Người phụ nữ gốc Việt nhờ báo Mỹ lấy lại tài khoản @metaverse 9 năm tuổi bị Instagram chặn vô lý

Vào tháng 10.2021, Thea-Mai Baumann, nữ nghệ sĩ và nhà công nghệ người Úc gốc Việt, nhận thấy mình đang ngồi trên “bất động sản” internet hàng đầu.

Năm 2012, Thea-Mai Baumann đã tạo một tài khoản Instagram với handle là @metaverse, cái tên mà cô sử dụng trong công việc sáng tạo của mình.

Handle là đường tắt giúp người khác dễ dàng tìm thấy tài khoản Instagram của bạn (chẳng hạn chỉ cần gõ metaverse trong khung tìm kiếm là sẽ thấy danh sách hiện ra có tài khoản của Thea-Mai Baumann).

Trên tài khoản Instagram cá nhân, Thea-Mai Baumann chia sẻ cuộc sống của mình ở thành phố Brisbane (Úc), nơi cô học mỹ thuật, và chuyến du lịch đến thành phố Thượng Hải (Trung Quốc), nơi cô xây dựng một công ty thực tế tăng cường có tên Metaverse Makeovers.

Thea-Mai Baumann có ít hơn 1.000 người theo dõi khi Facebook, công ty mẹ của Instagram, thông báo vào ngày 28.10 rằng sẽ đổi tên thành Meta. Meta phản ánh sự tập trung của công ty vào metaverse, một thế giới ảo mà họ coi là tương lai internet.

Những ngày trước khi Facebook đổi tên Meta, Thea-Mai Baumann bắt đầu nhận được tin nhắn từ những người lạ đề nghị mua handle @metaverse của cô.

Một người bình luận trên tài khoản Instagram của cô: “Giờ bạn đã là một triệu phú”. Một người khác cảnh báo: "Facebook sẽ không mua nó, họ sẽ lấy nó".

Ngày 2.11, chính xác điều đó đã xảy ra.

Sáng sớm hôm đó, khi cố gắng đăng nhập Instagram, Thea-Mai Baumann phát hiện ra tài khoản của cô đã bị vô hiệu hóa. Một thông báo trên màn hình có nội dung: “Tài khoản của bạn đã bị chặn vì mạo danh người khác”.

Thea-Mai Baumann tự hỏi cô bị cho đang mạo danh ai sau 9 năm dùng tài khoản Instagram? Thea-Mai Baumann đã cố gắng xác minh danh tính của mình bằng Instagram nhưng nhiều tuần trôi qua mà không có phản hồi, cô nói.

Thea-Mai Baumann đã nói chuyện với một luật sư sở hữu trí tuệ nhưng chỉ có thể xem xét các điều khoản dịch vụ của Instagram.

“Tài khoản này là một thập kỷ cuộc đời và công việc của tôi. Tôi không muốn đóng góp của mình cho metaverse bị xóa sổ khỏi internet. Điều đó xảy ra mọi lúc với phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ, với phụ nữ da màu trong công nghệ”, Thea-Mai Baumann (có mẹ là người Việt) nói.

Thea-Mai Baumann khởi nghiệp với công ty Metaverse Makeovers vào năm 2012. Khi chiếc smartphone chạy ứng dụng của Thea-Mai Baumann trên một trong những thiết kế móng tay phức tạp trong thế giới thực do nhóm cô tạo ra, màn hình sẽ hiển thị hình ảnh ba chiều phát ra từ móng tay. Điều này có trước game Pokémon Go và trước khi bộ lọc Snapchat, Instagram trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày.

Thea-Mai Baumann nhìn thấy tiềm năng mở rộng quy mô công nghệ sang quần áo, phụ kiện và hơn thế nữa, nhưng tiền đầu tư của cô đã cạn kiệt vào năm 2017 và cô quay trở lại thế giới nghệ thuật.

