Khi bị rắn cắn, cách xử lý như rạch da, hút nọc độc bằng miệng hay giác hút, đặt garo được khuyến cáo không nên làm vì có thể gây nhiễm trùng, tăng sự hấp thu nọc độc và chảy máu tại chỗ.
Sáng 18.3, BS.CK2 Phạm Thanh Phong - Phó giám đốc Bệnh viện đa khoa Trung ương Cần Thơ (BVĐKTƯCT) cho biết các bác sĩ vừa tiếp nhận và điều trị 2 bệnh nhân bị rắn chàm quạp (lục nưa) cắn trong tình trạng rất nặng.
Vào khoảng 17 giờ ngày 14.3, BVĐKTƯCT có tiếp nhận bệnh nhân nam N.V.T. (24 tuổi, trú tại H.Tri Tôn, tỉnh An Giang) được chuyển đến từ bệnh viện tuyến trước vì vết thương sưng tấy và hoại tử bàn tay phải. Bệnh nhân bị rắn chàm quạp cắn, biến chứng rối loạn đông máu và giảm tiểu cầu nặng khiến vết thương chảy máu liên tục.
Sau khi bị rắn cắn vào tay khi đi cắt lá sả vào sáng 13.3, bệnh nhân đi hút nọc rắn điều trị, nhưng tình trạng vẫn không giảm. Bàn tay bị rắn cắn đau nhức dữ dội và rải rác có bóng nước, xuất huyết, nên nhập viện bệnh viện địa phương và sau đó nhanh chóng được chuyển đến BVĐKTƯCT.
4 giờ sau đó, BVĐKTƯCT lại tiếp nhận 1 trường hợp bị rắn chàm quạp cắn là bệnh nhân nữ L.T.B.B. (52 tuổi) và người này lại là hàng xóm của bệnh nhân thứ nhất. Người này cũng đi cắt lá sả tại cùng địa điểm và cũng bị rắn cắn. Tuy nhiên, sau khi bị rắn cắn thì bệnh nhân B. có tự đi bó thuốc, nhưng tình trạng ngày càng nặng nên đến cơ sở y tế để điều trị.
Tình trạng bệnh nhân lúc vào viện: vùng cẳng bàn tay trái hoại tử và sưng nề tấy đỏ lan rộng, nổi nhiều bóng nước kèm với tình trạng rối loạn đông máu và xuất huyết dưới da toàn thân. Cả 2 bệnh nhân ngay lập tức được chuyển đến điều trị tại khoa Hồi sức tích cực - Chống độc và được điều trị tích cực theo phác đồ của bệnh viện.
Hai be65h nhân trên đều được truyền các chế phẩm máu như khối hồng cầu, khối tiểu cầu và huyết tương tươi đông lạnh, điều trị tình trạng rối loạn đông máu của nọc rắn chàm quạp. Bệnh viện cũng được sự hỗ trợ tích cực từ Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM trong việc cung cấp sinh phẩm huyết thanh kháng nọc rắn chàm quạp để trung hòa nọc rắn cho bệnh nhân.
Tuy nhiên, bệnh nhân nữ L.T.B.B. tình trạng bệnh diễn biến nặng, sốc nhiễm trùng có thể do viêm mô tế bào cẳng tay trái bởi vết thương rắn chàm quạp cắn biến chứng rối loạn đông máu - giảm tiểu cầu nặng - xuất huyết tiêu hóa. Bệnh nhân rơi vào tình trạng hôn mê, nôn ra máu tươi, huyết áp thấp, suy hô hấp nặng cần phải đặt ống thở và gắn máy trợ thở. Sau 3 ngày điều trị tích cực bệnh nhân này đã được rút ống thở bằng máy, tỉnh táo, tiếp xúc tốt.
Tối 17.3, cả 2 bệnh nhân điều được xử lý cắt lọc, rạch giải áp khoang cẳng bàn tay - bên bị rắn cắn. Sáng 18.3, tình trạng của bệnh nhân B. ổn định, riêng bệnh nhân T. đang được điều trị tích cực tình trạng rối loạn đông máu và giảm tiểu cầu tại khoa Hồi sức tích cực - Chống độc.
Theo BS.CK2 Dương Thiện Phước -Trưởng khoa Hồi sức tích cực - Chống độc: “Rắn chàm quạp hay còn gọi rắn lục Mã Lai, rắn lục nưa là 1 trong những loài rắn cực độc. Độc tố loại rắn này chỉ sau rắn biển (đẻn biển). Đây là loại rắn độc rất nguy hiểm thường gây tai nạn ở các nước vùng nhiệt đới ở Đông Nam Á (Thái Lan, Myanma, Lào, Campuchia, Việt Nam, Malaysia, Indonesia).
Rắn chàm quạp thường gặp ở vùng trồng nhiều cây cao su và cây điều thuộc các tỉnh vùng Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, núi Cấm (An Giang) và khu vực núi đá vôi Nam Bộ như Kiên Lương, Hà Tiên thuộc tỉnh Kiên Giang.
Khi bị rắn cắn, người dân cần tuân thủ các nguyên tắc sơ cứu sau: sơ cứu tại nơi xảy ra tai nạn mục đích làm chậm hấp thu nọc rắn vào cơ thể. Trấn an nạn nhân, thường họ rất hoảng sợ. Để nạn nhân bất động và đặt chi bị cắn thấp hơn tim để làm chậm hấp thu độc tố. Sau đó rửa sạch vết thương, băng chặt chi bị cắn với băng vải, băng bắt đầu từ phía trên vết cắn để hạn chế hấp thu độc chất theo đường bạch huyết. Và ngay sau đó đưa nhanh chóng đến các bệnh viện”.
Theo các bác sĩ, các cách điều trị hiện nay được khuyến cáo không áp dụng vì không hiệu quả, có thể gây nhiễm trùng, tăng sự hấp thu nọc độc và chảy máu tại chỗ như rạch da, hút nọc độc bằng miệng hay giác hút, đặt garo. Tất cả các trường hợp rắn cắn, ngay cả người nhà mô tả là rắn lành cũng phải theo dõi tại bệnh viện 24 giờ đầu (ít nhất là 12 giờ).