Phimmoi bị khởi tố: Dấu mốc quan trọng về xử lý vi phạm bản quyền phim tại Việt Nam

Ngày 19.8.2021, Công an TP.HCM công bố đã chính thức khởi tố vụ án hình sự liên quan đến trang chiếu phim trực tuyến phimmoi.net – trang web vi phạm bản quyền về tác phẩm điện ảnh ở tầm cỡ quốc tế.  Thông tin này đã mang đến cho những cá nhân, tổ chức hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh và bảo vệ nội dung trong ngành công nghiệp điện ảnh rất nhiều kỳ vọng về hiệu quả thực thi và xử lý vấn nạn xâm phạm bản quyền trên Internet.

Việc đấu tranh đưa trang web phim lậu có quy mô lớn về hạ tầng kỹ thuật cùng phương thức hoạt động tinh vi diễn ra trong hàng chục năm nay có sự đóng góp không nhỏ của nhóm luật sư Phan Law của Việt Nam – đơn vị đồng hành với các chủ thể bị phimmoi.net vi phạm bản quyền hàng chục năm nay.

Phóng viên Một Thế Giới đã có cuộc trao đổi với ông Phan Vũ Tuấn – Phó chủ tịch Hội Sở hữu trí tuệ TP.HCM, Trọng tài viên Trung tâm trọng tài Quốc tế Châu Á Thái Bình Dương (PIAC), Trưởng Văn phòng Luật sư Phan Law Vietnam về các vấn đề liên quan đến vụ vi phạm bản quyền này.

 - Thưa luật sư, việc cơ quan điều tra khởi tố vụ án hình sự liên quan đến phimmoi đã mang đến tín hiệu gì cho các nhà sản xuất phim, các chủ thể có tác phẩm bị vi phạm bản quyền?

 - Luật sư Phan Vũ Tuấn: Để có được tín hiệu khởi đầu đáng mừng này, phải nói đến tinh thần tiên phong, mạnh dạn của các chủ thể quyền, đại diện các chủ thể quyền như VSTV (K+), BHD, các nhà sản xuất phim điện ảnh quốc tế, VTV, Ủy ban Bản quyền Hàn Quốc (KCC). Mặc dù, trong bối cảnh hiện tại có rất nhiều khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc xử lý xâm phạm bản quyền, nhất là xâm phạm bản quyền trên Internet, bao gồm cả các vấn đề pháp lý và công nghệ thông tin, ngoài ra Việt Nam chưa từng có tiền lệ xử lý xâm phạm bản quyền bằng biện pháp hình sự, nhưng các chủ thể quyền với sự nhận thức rõ ràng về việc bảo vệ tài sản trí tuệ của mình, đã kiên trì nỗ lực suốt một thời gian dài theo đuổi vụ việc này.

 - Quá trình đấu tranh đưa phimmoi ra trước pháp luật đã diễn ra như thế nào?

 - Những bước đi đầu tiên diễn ra vào năm 2014 khi Phan Law nhận được yêu cầu rà soát vi phạm online từ các chủ thể quyền riêng lẻ. Trên cơ sở đó, hệ thống dữ liệu về các đơn vị vi phạm online và các chứng cứ có liên quan đã được thiết lập toàn diện. Công việc rà soát và thu thập chứng cứ vẫn được chúng tôi tiếp tục duy trì trong suốt thời gian sau này. Nổi cộm nhất trong số các đơn vị xâm phạm là phimmoi với quy mô, hậu quả gây ra cho các nhà cung cấp nội dung trên lãnh thổ Việt Nam nói riêng và toàn thế giới nói chung là không thể tính toán được.

- Các chủ thể bị vi phạm bản quyền gồm những ai, họ đã làm gì để bảo vệ quyền lợi của mình khi bị phimoi xâm hại? 

 - Từ tháng 8.2019, đại diện cho nhóm các chủ thể quyền bao gồm: VSTV (K+), Canal+, BHD, cùng các nhà sản xuất phim điện ảnh quốc tế, Phan Law đã gửi toàn bộ các tài liệu chứng cứ vi phạm của phimmoi kèm theo các văn bản đề nghị cơ quan điều tra vào cuộc. Trong quá trình này, Phan Law với tư cách là đơn vị đại diện pháp lý của các chủ thể quyền đã luôn phối hợp hết sức mình và đáp ứng các yêu cầu của cơ quan điều tra nhằm xác minh, làm rõ thông tin, tài liệu. Nhờ đó, đầu năm 2020, cơ quan điều tra ra văn bản đồng ý ghi nhận và tiến hành điều tra hành vi phạm tội của phimmoi, và đến nay là quyết định khởi tố vụ án hình sự liên quan đến phimmoi.

 - Theo luật sư, phimmoi sẽ bị xử lý như thế nào?

 - Có thể nói đây là dấu mốc cực kỳ quan trọng trong việc xử lý vi phạm bản quyền phim tại Việt Nam. Việt Nam đã ký kết tham gia vào Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) mà vấn đề xử lý hình sự các đối tượng có hành vi vi phạm quyền tác giả là một trong các yêu cầu cốt lõi của Chương 18 về Sở hữu trí tuệ cụ thể là tại Điều 18.77 quy định về Thủ tục và hình phạt hình sự.

Việc xử lý phimmoi bằng biện pháp hình sự có thể xem là động thái đầu tiên của việc thực thi quyền sở hữu trí tuệ theo CPTPP, tạo nên tiền lệ cho các vụ án hình sự khác liên quan đến hành vi vi phạm quyền tác giả, quyền liên quan trên Internet sau này. Chúng tôi bày tỏ sự tin tưởng rằng vụ án này sẽ được giải quyết một cách đúng đắn, hiệu quả và hơn hết là tương xứng với hành vi, hậu quả mà phimmoi đã gây ra cho các chủ thể quyền và cho xã hội Việt Nam.

Ngay lúc này, sự đồng lòng, quyết tâm từ những chủ thể quyền, các nhà sản xuất phim, cơ quan, ban ngành có liên quan sẽ tạo nên sức mạnh to lớn để mang tiếng nói của các chủ thể quyền đến với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

 - Xin cảm ơn luật sư!