Trung Quốc không thể ‘hứa suông’ để Mỹ chấm dứt chiến tranh thương mại

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump có kế hoạch gặp nhau bên lề hội nghị cấp cao G-20 diễn ra tại Argentina. Chỉ vài ngày trước lần hội kiến này, nhà lãnh đạo Washington tuyên bố ông dự định tăng thuế áp đặt lên 200 tỉ USD đối với hàng hoá Trung Quốc như đã định, đồng thời nhắc lại lời đe dọa đánh thuế với số hàng hoá nhập khẩu còn lại.

Cũng theo Tổng thống Trump, thỏa thuận chỉcó thể đượcchấp nhận một khicường quốc châu Á mở cửa thị trường nội địa cho Mỹ vào cạnh tranh.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 27.11 có phát ngôn đáp trả: “Phía Trung Quốc sẵn sàng giải quyết những vấn đề thương mại thông qua đối thoại nghiêm túc trên nguyên tắc thẳng thắn và bình đẳng. Tuy vậy chúng tôi quyết bảo vệ lợi ích của mình”.

Trong khi đó, Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải hy vọng cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo sẽ đưa ra hướng dẫn mang tính chiến lược về phương hướng phát triển quan hệ song phương, cũng như đem lại tiến bộ cho giải quyết căng thẳng thương mại. Nhà ngoại giao này còn cảnh báo nguy cơ xảy ra khủng hoảng tài chính nếu cuộc chiến thương mại kéo dài.

Một số nhà quan sát cho rằng lời đe dọa tăng thuế dù chỉ là một phần trong chiến thuật đàm phán của Tổng thống Mỹ, nhưng đem lại áp lực có thực lên phía nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Theo giáo sư Thời Ân Hoằng thuộc đại học Nhân dân Bắc Kinh: “Lần này Trung Quốc không thể thoát khỏi (chiến tranh thương mại) bằng lời hứa chung chung và mập mờ. Quá rõ ràng rằng chính quyền Trump không muốn nhận thêm lời hứa và cần thấy hành động”.

Bắc Kinh trước đó cam kết chào đón nhiều đầu tư nước ngoài hơn, cũng như tăng cường bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ. Tuy nhiên nhiều doanh nghiệp nước ngoài làm ăn tại nước này cho biết họ rất thất vọng vì đây chỉ là lời hứa không bao giờ thành hiện thực, trong khi chính quyền luôn trợ cấp cho doanh nghiệp nội địa tạo nên tình trạng cạnh tranh bất bình đẳng.

Trước khi Tổng thống Trump dọa tăng thuế, Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) từng chỉ trích Trung Quốc không ngừng thực hiện nhiều hành vi thương mại bất công hòng “bóp méo” thị trường.

Ông Lưu Vệ Đông, chuyên gia nghiên cứu các vấn đề Mỹ - Trung tại Viện Khoa học xã hội Trung Quốc,đánh giá cường quốc châu Á bị chiến tranh thương mại ảnh hưởng nhiều hơn nên chú trọng đến đàm phán hơn.

“Tổng thống Trump gửi đi nhiều thông điệp rối rắm trước cuộc gặp (với Chủ tịch Tập) như một cách gia tăng áp lực. Trung Quốc chắc chắn chú trọng những đàm phán này hơn Mỹ, vì vậy có khả năng họ đã chuẩn bị nhượng bộ nhiều hơn dự kiến”, theo chuyên gia Lưu.

Giới phân tích từng cảnh báo Mỹ nếu tăng thuế sẽ tạo ra áp lực giảm với đồng nhân dân tệ, làm các thị trường mới nổi mất ổn định và thậm chí kích hoạt một cuộc khủng hoảng tài chính.

Theo nhà kinh tế Vương Tần Vỹ của công ty quản lý tài sản Amundi, khi thuế quan tăng thì Bắc Kinh không còn cách nào khác là phải để tỷ giá đồng nhân dân tệ rớt sâu thêm, điều Tổng thống Trump không hề mong muốn. Chuyện này sẽ không xảy ra nếu hai bên đạt được thỏa thuận “đình chiến”.