm tháng 7 nên cúng trước 12g ngày 15.7 Âm lịch (trước ngày 25.8). Đây là nét văn hóa truyền thống của người Á Đông.
Có câu nói: “Lễ tất cả năm không bằng đi lễ ngày Rằm tháng Giêng” để nói lên tầm quan trọng của ngày lễ này. Vào ngày Rằm tháng Giêng, người dân thường đi lễ chùa đồng thời làm lễ cúng Phật và gia tiên ở nhà để cầu mong những điều tốt lành trong một năm mới.
Cứ đến rằm tháng giêng, người dân xã Thạch Châu, huyện Lộc Hà (Hà Tĩnh) lại trổ công phu làm gà cúng tổ tiên với những tư thế tạo hình độc đáo. Đây là truyền thống của người dân Thạch Châu có từ xa xưa, thể hiện sự thành kính, biết ơn tổ tiên, cầu mong được độ trì một năm mới bình an, phát đạt.
Dân gian ta có câu "Đi lễ cả năm không bằng ngày Rằm tháng Bảy" cho thấy mức độ quan trọng của ngày lễ này trong đời sống tâm linh của người Việt Nam. Đặc biệt đối với đồng bào các dân tộc Nùng tại Văn Quan - Lạng Sơn, dịp lễ này mang một nét độc đáo riêng, khó có thể nhầm lẫn với bất kỳ một nơi nào.
Người ta tin rằng tháng 7 âm lịch là tháng "mở cửa mả", có rất nhiều quỷ đói lên quấy phá dương gian nên phải cúng đồ ăn cho chúng để quỷ khỏi quấy nhiễu. Tuy nhiên, nếu không cúng đúng cách, có thể bạn sẽ vô tình “rước vong” vô nhà.
Cả nhà đã vô cùng ngạc nhiên với thứ phát hiện được bên trong cơ thể của con gà mổ để cúng rằm. Nhờ thứ tìm được bên trong mà cả gia đình đã được đổi đời.
Chuẩn bị cho những công đoạn cuối cùng để cúng rằm tháng 7, từ sáng nay 16.8 (tức 14 tháng 7 âm lịch) nhiều người dân thủ đô đã xuống phố, ra chợ chọn cho đủ bộ vàng mã để cúng vào ngày mai.
