Tranh luận về việc buộc doanh nghiệp internet nước ngoài đặt trụ sở tại VN

Dự án Luật An ninh mạng đã được Quốc hội cho ý kiến lần đầu tại kỳ họp thứ 4, sau kỳ họp, trên cơ sở ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo Ủy ban chủ trì thẩm tra phối hợp với các cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật gửi xin ý kiến các đoàn đại biểu Quốc hội, tổ chức nhiều cuộc hội thảo, hội nghị lấy ý kiến để hoàn thiện dự thảo trình Quốc hội cho ý kiến xem xét thông qua.

Dự thảo luật trình Quốc hội tại kỳ họp này có nhiều nội dung được chỉnh lý, hoàn thiện, trong đó có 7 chương và 47 điều, giảm 4 điều so với dự thảo đã trình tại kỳ họp thứ 4. Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội ngoài các vấn đề được giải trình, tiếp thu, chỉnh lý.

Cần bổ sung thêm một số loạithông tin cá nhân cần được bảo vệ

Góp ý vềthảo luận về dự thảo Luật An ninh mạng sáng nay(29.5), ĐB Cao Đình Thưởng (Đoàn Phú Thọ) nhận định, những sự kiện trong thời gian qua liên quan đến an ninh mạng không chỉ gây ảnh hưởng đến một vài cơ quan, tổ chức, cá nhân mà còn ảnh hưởng đến kinh tế, chính trị của đất nước và lợi ích quốc gia.

Thực tế diễn ra trên không gian mạng đã đặt ra yêu cầu cấp thiết đối với công tác an ninh mạng trong bảo vệ an ninh quốc gia, đảm bảo trật tự an toàn xã hội.

ĐB Thưởng đồng tình quan điểm, về chính sách của nhà nước về an ninh mạng, việc bổ sung các chính sách về an ninh mạng như chính sách bảo vệ cơ sở hạ tầng không gian mạng quốc gia, bảo vệ hệ thống thông tin quan trọng về an ninh quốc gia, xây dựng lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng cho đến việc ưu tiên đầu tư bố trí kinh phí. Trong đó việc xây dựng lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng là hết sức cần thiết và rất quan trọng, nhằm ngăn chặn, bảo vệ không gian mạng trước các nguy cơ tấn công có chủ đích.

Ông Thưởng đề nghị, “trong việc xây dựng lực lượng chuyên trách bảo vệ an ninh mạng thì cần quy định cụ thể về điều kiện, tiêu chuẩn tuyển chọn người vào lực lượng an ninh mạng. Nhằm thực hiện nhiệm vụ cụ thể của lực lượng, quản lý chặt chẽ tránh việc sử dụng chuyên môn, nghiệp vụ và các hoạt động xâm phạm lợi ích an ninh, trật tự của nhà nước. Hạn chế thấp nhất việc lợi dụng chức vụ, quyền hạn và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ để vi phạm như các vụ sử dụng mạng Internet thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản, tổ chức đánh bạc, mua bán trái phép hóa đơn và rửa tiền đã diễn ra trong thời gian qua”.

Về việc bảo vệ thông tin cá nhân, theo ĐB Thưởng, nếu chỉ đề cập đến thông tin thẻ tín dụng, thông tin tài khoản ngân hàng thì còn có những loại thông tin khác cũng cần được bổ sung và nghiêm cấm trao đổi trên không gian mạng, ví dụ như thông tin tài khoản chứng khoán v.v...

Tránh rào cản không cần thiết

ĐBQH Phạm Thị Thanh Thủy (Thanh Hóa)đề nghị cần cân nhắc một số điều khoản để tránh chồng chéo không cần thiết, tạo ra quá nhiều rào cản, gia tăng gánh nặng với doanh nghiệp, cản trở sự sáng tạo, hạn chế lợi ích chính đáng của người dân Việt Nam. Đại biểu cũng cho rằng, yêu cầu các cơ quan tổ chức nước ngoài khi cung cấp dịch vụ mạng phải đặt trụ sở, văn phòng đại diện tại Việt Nam là khó khả thi, không phù hợp thực tiễn, khó khăn cho hoạt động tiếp cận thông tin của người Việt Nam. Đại biểu cũng dẫn cam kết WTO và Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU quy định dịch vụ viễn thông cung cấp qua biên giới là không giới hạn, trừ một số trường hợp cụ thể; nhưng các trường hợp loại trừ cũng không có đặt văn phòng đại diện, cơ quan đại diện tại quốc gia sử dụng dịch vụ, nên quy định như dự thảo luật sẽ không đúng với cam kết quốc tế.

Trong khi đó, theo ĐB Thưởng tổ chức nước ngoài khi cung cấp dịch vụ viễn thông, Internet tại Việt Nam phải đặt trụ sở hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam. ĐB Thưởng cho rằng quy định như trên sẽ hữu ích nếu thực hiện được nhằm kiểm soát dữ liệu người dùng, phục vụ điều tra, ngăn chặn, phòng chống tội phạm, chống xuyên tạc, phản động.

Tuy nhiên, theo ông Thưởng, khi đã đưa ra quy định này mà phía các doanh nghiệp nước ngoài Google hoặc Facebook họ không thực hiện thì giải pháp của chúng ta ở đây là gì, liệu có cho ngừng cung cấp dịch vụ trên lãnh thổ Việt Nam hay không? Vì vậy, cần phải có quy định phù hợp với thực tiễn Việt Nam và mối quan hệ hiện nay cũng như những cam kết của Việt Nam với nước ngoài và pháp luật quốc tế.

Chủ nhiệm Uỷ ban Quốc phòng - An ninh Võ Trọng Việt cho biết,yêu cầu đặt cơ quan đại diện và lưu trữ dữ liệu người sử dụng Việt Nam trên lãnh thổ Việt Nam, UBTVQH đề nghị giữ lại nội dung này trong dự thảo Luật và ghép với quy định tương tự đối với doanh nghiệp trong nước.

Theo ông Võ Trọng Việt, việc quy định như vậy sẽ đáp ứng được yêu cầu bảo vệ chủ quyền quốc gia đối với dữ liệu điện tử và xử lý các tình huống, hành vi trên không gian mạng xâm phạm ANQG, TTATXH; gắn nghĩa vụ, trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước trong việc cung cấp thông tin, dữ liệu phục vụ điều tra, xác minh, xử lý vi phạm liên quan đến người sử dụng dịch vụ tại Việt Nam; bảo đảm tính khả thi khi phối hợp ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin chống Đảng, Nhà nước, vi phạm pháp luật của Việt Nam; ngăn chặn có hiệu quả hoạt động chống phá của các đối tượng phản động, gián điệp trong và ngoài nước sử dụng không gian mạng.

Quy định trên cũng phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; phù hợp với Hiến pháp năm 2013 của Việt Nam; đồng thời, đáp ứng yêu cầu của tình hình thực tiễn hiện nay.

Cùng với đó là tạo hành lang pháp lý cho các bộ, ngành chức năng quản lý chặt chẽ hoạt động của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ xuyên biên giới khi kinh doanh vào Việt Nam; đảm bảo chủ quyền thanh toán, chống thất thu thuế đối với các doanh nghiệp này.

Một thuận lợi nữa theo UBTVQH là bảo đảm sự công bằng giữa các doanh nghiệp nước ngoài với doanh nghiệp trong nước khi cung cấp dịch vụ trên mạng viễn thông, mạng Internet tại Việt Nam hoặc sở hữu hệ thống thông tin tại Việt Nam.