Những quảng cáo nội giảm cân trên mạng xã hội có thể là nguyên nhân dẫn đến thói quen ăn uống không lành mạnh và chứng rối loạn ăn uống ở giới trẻ.
Sravya Attaluri rất hiểu mặt tối của mạng xã hội. Trong 10 năm qua, cô gái 25 tuổi đã phải đối mặt với chứng rối loạn ăn uống, lo âu, trầm cảm và biến động cân nặng nghiêm trọng. Attaluri cho biết khi bị rối loạn ăn uống, cô đã ám ảnh việc phải tìm kiếm video về cách giảm cân trên mạng xã hội. Cô tin rằng những sản phẩm và chế độ ăn kiêng được quảng cáo sẽ giúp cô giảm cân hiệu quả.
Attaluri nói: “Tôi bắt đầu tuyệt vọng và thử nhiều phương pháp nguy hiểm hơn để giảm cân”.
Theo nghiên cứu, những người như Attaluri đã liên tục cho thấy những tác động tiêu cực đến sức khỏe tâm thần từ mạng xã hội. Nhưng trước đây rất ít các mạng xã hội bảo vệ người dùng khỏi những điều này.
Đó là lý do tại sao một động thái gần đây của mạng xã hội Pinterest đã gây được sự chú ý của đông đảo người dùng. Vào ngày mùng 1.7, Pinterest đã trở thành nền tảng mạng xã hội lớn đầu tiên cấm tất cả những quảng cáo liên quan đến hình ảnh và ngôn ngữ về giảm cân do lo ngại về tình trạng rối loạn ăn uống.
Theo đó, chính sách mới sẽ cấm một số nội dung liên quan đến ngôn ngữ hoặc hình ảnh giảm cân, các thể loại liên quan đến “hình tượng hóa” hoặc bôi nhọ một số kiểu cơ thể, những thứ liên quan đến giảm cân hoặc sản phẩm giảm cân, các tham khảo về chỉ số cơ thể hoặc các chỉ số tương tự, những sản phẩm tuyên bố giảm cân bằng cách đeo hoặc thoa lên cơ thể.
Ngoài ra, các quảng cáo liên quan đến giảm cân hoặc thuốc ức chế thèm ăn, hình ảnh trước và sau khi giảm cân, các tiến trình giảm cân như hút mỡ hoặc đốt cháy mỡ thừa, miệt thị ngoại hình (body shaming), những tuyên bố “không thực tế” về kết quả của thẩm mỹ cũng bị cấm trong chính sách này.
Riêng các quảng cáo khuyến khích lối sống và thói quen lành mạnh hoặc các dịch vụ và sản phẩm về thể thao vẫn được phép hoạt động, miễn là không tập trung vào việc giảm cân.
Trong quá khứ, người dùng từng chỉ trích Pinterest là một nơi nguy hiểm với sự ám ảnh về hình thể, một nơi mà nội dung về giảm cân có thể tràn lan khắp nơi.
Theo Sabrina Roman, một nhà tâm lý học lâm sàng tại Bệnh viện Lenox Hill tại thành phố New York (Mỹ) cho rằng quyết định của Pinterest mang lại lợi ích cho sức khỏe tâm thần và hành vi của người dùng “bởi vì nó sẽ làm giảm quá trình so sánh xã hội đang diễn ra giữa những người dùng mạng xã hội và những ảo tưởng giả tạo về diện mạo của một con người”.
Pinterest cho biết sự thay đổi này đã thúc đẩy một phần bởi sự gia tăng gần đây của chứng rối loạn ăn uống. Vào tháng 11 năm 2020, Hiệp hội Rối loạn ăn uống quốc gia (NEDA) báo cáo rằng các cuộc gọi đã tăng 41% so với thời điểm bắt đầu đại dịch. Theo Hiệp hội Quốc gia về chứng biếng ăn Nervosa và các rối loạn liên quan cho biết ít nhất 30 triệu người Mỹ đang phải vật lộn với chứng rối loạn ăn uống, bao gồm chứng chán ăn tâm thần, chứng ăn uống vô độ.
