Cuộc điện đàm giữa Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 7.11 đã tạo nên nhiều suy đoán về tương lai chính sách đối ngoại của ông Trump, đặc biệt là về xung đột Ukraine.
Tờ Washington Post dẫn lời nguồn thạo tin cho biết, đây là cuộc gọi đầu tiên giữa ông Trump và ông Putin kể từ khi cựu tổng thống Mỹ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Cuộc trò chuyện này không chỉ xoay quanh vấn đề Ukraine mà còn mở ra các viễn cảnh về cách ông Trump sẽ điều chỉnh mối quan hệ của Mỹ với các đồng minh và đối thủ.
Ông Trump khuyên Tổng thống Putin không leo thang xung đột tại Ukraine
Trong cuộc gọi diễn ra tại khu nghỉ dưỡng của mình ở Florida, ông Trump đã khuyên Tổng thống Putin không nên gia tăng căng thẳng ở Ukraine, đồng thời nhấn mạnh sự hiện diện quân sự mạnh mẽ của Mỹ tại châu Âu. Đây là thông điệp rõ ràng, thể hiện mong muốn của ông Trump về một châu Âu ổn định và tránh tình trạng leo thang chiến tranh giữa Nga và Ukraine – một cuộc xung đột không chỉ tác động đến khu vực mà còn ảnh hưởng đến bức tranh địa chính trị toàn cầu.
Tổng thống đắc cử Trump cũng bày tỏ nguyện vọng cho những cuộc đối thoại tiếp theo nhằm "giải quyết xung đột ở Ukraine một cách nhanh chóng". Trong chiến dịch tranh cử, Trump đã nhiều lần tuyên bố sẽ chấm dứt ngay lập tức chiến tranh ở Ukraine, tuy nhiên, các biện pháp cụ thể để thực hiện lời hứa này vẫn chưa được ông làm rõ. Những thông tin về cuộc điện đàm cho thấy ông Trump có thể hướng tới một giải pháp ngoại giao với Nga – một phương án từng được ông gợi ý khi ám chỉ rằng Mỹ có thể chấp nhận thực tế lãnh thổ hiện tại mà Nga đang kiểm soát ở Ukraine nhằm đạt được hòa bình.
Nỗ lực hướng tới hòa bình
Washington Post nhận định nỗ lực của ông Trump trong việc kêu gọi chấm dứt xung đột và thúc đẩy hòa bình là một bước đi mạnh mẽ, nhận được nhiều đánh giá tích cực từ cộng đồng quốc tế. Trong bối cảnh cuộc xung đột tại Ukraine đã kéo dài, gây tổn thất lớn cho cả hai phía và khiến hàng triệu người phải chịu ảnh hưởng, việc Trump chủ động khuyến khích hòa bình thể hiện mong muốn thực sự của ông trong vai trò là người kiến tạo hòa bình và ổn định.
Cách tiếp cận của ông Trump trong việc xử lý các vấn đề quốc tế cũng nhấn mạnh đến sự đổi mới và linh hoạt. Thay vì đi theo lối mòn ngoại giao truyền thống, ông Trump tìm cách xây dựng mối quan hệ cởi mở hơn với Nga, hướng tới hợp tác mang tính chiến lược nhằm tạo ra nền tảng mới cho hòa bình. Đây là một phần trong tầm nhìn của ông về việc tái định hình vai trò của Mỹ trên trường quốc tế, không chỉ là một cường quốc mà còn là một lực lượng giữ hòa bình và ổn định.
Cuộc điện đàm với ông Putin diễn ra chỉ vài ngày sau chiến thắng vang dội của Trump, phản ánh rõ nỗ lực của ông trong việc tạo nên sự thay đổi tích cực trong quan hệ quốc tế. Kể từ sau bầu cử, ông đã chủ động trò chuyện với hơn 70 lãnh đạo quốc tế, bao gồm cả Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky. Điều đáng chú ý là cuộc gọi với Zelensky còn có sự tham gia của tỷ phú Elon Musk – người từng hỗ trợ Ukraine thông qua hệ thống vệ tinh Starlink. Cuộc trò chuyện này không chỉ cho thấy một phong cách ngoại giao khác biệt của Trump, mà còn là một thông điệp về tinh thần sáng tạo và chủ động trong việc thiết lập các kênh đối thoại và hợp tác quốc tế. Thay vì dựa vào quy trình truyền thống với sự hỗ trợ của Bộ Ngoại giao Mỹ và phiên dịch viên chính phủ, ông Trump chọn cách trực tiếp hơn để thể hiện cam kết và tầm nhìn của mình với các lãnh đạo trên thế giới.
Phản ứng từ Ukraine
Theo các nguồn tin, phía Ukraine đã được thông báo về cuộc gọi của ông Trump và Tổng thống Putin, và họ không phản đối cuộc trò chuyện này. Giới chức Ukraine từ lâu đã nhận thức được rằng Trump có thể sẽ tìm kiếm giải pháp ngoại giao cho cuộc xung đột với Nga, và việc ông trực tiếp đối thoại với ông Putin có thể là tín hiệu mở ra một cơ hội mới cho hòa bình. Tuy nhiên, cũng có không ít lo ngại về tính bền vững của một giải pháp dựa trên sự thỏa hiệp về lãnh thổ, đặc biệt là khi Nga đã kiểm soát một phần lãnh thổ Ukraine và tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động quân sự tại khu vực này.
