Hồng Kông cho phép Trung Quốc đại lục thực thi luật trên lãnh thổ đặc khu

Thông thường, hành khách đi từ Hồng Kông sang đại lục hoặc ngược lại phải trải qua hai trạm kiểm soát xuất nhập cảnh, một tại Thẩm Quyến và một tại Hồng Kông. Tuy nhiên, luật vừa được thông qua cho phép hành khách chỉ cần làm thủ tục thông quan tại một điểm là trạm Tây Cửu Long nằm trong lãnh thổ đặc khu.

Theo luật mới, tại trạm Tây Cửu Long sẽ có một khu vực được chỉ định là “thuộc quyền quản lý của đại lục”. Nhân viên các đơn vị thực thi pháp luật của Bắc Kinh, gồm xuất nhập cảnh, hải quan, kiểm dịch, cảnh sát và lực lượng bảo đảm an ninh biên giới, sẽ làm việc trong phạm vi khu này, căn cứ theo luật pháp hình sự lẫn dân sự của đại lục.

Hiện vẫn chưa rõ liệu nhân viên các đơn vị thực thi pháp luật của Bắc Kinh có được rời khỏi khu vực được chỉ định vì mục đích công việc hay ngoài ca làm việc hay không, nhưng lực lượng thực thi pháp luật của Hồng Kông chắc chắn sẽ phải làm thủ tục thông quan khi đi vào khu vực đặc biệt này.

Trong trường hợp khẩn cấp như hỏa hoạn hay cần cấp cứu y tế, giới chức đại lục có thể yêu cầu phía Hồng Kông trợ giúp. Khi cần thiết, hành khách có thể được hộ tống từ “khu đại lục” sang khu vực đặc khu trước và hoàn tất thủ tục xuất nhập cảnh sau khi tình hình khẩn cấp đã được giải quyết.

Như vậy, nếu kế hoạch kiểm soát xuất nhập cảnh chung chính thức được thực hiện, điều này sẽ đánh dấu việc luật đại lục lần đầu tiên được áp dụng trong lãnh thổ Hồng Kông, điều mà Luật Cơ bản (bộ luật tối cao của đặc khu) không cho phép.

Theo dự kiến, cao tốc Quảng Châu- Thẩm Quyến- Hồng Kông sẽ đi vào hoạt động trong tháng 9 năm nay. Dự án giúp rút ngắn thời gian đi từ thủ phủ tỉnh Quảng Đông tới đặc khu từ 2 tiếng đồng hồ xuống còn 50 phút. Tuy vậy, nó đem lại lo ngại rằng chính quyền trung ương Bắc Kinh muốn thông qua dự án này để tăng quyền kiểm soát, cũng như tạo điều kiện cho mật vụđại lục sang đây hoạt động.

Kế hoạch kiểm soát xuất nhập cảnh chung là vấn đề nóng được nhiều người dân Hồng Kông quan tâm. Khoảng 300 người, bao gồm cả phe ủng hộ lẫn phe phản đối, ngày 14.6 đã tập trung trước trụ sở Hội đồng Lập pháp (Legco) để theo dõi kết quả cuộc bỏ phiếu thông qua và bàn luận về kế hoạch.

Không ít nhà lập pháp ủng hộ độc lập coi đây là hành động vi phạm Luật Cơ bản, làm suy yếu quyền tự trị của Hồng Kông và mở ra tiền lệ cho những thỏa thuận tương tự áp đặt lên đặc khu sau này.