Vì sao Quốc ca Việt Nam trong trận Việt Nam - Lào bị tắt tiếng?

Tối 6.12, trận mở màn của đội tuyển bóng đá Việt Nam - Lào trong khuôn khổ AFF Suzuki Cup 2020 nhận được sự chú ý rất lớn của người hâm mộ. Nếu như trên TV, khán giả truyền hình vẫn có thể nghe rõ các cầu thủ hát Quốc ca mở màn trận đấu thì trên Youtube thì bị tắt tiếng kèm theo lời xin lỗi của đơn vị phát sóng bản quyền AFF là Next Sport: "Vì lý do bản quyền âm nhạc, chúng tôi buộc lòng phải tắt tiếng ở phần lễ chào cờ. Sau lễ chào cờ, tín hiệu âm thanh sẽ trở lại bình thường, mong quý vị khán giả thông cảm".

Người hâm mộ Việt Nam đã bày tỏ sự bức xúc, khó hiểu trên kênh YouTube Next Sports cũng như mạng xã hội về việc “Quốc ca Việt Nam tắt tiếng bởi “Quốc ca của cả quốc gia mà lại bị đánh bản quyền, để rồi xem bóng đá bị tắt hẳn phần hát Quốc ca", thậm chí, phần hát Quốc ca là phần thiêng liêng thì lại bị mất tiếng...

Nhiều người cho rằng, vụ việc tắt tiếng Quốc ca có liên quan đến BH Media bởi BH Media từng bị VTV "tố" là "nhận vơ bản quyền Quốc ca". Đơn vị này cũng đã báo cáo cũng như xóa nhiều video có ca khúc này trên nền tảng Youtube.

Tuy nhiên, về phía BH Media, họ khẳng định không liên quan đến vụ tắt tiếng trong trận Việt Nam – Lào không liên quan đến đơn vị này: "Không hề có bên nào đánh bản quyền Tiến quân ca. Đây chỉ là do đơn vị tiếp sóng tự tắt tiếng Quốc ca để phòng xa, tránh bị mất doanh thu của kênh".

Theo phỏng đoán của BH Media, Next Sports đã rút kinh nghiệm, phòng xa để tránh sự cố bị gỡ như với kênh FPT Bóng đá Việt mới đây nên đã tự tắt tiếng Quốc ca Việt Nam.

Trước đó, 16.11, kênh bóng đá Next Sports đã tiếp sóng trực tiếp (có bản quyền tiếp sóng) trận Việt Nam - Saudi Arabia thuộc vòng loại thứ 3 của World Cup 2022. Video đạt gần 4 triệu lượt xem sau khi trận đấu kết thúc nhưng kênh này đã bị mất tất cả doanh thu vì ban tổ chức trận đấu đã dùng bản ghi Tiến quân ca do Hãng đĩa Marco Polo sản xuất.

Vì vậy video trận đấu đã bị Naxos Digital Services US (thay mặt cho Hãng đĩa Marco Polo) thông báo xác nhận sở hữu bản quyền bản ghi Quốc ca Việt Nam. Video trận đấu vẫn được phát, nhưng doanh thu FPT mất trắng.

Lúc đầu FPT cũng nhầm tưởng video phát trên kênh của mình bị BH Media "đánh gậy bản quyền" nên đã liên hệ với công ty này, nhưng sự thật thì bản ghi Quốc ca được sử dụng trong trận đấu thuộc sở hữu của một hãng đĩa nước ngoài.

Theo BH Media, "hiện nay có rất nhiều đơn vị sản xuất bản ghi Tiến quân ca, cả trong nước và ngoài nước. Theo Luật sở hữu trí tuệ, nếu bất kỳ ai bỏ tiền, thời gian, công sức, kỹ thuật ra sản xuất bản ghi (mà đã thanh toán quyền tác giả) thì là chủ sở hữu hợp pháp của bản ghi; bất kỳ ai sử dụng bản ghi đó thì phải xin phép nhà sản xuất".

BH Media hiện là chủ sở hữu bản ghi Tiến quân ca do Hồ Gươm Video Audio uỷ quyền quản lý và khai thác trên nền tảng số. Bản ghi này do Hồ Gươm Video Audio tự sản xuất và được BH Media bật chế độ Content ID, cho phép chủ sở hữu phát hiện ra những video trên YouTube có nội dung trùng khớp với bản ghi của BH Media. Hệ thống sẽ tự động gửi thông báo về việc vi phạm bản quyền.

Ở thời điểm phát sóng, video trực tiếp trận Việt Nam -Lào có khoảng 1 triệu lượt người xem. Nếu đơn vị phát sóng phát Quốc ca  bị những đơn vị như BH Media đánh gậy bản quyền thì Youtube có thể sẽ tự động gỡ video bất chấp lượng truy cập lớn, điều này sẽ gây thiệt hại lớn cho các đơn vị phát sóng, như đã từng gây thiệt hại cho FPT.

Nếu để ý, trong trận Việt Nam - Lào, đơn vị phát sóng cũng tắt tiếng cả phần "Quốc ca" của Lào để tránh bị đánh bản quyền. Tuy nhiên, việc ý tắt quốc ca của một quốc gia không chỉ gây bức xúc trong dư luận của quốc gia đó bởi Quốc ca được xem là điều thiêng liêng, do vậy, các cơ quan quản lý nhà nước cũng cần có biện pháp để đảm bảo bản quyền tuyệt đối về Quốc ca trên mọi nền tảng.