Mỹ quyết dẫn trước Trung Quốc về khoa học công nghệ

Dự luật Lĩnh vực Vô tận (Endless Frontiers Act) do bốn nghị sĩ Mike Gallagher, Todd Young thuộc đảng Cộng Hòa, Chuck Schumer, Ro Khanna thuộc đảng Dân chủ đề xuất sẽ đem lại cho Quỹ Khoa học quốc gia (NSF) 100 tỷ USD trong vòng 5 năm để tài trợ cho dự án thuộc 10 lĩnh vực công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo, điện toán lượng tử, robot, kỹ thuật truyền thông tiên tiến,… Ngoài ra 10 tỷ USD nữa sẽ đến tay Bộ Thương mại, đầu tư cho các trung tâm công nghệ vùng.

Nghị sĩ Gallagher nhấn mạnh mục đích của dự luật không chỉ là tăng đầu tư vào nghiên cứu - phát triển, mà còn nhằm đảm bảo thế hệ công nghệ định hình thế giới tiếp theo được sản xuất tại Mỹ chứ không phải Trung Quốc.

“Tôi nghĩ chỉ phòng vệ chẳng thể giúp Mỹ giữ vững vị thế dẫn đầu về khoa học công nghệ. Tiêu chuẩn công nghệ tương lai phải do chúng ta đặt ra. Ở thời kỳ Chiến tranh Lạnh mới này ta phải tăng đáng kể đầu tư liên bang vốn rất quan trọng đối với cạnh tranh chiến lược và sự sinh tồn quốc gia”, theo nghị sĩ Gallagher.

Nhiều cựu quan chức NSF và nhà quản lý các trường đại học đều tỏ ý ủng hộ. Nghị sĩ Chuck Schumer - nhân vật lãnh đạo phe Dân chủ tại Thượng viện Mỹ - có thể giúp đưa dự luật ra Quốc hội một cách chính thức.

Đầu tư cho nghiên cứu - phát triển của Mỹ giảm mạnh kể từ lúc Liên Xô sụp đổ, giảm từ gầnn 18% ngân sách chi tiêu tùy ý năm 1965 xuống còn 9,7% năm 2020.

Trong khi Mỹ lơ là thì Trung Quốc ra tay rất quyết liệt, chi mạnh tay cho sản xuất giản đơn lẫn sáng tạo phức tạp. Chính quyền Bắc Kinh năm 2015 khởi động kế hoạch “Made in China 2025” hòng đưa nước này trở thành cường quốc công nghệ toàn cầu.

Chuyên gia chính sách phúc lợi xã hội Samuel Hammond thuộc Trung tâm nghiên cứu Niskanen nhận định: “Mối nguy bị đối thủ địa chính trị vượt mặt là động lực lớn khiến Mỹ tăng đầu tư cho nghiên cứu - phát triển. Dù không có tham vọng lớn như Liên Xô nhưng Trung Quốc thực sự muốn vươn lên vị trí siêu cường, định hình lại trật tự thế giới. Điều này đánh thức giới lập pháp Mỹ về tầm quan trọng của chính sách khuyến khích sáng tạo khoa học”.

Nghị sĩ Gallagher cho biết 10 lĩnh vực mà Dự luật Lĩnh vực Vô tận đề xuất đầu tư chính là những ngành trọng điểm hỗ trợ trong kế hoạch “Made in China 2025”. Ông nhắc nhở về viễn cảnh một Trung Quốc vượt trội hơn về công nghệ áp đặt kiểm soát xuất khẩu chống lại Mỹ.

Theo trang The Washington Free Beacon, việc Dự luật Lĩnh vực Vô tận được đề xuất bởi nghị sĩ từ cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ cho thấy giới lập pháp Mỹ ngày càng đi đến thống nhất cần cứng rắn với Trung Quốc.

Cẩm Bình (theo The Washington Free Beacon)