Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và các quan chức cấp cao trong chính quyền của Tổng thống Donald Trump mới đây đã đưa ra những tuyên bố cứng rắn khi Trung Quốc thông qua luật an ninh Hồng Kông.
“Hôm nay là một ngày buồn. Luật an ninh quốc gia hà khắc của Trung Quốc đã chấm dứt một Hồng Kông tự do và phơi bày nỗi sợ hãi lớn nhất của Trung Quốc: ý chí tự do và suy nghĩ tự do của người dân Hồng Kông. Mỹ sẽ không ngồi yên khi Trung Quốc nuốt chửng Hồng Kông vào sự độc đoán của mình”, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết hôm 30.6.
Ôm Pompeo cho biết: “Tuần trước, chúng tôi đã triển khai việc hạn chế thị thực đối với các quan chức Trung Quốc, những người phải chịu trách nhiệm vì đã làm xói mòn quyền tự trị của Hong Kong. Chúng tôi sẽ dừng xuất khẩu công nghệ quốc phòng và công nghệ sử dụng cho 2 mục đích (dân sự - quân sự) sang vùng lãnh thổ này. Theo chỉ thị của Tổng thống Trump, chúng tôi sẽ loại bỏ các chính sách miễn trừ giúp Hồng Kông hưởng đối xử đặc biệt với một vài ngoại lệ".
Người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định Washington sẽ tiếp tục sát cánh với những người yêu tự do ở Hồng Kông, đồng thời tuyến bố sẽ đối phó với "sự công kích của Bắc Kinh vào quyền tự do ngôn luận, báo chí, hội họp cũng như pháp trị" của Hồng Kông mà cho đến nay giúp vùng lãnh thổ này phát triển thịnh vượng.
Đáng chú ý, Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ (NSC) cũng ra thông báo phản đối việc Trung Quốc thông qua luật an ninh mới với Hồng Kông.
“Việc Bắc Kinh thông qua luật an ninh quốc gia là sự vi phạm các cam kết của nước này theo Tuyên bố chung Trung - Anh. Mỹ sẽ tiếp tục có hành động mạnh mẽ để chống lại những người bóp nghẹt sự tự do và tự trị của Hồng Kông. Chúng tôi kêu gọi Trung Quốc lập tức đảo ngược quyết định”, người phát ngôn NSC John Ullyot cho biết.
Trong khi đó, các nghị sĩ lưỡng đảng Mỹ cũng lên tiếng chỉ trích việc Trung Quốc thông qua luật an ninh mới với Hồng Kông. Marsha Blackburn, thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa, đồng thời là thành viên Ủy ban Thương mại và Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ, cũng viết trên mạng xã hội Twitter rằng "chúng tôi sẽ không đứng yên".
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Tom Cotton chung quan điểm này, cảnh báo Chủ tịch Tập Cận Bình và Trung Quốc phải "đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng". Ông cũng kêu gọi chính quyền Tổng thống Donald Trump xem xét "tất cả lựa chọn" nhằm tước bỏ những lợi ích Bắc Kinh được hưởng từ các đặc quyền kinh tế của Hồng Kông.
“Những ai có liên quan tới việc tước bỏ quyền tự do, dân chủ và nhân quyền tại Hồng Kông đều phải chịu trách nhiệm”, Thượng nghị sĩ Dân chủ Chris Van Hollen, người đồng khởi xướng dự luật Quyền tự chủ Hồng Kông, mở đường cho chính quyền Washington trừng phạt Trung Quốc vì ban hành luật an ninh Hồng Kông, cảnh báo.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi nói rằng quốc hội Mỹ đã “thống nhất ủng hộ tự do, công lý và tự chủ thực sự cho người dân Hồng Kông”, đáp lại lời kêu gọi buộc Bắc Kinh phải chịu trách nhiệm với luật an ninh mới với đặc khu hành chính Hồng Kông.
Trước đó EU, Anh và Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan cũng lên tiếng, bày tỏ quan ngại sâu sắc trước việc Trung Quốc chính thức thông qua luật an ninh quốc gia cho Hồng Kông. Lãnh đạo EU cảnh báo về những hậu quả nghiêm trọng về vấn đề này. Trong tuyên bố gửi tới Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc, 27 nước, cũng đã kêu gọi Bắc Kinh xem xét lại việc áp dụng luật an ninh quốc gia cho Hồng Kông nhằm ngăn chặn sự xói mòn thêm nữa các quyền và sự tự do của thành phố này.
Về phần mình, Trung Quốc lên án những chỉ trích quốc tế về luật an ninh Hồng Kông, nói rằng vấn đề đặc khu "không liên quan" đến các nước khác. Trưởng đặc khu Hồng Kông Lâm Trịnh Nguyệt Nga (Carrie Lam) gọi những chỉ trích của các chính phủ nước ngoài về luật an ninh quốc gia mới là "các cuộc tấn công tàn độc và xấu xa", đồng thời cảm ơn chính quyền trung ương vẫn tiếp tục đặt niềm tin vào mình sau các cuộc biểu tình bạo lực ở Hồng Kông.
Phó giám đốc Văn phòng Các vấn đề Hồng Kông và Macau Trương Hiểu Minh (Zhang Xiaoming) nói tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh hôm 1.7: "Tại sao các vị lại phản đối? Cái này chả liên quan gì tới các người? Thời kỳ người Trung Quốc phải chiều lòng kẻ khác đã qua rồi”.
Quan chức này tuyên bố đạo luật an ninh Hồng Kông đơn thuần là vấn đề nội bộ của Trung Quốc, không chính phủ nước ngoài nào được can thiệp, đồng thời khẳng định đã tham vấn rộng rãi người dân Hồng Kông và phản bác những chỉ trích cho rằng luật an ninh mới đang phá hoại quyền tự chủ của Hồng Kông.
"Nếu những gì chúng tôi muốn là một quốc gia một chế độ thì mọi việc sẽ rất đơn giản. Chúng tôi hoàn toàn có thể áp đặt luật hình sự, tố tụng hình sự và luật an ninh quốc gia cũng như các luật quốc gia khác của đại lục với Hồng Kông. Tại sao chúng tôi cần nỗ lực nhiều như vậy để xây dựng luật an ninh riêng cho Hong Kong? Đối với một số quốc gia hiện nói rằng họ sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt nghiêm khắc đối với một số quan chức Trung Quốc, tôi nghĩ đây là logic của kẻ cướp", ông Trương nhấn mạnh.
Hoàng Vũ (theo SCMP, AFP)