Nhiều người chờ chết mong có cơ hội được ghép thận và tim heo

Vào ngày 7.1.2022, ông David Bennett (bệnh nhân 57 tuổi mắc bệnh tim giai đoạn cuối ở bang Maryland, Mỹ) đã được cấy ghép tim heo biến đổi gien tại Trung tâm Y tế Đại học Maryland.

Con heo đã có 10 lần thay đổi gien: Một lần được thiết kế để ngăn cơ thể người nhận từ chối tim heo, một lần khác nhằm mục đích giữ cho tim heo không phát triển sau khi cấy ghép. Đến nay, ca cấy ghép đáng chú ý này đã thành công.

Theo các bác sĩ, hiện tình trạng sức khỏe của ông David Bennett tiến triển tốt.

David Bennett Jr., con trai của ông David Bennett, cho biết hôm 13.1.2022: "Điều này có ý nghĩa với cha tôi, với nước Mỹ, với thế giới. Điều này là đột phá. Đó là sự kiện đáng chú ý và thẳng thắn mà nói, là điều kỳ diệu".

"Bản thân tôi có một số vấn đề về tim ở tuổi 37, vì vậy bố tôi chắc chắn đang thay đổi tương lai cho cả bản thân tôi", David Bennett Jr. chia sẻ thêm.

Hồi tháng 10.2021, các bác sĩ phẫu thuật tại NYU Langone Health (trung tâm y tế học thuật ở thành phố New York, Mỹ) đã cấy ghép một quả thận từ con heo biến đổi gien vào người phụ nữ chết não có dấu hiệu rối loạn chức năng thận và cơ thể được hiến tặng để nghiên cứu sau khi cô chết.

Quả thận được lấy từ một con heo hiến tặng đã được biến đổi gen để ngăn cơ thể người nhận đào thải nội tạng. Khoảng 54 giờ sau quy trình, nhóm phẫu thuật đã nghiên cứu chức năng của thận heo khi cơ thể người nhận được giữ oxy trong máy thở. Cơ quan này thải ra nước tiểu ở mức bình thường với một ca ghép thận cho người.

Cả hai quy trình đều cung cấp cho các bác sĩ thông tin có giá trị về cách cơ thể con người phản ứng với nội tạng heo được cấy ghép. Song những thông tin như vậy sẽ không đủ để thay đổi các chính sách nước Mỹ cho phép sử dụng nội tạng động vật để cấy ghép.

Nhu cầu thay thế các bộ phận cơ thể người là cấp thiết vì nguồn tạng hiến thường xuyên bị khan hiếm: Hơn 100.000 bệnh nhân ở Mỹ mắc bệnh nội tạng giai đoạn cuối nằm trong danh sách chờ ghép tạng quốc gia. Mỗi ngày có 17 người chết trong khi chờ tạng để được cứu sống vì khan hiếm nội tạng.

Trước khi các chính sách về ghép tạng có thể được phát triển và thực hiện, các thử nghiệm nghiên cứu lâm sàng - với những người nhận nội tạng heo cũng như những người tham gia nghiên cứu - sẽ cần phải được tiến hành. Những thử nghiệm này sẽ cung cấp thông tin quan trọng về tính an toàn và hiệu quả của việc cấy ghép.

Cả quy trình cấy ghép tim heo và thận heo đều không phải là một phần của thử nghiệm lâm sàng. Vì ông David Bennett sẽ chết nếu không được cấy ghép tim heo, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA), cơ quan quản lý việc cấy ghép xenot - sử dụng nội tạng từ một loài khác để đáp ứng yêu cầu của con người, đã cấp phép khẩn cấp cho việc đó. Thế nhưng, sự cấp phép khẩn cấp sẽ không tạo ra đủ bằng chứng cần thiết để sử dụng rộng rãi hơn nội tạng động vật.

