Họp Đại hội đồng Y tế Thế giới: Bầu lại Tedros làm Tổng giám đốc WHO, nguồn gốc SARS-CoV-2 bị cho ra rìa

Hơn 100 bộ trưởng y tế thế giới sẽ họp tại thành phố Geneva (Thụy Sĩ) vào tuần tới cho cuộc họp trực tiếp đầu tiên của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) sau 3 năm, khi cơ quan Liên Hợp Quốc tìm cách xác định vai trò tương lai của mình trong chính sách y tế toàn cầu.

Chương trình nghị sự Đại hội đồng Y tế Thế giới (WHA) năm nay là chương trình dày đặc nhất trong lịch sử 75 năm của WHO và được coi là cơ hội lịch sử để vượt qua đại dịch COVID-19, đã khiến hơn 15 triệu người chết, và chuẩn bị cho đợt bùng phát dịch toàn cầu tiếp theo.

Tuy nhiên, nhiều chủ đề cấp bách nhất, chẳng hạn như cải cách các quy tắc xung quanh sự bùng phát dịch bệnh, sẽ bị hoãn lại hoặc chỉ được thảo luận trong hành lang.

Dưới đây là tóm tắt về những điều sẽ và không được thảo luận:

1. CÓ TRONG CHƯƠNG TRÌNH NGHỊ SỰ

Tăng mức đóng góp bắt buộc

Các nước thành viên WHO đã đồng ý một thỏa thuận quan trọng vào tháng trước để nâng dần mức đóng góp bắt buộc của họ vào ngân sách cơ quan y tế Liên Hiệp Quốc để đạt 50% ngân sách vào năm 2028-2029 hoặc 2030-31. Đổi lại, WHO đã đồng ý nghiên cứu các đề xuất cải cách của họ.

Hiện tại, phí đại diện của các nước chỉ chiếm một phần nhỏ (16%) trong tổng ngân sách WHO, có nghĩa là tổ chức này không thể tài trợ cho một số chương trình. Lý do vì số tiền này được dành cho các dự án thú cưng của các nhà tài trợ. Hội đồng dự kiến ​​sẽ thông qua thỏa thuận vào ngày 24.5.

Bầu lại Tedros Adhanom Ghebreyesus làm Tổng giám đốc WHO

Tổng giám đốc người Ethiopia của WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus chắc chắn sẽ được bầu lại thông qua một cuộc bỏ phiếu kín vào ngày 24.5, sau khi vượt qua những chỉ trích từ chính phủ quê hương ông và một cuộc khủng hoảng năm ngoái sau các báo cáo lạm dụng tình dục chống lại nhân viên WHO ở Congo.

Trong quá trình họp, ông Tedros Adhanom Ghebreyesus cũng được thiết lập để làm mới các mục tiêu chính "3 tỉ" của WHO nhằm tăng cường bao phủ sức khỏe toàn cầu (mọi người đều được tiếp cận với các dịch vụ y tế cần thiết, khi nào và ở đâu họ cần mà không gặp khó khăn về tài chính), cải thiện sức khỏe, hạnh phúc và bảo vệ người dân tốt hơn trong các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe.

Ukraine

Khu vực châu Âu của WHO đã thông qua nghị quyết chống lại Nga trong tháng này và yêu cầu ông Tedros Adhanom Ghebreyesus chuẩn bị một báo cáo về tình trạng khẩn cấp về y tế ở Ukraine.

Các thành viên cũng đang chuẩn bị một nghị quyết để đệ trình lên WHA, dù các nhà ngoại giao cho biết sẽ không đình chỉ quyền biểu quyết của Nga như một số ý kiến ​​ban đầu.

Cách cách IHR

Cải cách với các quy tắc ràng buộc pháp lý chi phối nghĩa vụ của các quốc gia với các trường hợp khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng, Quy định Y tế Quốc tế (IHR), sẽ được nâng lên.

Tuy nhiên, trọng tâm sẽ là nỗ lực do Mỹ dẫn đầu để xúc tiến việc áp dụng các cải cách trong tương lai từ 24 tháng xuống còn 12 tháng, theo Steve Solomon - quan chức pháp lý chính của WHO.

Các nhà ngoại giao cho biết các cuộc đàm phán về những thay đổi được đề xuất khác sẽ diễn ra sau đó trong bối cảnh phản đối ban đầu từ một số thành viên.

2. NGOÀI CHƯƠNG TRÌNH NGHỊ SỰ

Nguồn gốc vi rút SARS-CoV-2

WHO đã giao nhiệm vụ cho một hội đồng cố vấn khoa học thăm dò nguồn gốc vi rút SARS-CoV-2 sau cuộc điều tra sơ bộ về các trường hợp mắc COVID-19 ban đầu ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc vào năm ngoái để lại một số câu hỏi chưa được giải đáp. Người phát ngôn WHO cho biết dự kiến ​​sẽ sớm có báo cáo từ hội đồng cố vấn khoa học nhưng sẽ không được công bố như một phần của cuộc họp.

Cải cách quy tắc

Các nhà ngoại giao cho biết hầu hết cuộc đàm phán cải cách IHR sẽ diễn ra trong 2 năm sau cuộc họp. Chúng bao gồm các hạng mục nhạy cảm do Mỹ đề xuất như việc triển khai các nhóm chuyên gia đến các địa điểm bùng phát dịch bệnh và một ủy ban tuân thủ mới để giám sát việc thực hiện các quy tắc, một tài liệu của WHO cho thấy.

Các nhà ngoại giao cho biết Nga cũng đã đệ trình các cải cách.

Hiệp ước đại dịch mới

IHR được nhiều người coi là không đủ để đối phó với đại dịch toàn cầu và ông Tedros Adhanom Ghebreyesus đang tìm kiếm một hiệp ước đại dịch mới. Các đề xuất cho hiệp ước mới có thể bao gồm các quy tắc về chia sẻ vắc xin và đề xuất cấm các thị trường động vật hoang dã.

Các cuộc đàm phán sẽ tiếp tục vào tháng 6.2022 và một hiệp ước cuối cùng, tình trạng pháp lý vẫn chưa được xác định, sẽ không sẵn sàng cho đến năm 2024.

Quỹ chống đại dịch

G20 (nhóm 20 nền kinh tế lớn) đã đồng ý thành lập một quỹ toàn cầu trị giá hàng tỉ USD để chuẩn bị cho đại dịch mới sẽ được thành lập bên ngoài WHO, có thể là tại Ngân hàng Thế giới (WB).

Vai trò của WHO trong quỹ vẫn đang được quyết định và nó không có trong chương trình nghị sự của đại hội.