Trong khi đó, Giám đốc điều hành Facebook - Mark Zuckerberg đang đầu tư rất nhiều vào tầm nhìn tương lai của mình về metaverse - cái mà ông gọi là “một internet hiện thân, nơi bạn trải nghiệm chứ không chỉ nhìn vào nó”.

“Metaverse sẽ không được tạo ra bởi một công ty”, Mark Zuckerberg nói khi công bố tên mới công ty mình. Thay vào đó, ông nói Facebook sẽ chào đón một loạt người sáng tạo và nhà phát triển cung cấp các dịch vụ “có thể tương tác”.

Cory Doctorow, blogger công nghệ và nhà hoạt động, cho biết sự cởi mở từ tuyên bố này đi kèm với những cảnh báo lớn.

“Ông ấy đã xây dựng Facebook bằng cách tạo ra một nền tảng mà các doanh nghiệp khác có thể gặp gỡ khách hàng của họ, nhưng là nơi Facebook cấu trúc thị trường tổng thể, tự bảo lưu quyền hủy các doanh nghiệp đó thông qua sự bất cẩn, ác ý hoặc kém cỏi”, Cory Doctorow nhận xét.

Sức mạnh to lớn đó, được điều chỉnh bởi các chính sách và thuật toán không rõ ràng, mở rộng đến quyền kiểm soát của Facebook với các tài khoản người dùng cá nhân.

Rebecca Giblin, Giám đốc Viện Nghiên cứu Sở hữu Trí tuệ của Úc tại Đại học Melbourne, cho biết: “Về cơ bản, Facebook đã có toàn quyền quyết định với tên người dùng Instagram của mọi người. Có thể có những lý do chính đáng cho điều đó - ví dụ nếu họ xúc phạm hoặc mạo danh ai đó theo cách gây nhầm lẫn. Thế nhưng, ví dụ về @metaverse làm nổi bật bề rộng của sức mạnh này”.

Rebecca Giblin nói thêm rằng, theo các chính sách của Facebook, người dùng “về cơ bản không có quyền”.

Vào ngày 2.12, một tháng sau khi Thea-Mai Baumann lần đầu tiên kêu gọi Instagram khôi phục tài khoản của mình, tờ The New York Times đã liên hệ với Meta để hỏi lý do tại sao nó bị đóng.

Sau đó, một phát ngôn viên của Instagram nói rằng tài khoản Thea-Mai Baumann đã bị "xóa không chính xác vì nhầm tưởng mạo danh" và sẽ được khôi phục. “Chúng tôi rất tiếc vì đã xảy ra lỗi này”, anh này cho hay.

Hai ngày sau, tài khoản Instagram của Thea-Mai Baumann đã trực tuyến trở lại.

Người phát ngôn của Instagram không giải thích lý do tại sao tài khoản Thea-Mai Baumann bị gắn cờ vì mạo danh, hoặc nó có thể đã mạo danh ai. Công ty đã không trả lời thêm câu hỏi về việc liệu việc chặn tài khoản này có liên quan đến việc đổi thương hiệu của Facebook không.

Bây giờ, khi tài khoản Instagram đã được hồi sinh, Thea-Mai Baumann dự định biến câu chuyện thành một dự án nghệ thuật mà cô đã bắt đầu vào năm ngoái, P∞st_Lyfe, nói về cái chết trong metaverse.

Thea-Mai Baumann cũng đang xem xét những gì có thể làm để giúp đảm bảo rằng metaverse trở thành một nơi toàn diện mà cô đã cố gắng giúp xây dựng.

“Vì tôi đã làm việc trong không gian metaverse quá lâu, 10 năm, tôi cảm thấy lo lắng”, Thea-Mai Baumann cho biết.

Cô nói thêm rằng văn hóa của metaverse có thể bị “làm hỏng bởi các hãng công nghệ ở Thung lũng Silicon, những người mà tôi cảm thấy thiếu tầm nhìn và sự chính trực”.