Phó chủ tịch Samsung Electronics Lee Jae-yong đã bị tuyên án 30 tháng tù giam hôm 18.1 vì tội hối lộ. Đây là bước ngoặt trong cuộc đời của người giàu nhất Hàn Quốc và công ty quan trọng nhất nước này.
Dưới đây là một số lời giải thích về tác động của điều này với Lee Jae-yong, Samung và Hàn Quốc.
Điều gì đã dẫn đến án tù giam 30 tháng?
Phán quyết hôm 18.1 bắt nguồn từ việc xét xử lại một vụ án được quyết định lần đầu năm 2017. Khi đó, Tòa án quận trung tâm Seoul đã kết án Lee Jae-yong 5 năm tù giam vì đưa hối lộ 8,9 tỉ won (8,1 triệu USD) cho cựu Tổng thống Park Geun-hye và bạn thân của bà là Choi Soon-sil vào năm 2015.
Tòa án đã phán quyết rằng Lee Jae-yong đã tham gia vào hành vi tham ô và hối lộ để giành được sự hỗ trợ từ Dịch vụ Hưu trí Quốc gia cho việc sáp nhập Cheil Industries (dệt may, thời trang, hóa chất, vật liệu hóa học điện tử) và Samsung C&T (xây dựng), hai chi nhánh chính của Tập đoàn Samsung. Đây là vụ sáp nhập được cho là nhằm mục đích làm êm đẹp con đường để Lee Jae-yong nối nghiệp người cha ốm yếu của mình là Chủ tịch Lee Kun-hee (qua đời hôm 25.10.2020 ở tuổi 78).
Năm 2017, Lee Jae-yong bị kết án 5 năm tù vì đã cung cấp tổng cộng 8,9 tỉ won để hỗ trợ cho việc huấn luyện cưỡi ngựa của con gái Choi Soon-sil và quyên góp cho một quỹ thể thao do gia đình Choi điều hành. Thế nhưng, Lee Jae-yong đã được trả tự do vào năm 2018 sau khi một tòa phúc thẩm tuyên án tù treo 2 năm rưỡi với ông, dựa trên số tiền hối lộ được sửa đổi là 3,6 tỉ won.
Vào tháng 8.2019, Tòa án Cấp cao đã ra phán quyết Lee Jae-yong đưa tổng cộng 8,6 tỉ won hối lộ và chuyển vụ án lên tòa phúc thẩm để xét xử lại. Qua đó dẫn đến việc Tòa án Tối cao Seoul đưa ra phán quyết tái thẩm và 30 tháng tù giam với "Thái tử Samsung".
Lee Jae-yong có thể kháng cáo không?
Lee Jae-yong có thể kháng cáo lên Tòa án Tối cao trong vòng 7 ngày nhưng khả năng thành công của ông được coi là thấp, vì tòa án cấp cao nhất đã phán quyết rằng hành vi hối lộ và tham ô của người thừa kế Samsung nên được tính trên diện rộng.
Các luật sư của Lee Jae-yong nói rằng sẽ xem xét kháng cáo sau khi xem bản án. Nếu họ theo đuổi kháng cáo, sẽ mất vài tháng nữa cho đến khi Tòa án Tối cao đưa ra quyết định cuối cùng.
Lee Jae-yong còn phải hầu tòa trong vụ án khác?
Vào tháng 10.2020, các công tố viên đã buộc tội Lee Jae-yong về tội thao túng cổ phiếu và gian lận kế toán trong vụ án liên quan đến Samsung C&T cùng Samsung Biologics (công nghệ sinh học).
Phiên tòa xét xử Lee Jae-yong trong vụ án đó mới bắt đầu và sẽ mất nhiều tháng để hoàn thành. Nếu bị kết án một lần nữa, thời hạn tù của Lee Jae-yong sẽ còn dài hơn.
Điều này có tác động gì với Samsung?
Trên danh nghĩa vẫn là Phó chủ tịch Samsung Electronics, Lee Jae-yong là người ra quyết định chính của công ty kể từ khi cha ông, Lee Kun-hee lâm bệnh vào năm 2014.
Sự vắng mặt của Lee Jae-yong đồng nghĩa với việc Samsung sẽ được điều hành tạm thời bởi các giám đốc chuyên nghiệp. Samsung được điều hành bởi ba giám đốc cho từng mảng kinh doanh bán dẫn, smartphone và thiết bị gia dụng.
Trong khi Samsung sẽ được chèo lái từng ngày, các chuyên gia cho rằng công ty có thể tạm dừng các quyết định lớn như sáp nhập và mua lại cũng như các khoản đầu tư lớn cho đến khi Lee Jae-yong có thể nắm quyền.
Cổ phiếu của Samsung đã giảm gần 3% vào 18.1, ngày tuyên án với Lee Jae-yong, nhưng đã lấy lại phần lớn hôm 19.1. Giá trị tổng thể của Samsung đã tăng đáng kể trong 12 tháng qua khi lĩnh vực công nghệ bùng nổ.
Xem thêm: ‘Thái tử' đi tù lần hai, Samsung có thể tụt hậu trong cuộc cạnh tranh toàn cầu
Điều này có tác động rộng hơn đến các doanh nghiệp Hàn Quốc?
Phán quyết trên đưa ra một thông điệp rõ ràng cho các tập đoàn gia đình (chaebol) khác, rằng hành vi sai trái trong kinh doanh sẽ không được dung thứ.
Tâm trạng chính trị đã trở nên tồi tệ với các chaebol. Tháng trước, chính phủ của Tổng thống Moon Jae-in đã thực hiện một số bước bằng cách thông qua 3 dự luật hạn chế quyền biểu quyết của một cổ đông lớn và thắt chặt các quy định với các công ty tài chính mà họ kiểm soát.
Ông Moon Jae-in cho biết hôm 18.1 rằng chính phủ hiện đã hoàn thành các cải cách dự kiến về mặt pháp lý, nhưng chỉ trích các chaebol trốn tránh trách nhiệm về tai nạn lao động bằng cách thuê không hợp đồng để làm các công việc nguy hiểm.