Chính phủ Mỹ ngày 5.8 công bố chuyến thăm Đài Loan của Bộ trưởng Y tế Alex Azar. Đây là chuyến thăm chính thức cấp cao nhất đến Đài Loan được thực hiện bởi một quan chức Mỹ trong hơn 4 thập niên qua kể từ năm 1979. Động thái đã khiến cho Bắc Kinh lên tiếng phản đối.
Trong một cuộc phỏng vấn được đài Fox News phát sóng hôm 5.8, ông Azar đã ca ngợi phản ứng của Đài Loan trước đại dịch COVID-19. “Chúng tôi đã có một mối quan hệ đối tác lâu dài, thực sự quan trọng với Đài Loan, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế”, ông nói.
“Đài Loan là một hình mẫu của sự minh bạch và hợp tác y tế toàn cầu giữa đại dịch COVID-19. Và phản ứng của họ với đại dịch thật phi thường”, Bộ trưởng Y tế Mỹ nhấn mạnh và cho biết ông hy vọng sẽ gặp nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn và người đứng đầu cơ quan y tế Chen Shih-chung trong chuyến thăm của mình, nhằm tiếp tục hợp tác y tế để mang lại lợi ích cho người Đài Loan, người Mỹ và nhân dân thế giới.
Chuyến thăm chính thức của Bộ trưởng Y tế Mỹ đánh dấu lần đầu tiên một thành viên nội các của chính quyền Mỹ đến thăm Đài Loan trong 6 năm qua và là chuyến thăm chính thức "cấp cao nhất" của một quan chức chính phủ Mỹ kể từ năm 1979. Động thái này sẽ làm xấu thêm mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc về các vấn đề như thương mại, dịch COVID-19, Hồng Kông và Biển Đông.
Phản ứng trước sự kiện trên, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 5.8 đã lên tiếng phản đối chuyến thăm sắp tới của Bộ trưởng Y tế Mỹ tới Đài Loan. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Uông Văn Bân, cũng chỉ trích các tương tác chính thức giữa Mỹ và Đài Loan.
Uông cho biết eo biển Đài Loan là vấn đề nhạy cảm nhất đối với mối quan hệ giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. “Chúng tôi hy vọng Mỹ sẽ dừng tất cả các trao đổi chính thức với Đài Loan để tránh thiệt hại cho quan hệ Trung – Mỹ và giữ ổn định eo biển Đài Loan”, ông nói.
Trong khi đó, một bài xã luận của Thời báo Hoàn cầu thuộc cơ quan ngôn luận của đảng Cộng sản Trung Quốc đã mô tả chuyến đi của Bộ trưởng Y tế Mỹ đến hòn đảo này là khiêu khích.
“Washington muốn làm suy yếu các quy tắc hiện có giữa Trung Quốc và Mỹ trong việc xử lý vấn đề Đài Loan. Cộng đồng quốc tế, bao gồm cả người Mỹ, biết rằng Washington đang cố tình khiêu khích và gây áp lực với Trung Quốc. Chúng ta cũng nên làm cho xã hội Đài Loan nhận ra rằng việc nuông chiều chính quyền bà Thái Anh Văn trong việc củng cố quan hệ Mỹ - Đài Loan là một động thái nguy hiểm. Những hành động này là chỉ một con tốt trong chiến lược cứng rắn của Mỹ đối với Trung Quốc”, bài xã luận viết.
Bất chấp đại dịch COVID-19 hoành hành, Trung Quốc nhiều lần triển khai máy bay chiến đấu bay vòng quanh Đài Loan hoặc thực hiện các cuộc tập trận gần hòn đảo nhằm đe dọa chính quyền Đài Bắc sẽ phải "trả giá" nếu theo đuổi chủ nghĩa ly khai. Thậm chí, một số tướng lĩnh quân đội Trung Quốc nghỉ hưu gần đây cho rằng Bắc Kinh đang có thời cơ tiến đánh Đài Loan.
Giống như nhiều nước khác, Mỹ không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan, nhưng Washington vẫn là nhà cung cấp vũ khí chính và là nước ủng hộ Đài Loan mạnh mẽ nhất trong các vấn đề quốc tế. Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi tháng 3 đã ký một luật mới nhằm tăng cường hỗ trợ Đài Loan đóng vai trò quốc tế.
Hoàng Vũ (theo SCMP)