Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 17.5 thông báo thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc và phân bón qua Biển Đen được gia hạn thêm 2 tháng.
Thông báo trên được đưa ra chỉ một ngày trước khi thỏa thuận hết hạn. Đây là một thành tích ngoại giao với ông Erdogan trong lúc chờ bầu cử Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ vòng hai diễn ra vào ngày 28.5.
Đương kim lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ gửi lời cảm ơn đến Tổng thống Nga Vladimir Putin, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cùng Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres vì vai trò của họ trong nỗ lực gia hạn thỏa thuận.
Tổng thống Erdogan cho biết phía Nga đồng ý không chặn tàu rời khỏi 2 cảng biển của Ukraine. Ông bày tỏ hy vọng thỏa thuận đem lại lợi ích cho tất cả các bên.
Ukraine cảm ơn Liên Hợp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ vì góp phần đảm bảo an ninh lương thực. Tổng thư ký Guterres nhấn mạnh cần có thỏa thuận dài hạn toàn diện hơn.
Nhờ Thổ Nhĩ Kỳ cùng Liên Hợp Quốc đứng ra làm trung gian, Nga và Ukraine vào tháng 7.2022 đã đạt thỏa thuận khôi phục xuất khẩu ngũ cốc Ukraine qua Biển Đen, giúp xoa dịu khủng hoảng lương thực toàn cầu trầm trọng vì chiến tranh.
Nhằm thuyết phục Nga cho phép Ukraine khôi phục xuất khẩu, một thỏa thuận riêng biệt cũng được ký trong đó Liên Hợp Quốc đồng ý giúp Nga xuất khẩu lương thực và phân bón. Tuy nhiên, Điện Kremlin nhiều lần phàn nàn hàng hóa của họ không xuất được.
Lương thực và phân bón Nga không bị phương Tây trừng phạt, tuy nhiên hạn chế về thanh toán, hậu cần và bảo hiểm là rào cản cho các chuyến hàng.
Thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc qua Biển Đen giúp Ukraine xuất khẩu hàng chục triệu tấn lương thực, góp phần giảm giá lương thực toàn cầu.