Việc tiến hành các thử nghiệm lâm sàng sẽ đặt ra các vấn đề đạo đức về tính công bằng với tham gia thử nghiệm và tiếp cận các nội tạng động vật. Những bệnh nhân có nhiều khả năng tử vong nhất trước khi nhận bộ phận người thay thế có được ưu tiên đăng ký tham gia thử nghiệm không? Làm thế nào để các bác sĩ có thể bảo vệ tốt nhất những người được cấy ghép trong các thử nghiệm lâm sàng sử dụng nội tạng động vật lần đầu tiên trên người?

Để các thử nghiệm được tiến hành, FDA sẽ phải phê duyệt chúng, tuy nhiên các tiêu chí đủ điều kiện mà cơ quan này có thể yêu cầu để bệnh nhân đăng ký tham gia thử nghiệm vẫn phải được thiết lập. Viện Y tế Quốc gia Mỹ đang tài trợ cho nghiên cứu dạng này cần xem xét những câu hỏi trên để giúp lĩnh vực cấy ghép phát triển.

Các thử nghiệm lâm sàng cung cấp dữ liệu về tính an toàn và hiệu quả của các can thiệp y tế mới - dữ liệu mà FDA sẽ cân nhắc khi họ xem xét phê duyệt cấy ghép xenot định kỳ. Ngay cả khi sự chấp thuận đó cuối cùng được cấp, vẫn có một số rào cản với việc tiếp tục thực thi.

Thứ nhất, hệ thống phân bổ nội tạng hiện tại dựa trên việc tìm kiếm, phân bổ các bộ phận cơ thể người để cấy ghép. Thế nhưng, không có chính sách nào hỗ trợ việc phân bổ nội tạng động vật.

Thứ hai, chi phí cấy ghép xenot cho người trả tiền và bệnh nhân sẽ cần phải được phân loại để đảm bảo quyền tiếp cận công bằng với nội tạng động vật. Trung tâm Dịch vụ Medicare và Medicaid cùng các công ty bảo hiểm y tế tư nhân có thể muốn xem một số dữ liệu về kết quả nhất định (sự sống của cơ quan được cấy ghép, sự sống còn của người nhận nội tạng động vật và chất lượng cuộc sống họ) từ các thử nghiệm lâm sàng để có lý do trả tiền cho việc cấy ghép.

Trước khi các công ty bảo hiểm sẵn sàng chi trả cho một sự can thiệp y tế mới, họ sẽ muốn xem bằng chứng từ các thử nghiệm lâm sàng rằng việc đó sẽ mang lại cho bệnh nhân kết quả có lợi. Trong trường hợp một số can thiệp y tế mới mà FDA đã chấp thuận định kỳ, các công ty bảo hiểm có thể nói cơ quan này không đủ bằng chứng từ các thử nghiệm lâm sàng về tính an toàn và hiệu quả của can thiệp để biện minh cho việc không chi trả bảo hiểm.

Một số bệnh nhân có thể dễ dàng tiếp nhận nội tạng heo, đặc biệt là những người đang tuyệt vọng chờ chết. Những bệnh nhân khác có thể miễn cưỡng nhận nội tạng động vật vì những lý do đạo đức liên quan đến việc sử dụng chúng, hoặc nếu họ không nghĩ rằng các thử nghiệm lâm sàng cung cấp đủ bằng chứng về sự an toàn của phương pháp cấy ghép xenot và các kết quả có lợi từ nó.

Cấy ghép xenot có nhiều hứa hẹn như một cách để khắc phục tình trạng thiếu nội tạng. Tuy nhiên có nhiều bước cần thực hiện trước khi nội tạng động vật có thể được cung cấp trong dịch vụ chăm sóc y tế thông thường.

Với tin tức gần đây về những phát triển cấy ghép đột phá này, việc giải quyết các yếu tố đạo đức, chính sách và quy định liên quan là cần thiết: Hơn 6.000 người dự kiến sẽ chết trong năm nay vì thiếu nội tạng sẵn có.