Ukraine hiện đang phụ thuộc nhiều vào viện trợ kinh tế và quân sự từ Washington để phòng vệ trước Nga. Điều này khiến các quan chức Kyiv thận trọng trong từng động thái ngoại giao của ông Trump, người đã từng bày tỏ sự không hài lòng về chi phí chiến tranh do người nộp thuế Mỹ phải gánh chịu. Trong các cuộc thảo luận, ông Trump đã từng ngụ ý rằng Ukraine có thể phải nhượng bộ một phần lãnh thổ như Crimea để đổi lấy hòa bình - một ý tưởng nhạy cảm có thể gặp phải phản ứng dữ dội từ phía người dân Ukraine và cộng đồng quốc tế.
Hình ảnh mạnh mẽ
Mối quan hệ ngoại giao giữa ông Trump và Nga không phải là một chủ đề mới mẻ, đặc biệt khi tổng thống đắc cử Mỹ từ lâu đã tỏ ra tôn trọng ông Putin và mong muốn thiết lập quan hệ tốt đẹp với Nga. Tuy nhiên, mối quan hệ này cũng gây tranh cãi không ít, và có nhiều lo ngại rằng ông Trump có thể trở nên quá mềm dẻo trước Nga, điều này có thể ảnh hưởng đến sự ổn định của NATO và an ninh của các nước châu Âu.
Steven Cheung, giám đốc truyền thông của ông Trump, cho biết trong một tuyên bố rằng các nhà lãnh đạo trên thế giới đã bắt đầu xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với Tổng thống Trump, nhấn mạnh vai trò của ông trong việc thúc đẩy hòa bình và ổn định toàn cầu. Nhiều người cũng cho rằng đây có thể là một phần trong chiến lược của Trump nhằm thiết lập một hình ảnh mạnh mẽ và quyết đoán trên trường quốc tế, đặc biệt khi ông đang chuẩn bị cho nhiệm kỳ tổng thống của mình.
Trong khi đó, Nga cũng có những phản ứng nhất định trước chiến thắng của ông Trump. Ban đầu, Điện Kremlin tỏ ra lạnh nhạt, với người phát ngôn Dmitry Peskov cho biết Moscow không có kế hoạch gọi điện cho tổng thống đắc cử của một “quốc gia không thân thiện” và đang “trực tiếp và gián tiếp” tham gia vào các hoạt động chống lại Nga. Tuy nhiên, sau đó ông Putin đã công khai chúc mừng Trump và ca ngợi phản ứng của ông trước các sự kiện chính trị trong nước, thể hiện sự sẵn sàng đối thoại với Trump về các vấn đề quan trọng.
Phát ngôn viên Peskov sau đó còn nhấn mạnh rằng sự cải thiện quan hệ giữa hai nước dưới thời Trump là một tín hiệu tích cực, đồng thời nhận định rằng ông Trump có thể là một nhà đàm phán linh hoạt và khác biệt so với chiến lược đối đầu của chính quyền Biden. Tuy nhiên, theo ông Peskov, sự khó đoán của Trump có thể mang lại những cơ hội nhưng cũng đặt ra không ít rủi ro, và mối quan hệ Mỹ-Nga sẽ phụ thuộc vào mức độ mà ông có thể tuân thủ những tuyên bố đã đưa ra trong chiến dịch tranh cử.
“Trump đã nói trong chiến dịch tranh cử của mình về cách ông ấy nhìn nhận mọi thứ thông qua các thỏa thuận, rằng ông ấy có thể đạt được một thỏa thuận sẽ đưa mọi người đến với hòa bình. Ít nhất thì ông ấy nói về hòa bình, chứ không phải về đối đầu và mong muốn gây ra thất bại chiến lược cho Nga”, ông Peskov cho biết.
Tương lai của Ukraine
Một cựu quan chức Mỹ cho biết Trump có thể sẽ muốn tránh đối mặt với một cuộc khủng hoảng mới tại Ukraine trước khi ông chính thức nhậm chức. Điều này có thể giải thích vì sao ông đã chủ động liên hệ với Tổng thống Nga Putin nhằm ngăn chặn tình trạng leo thang. Cuộc gọi của ông Trump với Tổng thống Ukraine Zelensky diễn ra trong bầu không khí thân thiện nhưng không khỏi khiến các quan chức ở Kyiv lo lắng về tác động tiềm tàng của nhiệm kỳ Tổng thống Trump đối với nỗ lực chiến tranh của họ.
Cách tiếp cận của ông Trump đối với Ukraine đến nay luôn xoay quanh mục tiêu tìm kiếm hòa bình thông qua đối thoại và ngoại giao. Ông Trump nhấn mạnh rằng Mỹ cần một chiến lược cân bằng, bảo vệ lợi ích quốc gia mà không làm tổn hại đến mối quan hệ với các đối tác quan trọng. Dù có sự khác biệt trong quan điểm chính trị và phương pháp tiếp cận, ông Trump vẫn kiên định trong việc duy trì các cuộc trao đổi trực tiếp với cả Nga và Ukraine, nhằm thúc đẩy các giải pháp ngoại giao sáng tạo, linh hoạt.
Nỗ lực này không chỉ thể hiện cam kết của ông Trump đối với hòa bình khu vực mà còn là một phần trong tầm nhìn lớn hơn về an ninh toàn cầu. Ông mong muốn tạo nên nền móng vững chắc cho một tương lai ổn định và hợp tác không chỉ cho Mỹ mà còn cho các quốc gia đối tác. Thay vì các phương thức truyền thống, ông Trump tìm kiếm các phương án đối thoại mang tính đột phá, hy vọng tạo nên sự chuyển biến tích cực và xây dựng một hệ thống quan hệ quốc tế mới, phù hợp với những thách thức và cơ hội của thời đại.