Nicole DeMasi Malcher, một chuyên gia dinh dưỡng cho biết: “Với số liệu chứng rối loạn ăn uống ngày càng tăng, chúng tôi ngày càng nhận được nhiều thông điệp về việc ăn uống lành mạnh, giảm cân trong đại dịch và cảm thấy áp lực để lấy lại vóc dáng. Nếu ai đó phải vật lộn với các vấn đề về hình thể thì sự cô lập và áp lực từ mạng xã hội chắc chắn có thể gây ra chứng rối loạn ăn uống”.
Attaluri tại Hong Kong cho biết trong suốt thời gian xảy ra dịch COVID-19 đã phải đối mặt với chứng rối loạn ăn uống. “Tôi đang cố gắng yêu cơ thể của mình và tập trung vào việc khỏe mạnh hơn là thúc ép cơ thể trở nên hoàn hảo hơn”, Attaluri chia sẻ.
Quyết định của Pinterest trấn an Attaluri rằng “việc báo cáo và hủy theo dõi các tài khoản quảng cáo giảm cân là điều nên làm”.
Song đối với những phụ nữ khác cũng từng chiến đấu với chứng rối loạn ăn uống, thông báo của Pinterest vẫn mang lại cho họ chút hồ nghi. Họ cho rằng nền tảng này từ lâu đã được biết đến là có nội dung kích thích những chế độ ăn uống, luyện tập khắc nghiệt và thuốc giảm cân. Pinterest đã không đưa ra bất cứ bình luận nào trước điều này.
Demi Drew, 26 tuổi nói: “Tôi thấy rằng trong tiềm thức bản thân, tôi không ngừng ghen tị với những người khác, những người đã thực hiện chế độ giảm cân và thành công. Tôi không nên vào mạng xã hội và nghĩ đến việc mình trông sẽ đẹp hơn bao nhiêu nếu tôi cũng thử những chế độ giảm cân”.
Drew tin rằng lệnh cấm của Pinterest sẽ giảm thiểu những tác nhân này nhưng không thể loại bỏ chúng hoàn toàn, một mục tiêu mà Drew cho rằng” không thể đạt được”.
Kara Richardson Whiently, một tác giả kiêm diễn giả cũng đã hoan nghênh những thay đổi này của Pinterest. Sau gần hai thập kỷ ăn uống vô độ, Richardson Whirily nói rằng cô đã xây dựng được mối quan hệ lành mạnh hơn với thực phẩm. Một phần của quá trình đó liên quan đến việc tránh bàn luận về chế độ ăn kiêng và theo dõi những tài khoản có lối sống lành mạnh, tích cực. Cô thường xuyên truy cập Pinterest để tìm kiếm các công thức nấu ăn mới cho gia đình. Quyết định của Pinterest mang lại cảm giác nhẹ nhõm rằng mạng xã hội này sẽ là “không gian an toàn” để cô khám phá.
Tuy nhiên, thông báo của Pinterest chưa đủ hoàn toàn thu hút người dùng trở lại mạng xã hội này. Tristan Pavlik, 28 tuổi cho biết cô từng sử dụng Pinterest để lập nên những chế độ ăn kiêng phi thực tế trong nhiều năm, nhưng sau đó cô hiếm khi đăng nhập trở lại. Pavlik nói rằng lệnh cấm đến hơi muộn nhưng vẫn là một bước đi đúng hướng.
Chuyên gia dinh dưỡng DeMasi Malcher vẫn lo ngại cho rằng việc hạn chế quảng cáo giảm cân có nghĩa là vẫn có sự xuất hiện của những nội dung giảm cân do người dùng tạo ra “Những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội có thể lén lút quảng bá cho việc giảm cân”, cô nói.
Trong khi đó Attaluri ở Hong Kong nói thêm rằng, thông điệp có thể tinh tế hơn nhưng nó sẽ luôn tìm được cách xuất hiện trên các nền tảng xã hội miễn là nó tồn tại trong văn hóa chính thống. Tuy nhiên, cô cho rằng “mọi người muốn có không gian an toàn và đây là một bước đi đúng hướng”.