Reuters đưa tin Mỹ đổ quân ở Philippines vì Trung Quốc (TQ) bành trướng sự hiện diện quân sự trên Biển Đông. Trong bối cảnh này, Mỹ muốn tiếp cận 8 căn cứ quân sự Philippines, để quay vòng quân, máy bay và tàu chiến, do Mỹ chuyển lực lượng đến châu Á.
TQ đã tuyên bố độc chiếm Biển Đông, khiến có tranh chấp với Philippines, Malaysia, Brunei, Đài Loan và Việt Nam.
Các hình ảnh vệ tinh gần đây cho thấy TQ xây nhanh một đường băng có thể dành cho quân sự ở các đảo nhân tạo thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, điều khiến Mỹ và các đồng minh châu Á lo ngại sự hiện diện quân sự của TQ.
Ít nhất 8 địa điểm đã được xác định là vị trí tiềm năng để Mỹ đổ quân ở Philippines, cùng máy bay và tàu chiến sẽ được xoay vòng qua hàng loạt cuộc huấn luyện quân sự và tập trận, theo tướng Gregorio Catapang, tư lệnh quân đội Philippines, cho kênh truyền hình ABS-CBN biết hôm 24.4.
Nhưng Mỹ còn phải chờ có phán quyết của Toà án tối cao Philippines về tính hợp hiến của thoả thuận quân sự có tên Thoả thuận hợp tác tăng cường phòng thủ (EDCA) mà Mỹ-Phillippines ký năm ngoái. Có lẽ toà sẽ thông qua vào cuối năm nay.
Cùng ngày 24.4, Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Ash Carter giải thích giai đoạn 2 của chủ trương "xoay trục về châu Á" của chính phủ Tổng thống Mỹ Barack Obama.
Đó là triển khai các chiến đấu cơ, máy bay ném bom và khu trục hạm đến châu Á.
Chủ trương "xoay trục về châu Á" đã có việc xoay vòng các tốp lính thuỷ quân lục chiến Mỹ đến thành phố Darwin (Úc) để tập luyện.
4 trong 8 vị trí là ở đảo Luzon, nơi quân Mỹ-Philippines thường tập trận, 2 vị trí khác đảo Cebu, và 2 vị trí nữa ở phía tây đảo Palawan, gần quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Môt sĩ quan không quân cấp cao Philippines biết chuyện, nói: "Một khi chủ trương của Mỹ được tiến hành đủ, Philippines muốn Mỹ tìm cách tiếp cận nhiều hơn các căn cứ quân sự ở đảo Mindanao và sân bay dân sự ở Luzon.
Ông cho biết: "Mỹ quan tâm sân bay Laoag và đảo Batanes đều ở phía bắc Luzon" và máy bay Mỹ đã hạ cánh ở Batane trong thời Mỹ tham chiến ở Iraq và Afghanistan hồi đầu thập niên 2000.
Mỹ cũng quan tâm việc trở lại hai căn cứ quân sự cũ ở Subic và Clark. Năm 1992, sau khi Philippines kết thúc thoả thuận thuê căn cứ, Mỹ đã phải rời 2 căn cứ này.
Bảo Vĩnh (theo Reuters)
