Trong khi Tòa Trọng tài thường trực chuẩn bị đưa ra phán quyết về yêu sách của Trung Quốc trên Biển Đông, lực lượng hải quân Mỹ vào ngày 18.6 đã đưa hai tàu sân bay cùng nhiều tàu hộ tống khác đến hoạt động tại vùng biển phía tây Thái Bình Dương.
Đô đốc John D. Alexander, người phát ngôn của Hạm đội Thái Bình Dương, cho biết, hai tàu sân bay John C.Stennis và Ronald Reagan cùng với 12.000 thủy thủ, 140 máy bay và 6 tàu chiến nhỏ đã cùng nhau tham gia các cuộc huấn luyện phòng không và giám sát biển tại vùng biển Philippines. Theo ông Alexander, “chúng ta phải tận dụng những cơ hội này thực hành các kĩ năng chiến đấu để đáp ứng với yêu cầu của những hoạt động tác chiến hải quân hiện đại”.
Vùng biển mà Mỹ thực hiện huấn luyện nằm ở phía đông Philippines, sát Biển Đông.
Một quan chức Mỹ giấu tên khẳng định, thông điệp mà Mỹ muốn đưa ra qua cuộc tập trận này là rất rõ ràng, và việc chọn thời gian huấn luyện vào thời điểm này cũng là có chủ đích. Thông điệp của Mỹ có thể sẽ được lực lượng hải quân Mỹ công khai sau khi cuộchuấn luyện kết thúc, quan chức này cho biết.
Việc Mỹ cử 2 tàu sân bay đến Thái Bình Dương diễn ra trong bối cảnh Tòa Trọng tài thường trực quốc tế chuẩn bị đưa ra phán quyết về yêu sách “đường 9 đoạn” của Trung Quốc trong ngày 7.7 tới.
Trong tuyên bố về cuộchuấn luyện, Hạm đội Thái Bình Dương khẳng định, “là quốc gia dẫn đầu ở Thái Bình Dương, Mỹ có lợi ích quốc gia trong việc duy trì an ninh và thịnh vượng, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, thương mại hợp pháp không bị cản trở, và các nguyên tắc về tự do hàng hải, tự do hàng không phải được tuân thủ ở vùng Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương”.
Hồi đầu tuần này, tàu sân bay Stennis đã tham gia tập trận với hải quân Nhật và Ấn Độ tại Malabar. Trung Quốc đã cử tàu do thám đến theo sátcuộc tập trận này.
Sau khi kết thúc cuộc tập trận, tàu Stennis đã hội ngộ cùng tàu Ronald Reagan vốn đang được bảo dưỡng ởmột căn cứ Mỹ tại Nhật để cùng thực hiện cuộc huấn luyện bắt đầu từ cuối tuần này.
Đầu tháng này, Thượng nghị sĩ John McCain, Chủ tịch Ủy ban quân vụ Thượng viện Mỹ, trong một bài phát biểu tại Singapore đã báo trước việc sẽ cử 2 tàu sân bay đến Thái Bình Dương. Ông McCain khẳng định, “Mỹ sẽ sớm có 2 tàu sân bay cùng hoạt động ở Thái Bình Dương. Điều này thể hiện sự cam kết lâu dài của Mỹ đối với an ninh khu vực”.
Trong tuần này, Mỹ vừa cử 4 máy bay chiến đấu Growler cùng 120 nhân viên quân sự đến Philippines thực hiện nhiệm vụ huấn luyện phi công Philippines.
Tạimột cuộc hội thảo do Thời báo Hoàn cầu (Trung Quốc) tổ chức, nhiều chuyên gia đã lên tiếng cảnh báo về một cuộc chạy đua vũ trang ở Thái Bình Dương. Theo giáo sư quan hệ quốc tế Thời Ánh Hồng thuộc ĐH Nhân dân Bắc Kinh, “Trung Quốc chắc chắn sẽ gia tăng sức mạnhcủa mình, và chính quyền Obama cũng chắc chắn sẽ ra tay bảo vệ vị thế của Mỹ”.
Ông Đằng Kiến Quần thuộc Viện nghiên cứu quốc tế Trung Quốc, cũng cảnh báo quân đội Mỹ- Trung cần phải hành động một cách thận trọng, bất cứ sự hiểu lầm nào cũngcó thể gây ra thảm họa.
Cẩm Bình (theo New York Times)