EU cần sửa đổi thỏa thuận thương mại tự do với Ukraine và đưa ra các hạn chế nhập khẩu đối với một số sản phẩm thực phẩm, Cao ủy Nông nghiệp EU Janusz Wojciechowski đề xuất hôm 7.12.
Lập trường chính thức của Liên minh châu Âu (EU) cho phép xuất khẩu lương thực không hạn chế từ Ukraine là điều cần thiết để giúp đỡ nền kinh tế nước này vốn bị ảnh hưởng bởi xung đột Nga - Ukraine.
Kể từ khi các lực lượng Nga bắt đầu chiến dịch quân sự vào tháng 2, các vùng đất nông nghiệp tại Ukraine, các hầm chứa ngũ cốc và bến cảng đã bị tàn phá nặng nề.
Xuất khẩu lương thực của Ukraine đã bị hạn chế trong những tháng gần đây thông qua con đường trên Biển Đen. Để giải quyết tình hình này, EU đã mở các tuyến đường bộ giúp vận chuyển sản phẩm của Ukraine tới được châu Âu vào tháng 5 và ký một thỏa thuận với Kyiv vào tháng 6 để đình chỉ tất cả các loại thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Ukraine trong một năm. Thỏa thuận sẽ hết hạn vào mùa hè tới, nhưng Ủy ban đang cân nhắc gia hạn cho đến cuối năm 2024.
“Chính sách này sẽ phải được sửa đổi", Cao ủy Nông nghiệp Janusz Wojciechowski phát biểu trực tuyến tại một sự kiện ở Warsaw (Ba Lan) do Quốc hội Ba Lan tổ chức về Chính sách nông nghiệp chung của EU.
Việc EU hỗ trợ cho các sản phẩm nông nghiệp Ukraine đã khiến nông dân ở Ba Lan - quê hương của ông Wojciechowski phải cạnh tranh với thị trường lớn hơn. Động thái này đẩy sản phẩm của nông nghiệp Ba Lan vào tình thế bất lợi trước hàng nhập khẩu từ Ukraine, có thể dẫn đến hậu quả chính trị đối với chính phủ cánh hữu của Ba Lan. Đảng Luật pháp và Công lý (PiS) cầm quyền sẽ cần số phiếu ủng hộ đông đảo của các cử tri ở vùng nông thôn để duy trì quyền lực trong cuộc tổng tuyển cử vào tháng 9.2023.
“Tôi biết những lo lắng của nông dân và tôi nhìn thấy rõ vấn đề”, Cao ủy Nông nghiệp EU Janusz Wojciechowski - một nhân vật cấp cao của PiS - cho biết. “Giúp đỡ Ukraine là ưu tiên chiến lược của chúng tôi và điều này không thể bàn cãi. Nhưng đối với một số sản phẩm, chính sách hỗ trợ của EU sẽ phải được sửa đổi. Nhập khẩu một số sản phẩm nông nghiệp đã thực sự tăng lên nhiều lần sau khi mở cửa thương mại với Ukraine. Đơn giản là có quá nhiều hàng hóa đến”, ông Wojciechowski nói.
Ông Wojciechowski cũng đã liệt kê ngô, hạt cải dầu và gia cầm là những ví dụ về thực phẩm “được cung cấp với số lượng quá mức”. Ông nói rằng Romania và Bulgaria cũng đã chứng kiến sự gia tăng “có vấn đề” trong nhập khẩu dầu hướng dương từ Ukraine.
Một báo cáo trình lên Ủy ban châu Âu (EC) về các sản phẩm của Ukarine đã phát hiện ra rằng EU đã chứng kiến “sự gia tăng đáng kể trong nhập khẩu… thịt gia cầm, trứng, sữa bột, bơ, đường, tinh bột, cám và một số loại ngũ cốc”. Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo EU vẫn chưa đạt được một quan điểm chung về việc có nên thực hiện bất kỳ hành động nào để giải quyết vấn đề này hay không.
Cao ủy Nông nghiệp Janusz Wojciechowski nói rằng quyết định về việc có áp dụng thuế quan đối với các sản phẩm thực phẩm Ukraine hay không “sẽ phụ thuộc vào nhiều ủy viên”. “Quan điểm của tôi là chính sách hỗ trợ của EU đang có vấn đề. Khi những mặt hàng xuất khẩu này tăng lên, tôi sẽ phát biểu và ủng hộ việc đưa ra các biện pháp hạn chế nhập khẩu nông sản từ Ukraine”, ông Wojciechowski cho biết thêm.
Nông nghiệp có vai trò quan trọng trong nền kinh tế Ukraine, chiếm khoảng 1/5 GDP của đất nước và 40% kim ngạch xuất khẩu. EU gần đây đã công bố khoản đầu tư trị giá 1 tỉ euro để thúc đẩy các tuyến đường “đoàn kết” trên đất liền, giúp Ukraine có thể xuất khẩu khoảng 17 triệu tấn thực phẩm.