Nhiều công ty nông lâm nghiệp làm ăn thua lỗ, lãng phí tài nguyên đất đai

Thông tin trên được nêu trong Hội nghị sơ kết công tác sắp xếp, đổi mới công ty nông, lâm nghiệp năm 2015-2016 và giải pháp đến năm 2020, diễn ra ngày 14.7 do Phó thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ chủ trì

Giá trị tài sản các công ty là 40.517 tỉ đồng

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Công Tuấn, tính đến cuối tháng 6.2015,Thủ tướng đã phê duyệt 37 phương án; phê duyệt mô hình sắp xếp, đổi mới 243 công ty/254 công ty.

Tổng diện tích đất các công ty đang quản lý, sử dụng trước khi sắp xếp lại là trên 2,38 triệu hecta, bao gồm tự tổ chức sản xuất 1,6 triệu hecta; khoán 545.300 ha; liên doanh liên kết 52.500 ha; tranh chấp, lấn chiếm 149.100 ha. Dự kiến sắp xếp lại đất đai các công ty giữ lại quản lý, sử dụng gần 1,94 triệu hecta; giao về địa phương 452.000 ha.

Về hoạt động của các công ty, ông Tuấn cho biết đến cuối năm 2015, giá trị tài sản theo sổ sách của các công ty là 40.517 tỉ đồng. Bình quân lợi nhuận trước thuế 3 năm 2012-2014 là 2.797 tỉ đồng. Khối các công ty nông nghiệp chiếm tỉ trọng tài sản và lợi nhuận cao hơn khối các công ty lâm nghiệp.

Tổng số lỗ lũykế của các công ty nông lâm nghiệp là 1.071 tỉ đồng, chiếm 4% vốn chủ sở hữu, số lỗ lũy kế tập trung phần lớn tại các công ty nông nghiệp. Những công ty có số lỗ luỹ kế vượt quá 3/4 vốn chủ sở hữu đều thực hiện giải thể...

Theo số liệu của Bộ Tài nguyên và Môi trường, cả nước có 283 công ty, chi nhánh công ty trên địa bàn 41 tỉnh cần phải lập phương án sử dụng đất; lập hồ sơ ranh giới sử dụng đất; đo đạc, lập bản đồ địa chính; xác định giá thuê đất; giao đất, cho thuê đất và cấp Giấy chứng nhận theo quy định của Nghị định 118.

Nhu cầu kinh phí thực hiện theo số liệu đã báo cáo trước đây là 1.016 tỉ đồng, tuy nhiêncon số này hiện nay là khoảng 1.203 tỉ đồng nhưng mới bố trí được 450 tỉ đồng. Còn lãnh đạo một số địa phương cho biết không có nguồn thu khác để bù đắp cho 30% kinh phí, nhất là khó khăn trong rà soát để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên 422.000 ha đất nông, lâm trường.

Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Văn Hiếu cho biếtđối với phần kinh phí còn lại (khoảng 197 tỉ đồng), Bộ Tài chính đã có công văn đề nghị các địa phương tạm ứng kinh phí để chi trả và ngân sách trung ương sẽ bù lại (khoảng 197 tỉ đồng đã xác định được nguồn) nhưng phải bảo đảm chất lượng đo đạc để phục vụ ngay cho công tác sắp xếp, đổi mới hoạt động của các công ty.

Ngoài ra, nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến đất đai, lao động và tài sản trên đất, nhất là đối với diện tích khoán đất, khoán rừng và vườn cây ổn định, cổ phần hóa công ty nông, lâm nghiệp thấp do các công ty này thua lỗ kéo dài... cũng được các đại biểu đề cập.

Cần giải quyết cơ bản các vướng mắc đất đai

Phát biểu kết luân tại hội nghị, Phó thủ tướng Vương Đình Huệnêu rõ đất và tài nguyên rừng phải được giao cho người quản lý, tránh trường hợp sở hữu toàn dân nhưng không có người quản lý và không có người sử dụng.

Phó thủ tướng yêu cầu các địa phương giải quyết cơ bản các tồn tại vướng mắc về đất đai, nhất là đất ở, đất sản xuất của đồng bào dân tộc thiểu số, bảo đảm ổn định xã hội, thực hiện tốt việc đổi mới quản lý sử dụng đất, bảo vệ phát triển rừng theo quy định của pháp luật.

Theo đó, cần khắc phục tình trạng người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số thiếu đất ở, đất sản xuất trong khi công ty nông, lâm nghiệp quản lý đất đai nhưng không hiệu quả, thậm chí rừng tiếp tục bị xâm hại, tàn phá, độ che phủ rừng ngày càng giảm đi.

“Cần tạo được chuyển biến căn bản về phương thức tổ chức quản lý và quản trị doanh nghiệp, sản xuất nông, lâm nghiệp phải gắn với công nghiệp chế biến và thị trường theo chuỗi giá trị hàng hóa” – Phó thủ tướng nói.

Theo đó, cái đích của công việc này là nâng cao năng lực quản trị và hiệu quả kinh doanh chứ không phải sắp xếp để mà sắp xếp, đổi mới để mà đổi mới. Các công ty nông, lâm nghiệp phải trở thành trung tâm liên kết sản xuất nông, lâm nghiệp, trung tâm kinh tế, khoa học công nghệ và văn hóa đối với nhân dân trong vùng, bảo đảm hài hòa lợi ích củanhà nước, doanh nghiệp và người dân.