Trang Bloomberg dẫn nguồn thạo tin cho biết Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc và Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer sắp điện đàm vào tuần tới để thảo luận về tiến trình thực hiện thỏa thuận thương mại giai đoạn 1.
Đây sẽ là lần đối thoại chính thức đầu tiên giữa hai ông Lưu và Lighthizer kể từ khi thỏa thuận được ký kết, sớm hơn so với kế hoạch (thỏa thuận quy định gặp nhau mỗi 6 tháng).
Thông tin trên xuất hiện khi quan hệ Mỹ - Trung đang rất xấu. Hai nước khẩu chiến vì dịch bệnh và tăng cường hoạt động ở eo biển Đài Loan, Biển Đông lẫn biển Hoa Đông.
Căng thẳng có dấu hiệu lan sang cả thương mại. Tổng thống Donald Trump hôm 3.5 đe dọa chấm dứt thỏa thuận giai đoạn 1 nếu Trung Quốc không thực hiện cam kết tăng mua hàng hóa cùng dịch vụ Mỹ.
Theo thỏa thuận, Mỹ đồng ý không xúc tiến kế hoạch đánh thuế 15% lên 160 tỉ USD hàng nhập khẩu Trung Quốc, giảm thuế suất áp đặt với 120 tỉ hàng hóa trong tháng 9 xuống còn 7,5%, nhưng giữ nguyên mức thuế 25% với 250 tỉ hàng hóa nhằm duy trì sức ép cho giai đoạn đàm phán tiếp theo. Đổi lại, phía Trung Quốc chấp nhận cắt giảm thặng dư thương mại bằng cách mua ít nhất 200 tỉ USD hàng hóa (nông sản, năng lượng, sản phẩm chế tạo) cùng dịch vụ trong vòng 2 năm tới.
Thời gian qua xuất hiện lo ngại sức mua của Trung Quốc bị dịch COVID-19 làm suy giảm. Tuy vậy, giới chức Bắc Kinh trong vài tháng đầu năm 2020 vẫn có động thái cố gắng thực hiện cam kết: giảm/miễn thuế với hàng trăm mặt hàng Mỹ, bổ sung hàng triệu tấn nông sản cho kho dự trữ quốc gia.
Chính quyền Tổng thống Trump trước đó từng tuyên bố sẽ sớm khởi động đàm phán giai đoạn 2 giải quyết vấn đề trợ cấp công nghiệp và ép buộc chuyển giao công nghệ. Đến nay hai bên chưa có động tĩnh gì.
Cẩm Bình (theo Bloomberg, Reuters)