Trung Quốc không còn là chủ nợ lớn nhất của Mỹ

Theo CNN, Bắc Kinh đã và đang bán nợ chính phủ Mỹ để chống đỡ nội tệ. Trung Quốc dùng đô la Mỹ thu được từ việc bán trái phiếu kho bạc Mỹ để mua nhân dân tệ, đồng tiền từng trượt xuống mức giá thấp nhất trong 8 năm qua khi nền kinh tế lớn thứ nhì thế giới tăng trưởng chậm lại.

Lượng trái phiếu Mỹ mà Trung Quốc nắm giữ hạ xuống 1.120 tỉ USD vào cuối tháng 10, ngưỡng thấp nhất trong hơn 6 năm qua, theo số liệu do Bộ Tài chính Mỹ công bố. Trong khi đó, Nhật Bản nắm giữ 1.130 tỉ USD nợ Mỹ.

Cả hai quốc gia Đông Á đều bán trái phiếu Mỹ trong tháng 10 nhưng Đại lục bán nhiều hơn. Lượng trái phiếu Mỹ mà Trung Quốc giữ giảm 41,3 tỉ USD, trong khi lượng trái phiếu Mỹ trong tay Nhật Bản chỉ giảm 4,5 tỉ USD.

Việc Trung Quốc sẵn sàng cho chính phủ Mỹ vay khoản tiền lớn thu hút nhiều sự chú ý trong những năm gần đây. Kể từ tháng 9.2008, Bộ Tài chính Mỹ liên tục xếp nước này vào vị trí chủ nợ lớn nhất của Mỹ với chỉ một tháng đầu năm 2015 là ngoại lệ.

Tình hình này làm dấy lên lo ngại về đòn bẩy mà Bắc Kinh có đối với Mỹ. Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump tuyên bố điều ngược lại, cho rằng việc Đại lục giữ nhiều nợ Mỹ đem lại “rất nhiều sức mạnh” cho Mỹ trong quan hệ với Đại lục.

Song giới chuyên gia nhìn nhận thực tế phức tạp hơn. Họ cho rằng mối quan hệ nợ giữa hai nền kinh tế hàng đầu thế giới gắn chặt với nhau. Ông Trump cho biết ông sẽ giữ lập trường đối đầu với Đại lục trong vấn đề thương mại, đe dọa áp thuế đến 45% với hàng hóa Trung Quốc.

Nhiều năm qua, Trung Quốc chi hàng nghìn tỉ nhân dân tệ để mua trái phiếu kho bạc Mỹ như một cách để chặn nội tệ tăng giá quá mạnh khi nền kinh tế đi lên quá nhanh. Bản tệ yếu giúp hàng xuất khẩu Trung Quốc cạnh tranh hơn song cũng góp phần khiến lãi suất Mỹ ở mức thấp hơn ngưỡng lẽ ra phải có.

Khi nền kinh tế đi chậm lại trong thời gian gần đây, lượng tiền lớn đã chảy ra khỏi Trung Quốc, đặt áp lực giảm giá lên nhân dân tệ. Chuyện USD tăng giá sau chiến thắng của ông Donald Trump cũng gia tăng áp lực. Bắc Kinh đã và đang bán một phần kho dự trữ ngoại hối “khủng” của họ để mua nhân dân tệ. Họ muốn tránh cảnh đồng tiền lao dốc đột ngột và làm thị trường hoảng sợ như vào tháng 8.2015 và tháng 1.2016. Trong tháng 11, dự trữ ngoại hối của Trung Quốc chạm mức thấp nhất trong 5 năm.