Mỹ yêu cầu Trung Quốc ngừng áp lực chống phá Đài Loan

Trong buổi họp báo hôm 2.2, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price đã nhấn mạnh Trung Quốc đại lục phải ngưng các áp lực quân sự, ngoại giao, kinh tế với Đài Loan.

Tuyên bố này được đưa ra sau khi, ông Dương Khiết Trì, Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc, kêu gọi Mỹ không can thiệp vào “những vấn đề liên hệ đến toàn vẹn và chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc", đồng thời hối thúc Washington tôn trọng lập trường của Bắc Kinh về Đài Loan và dừng can thiệp vào vấn đề Hồng Kông, Tân Cương, Tây Tạng.

Ông Dương cũng kêu gọi chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden tập trung vào hợp tác và giải quyết những khác biệt trong quan hệ song phương để đưa mối quan hệ trở lại tiến trình phát triển lành mạnh và ổn định.

Hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã dẫn lời ông Dương Khiết Trì cho biết trong cuộc họp trực tuyến với các thành viên chủ chốt Ủy ban Quốc gia về Quan hệ Mỹ - Trung rằng, quan hệ song phương hiện đang "đứng ở một thời điểm quan trọng và đối mặt những thách thức và cơ hội mới".

Theo ông Dương, nhiệm vụ của cả Trung Quốc và Mỹ là khôi phục mối quan hệ theo hướng phát triển có thể dự đoán được và mang tính xây dựng, đồng thời xây dựng mô hình tương tác giữa hai nước lớn tập trung vào chung sống hòa bình và hợp tác cùng có lợi.

“Tôi tin rằng điều này cũng đáp ứng được kỳ vọng của các quốc gia trong cộng đồng toàn cầu", Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban Đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc nói và hy vọng chính quyền mới của Mỹ sẽ đáp ứng ý chí của cả hai dân tộc và đi theo xu hướng của lịch sử.

Khi được hỏi về bình luận này, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price đáp rằng có thể kỳ vọng giao thiệp với Trung Quốc khi Hoa Kỳ bước đi sát gót với các đồng minh và đối tác.

“Chúng tôi thúc đẩy Trung Quốc ngưng các áp lực quân sự, ngoại giao, kinh tế chống Đài Loan, và thay vào đó đối thoại có ý nghĩa với giới lãnh đạo Đài Loan vốn được dân bầu một cách dân chủ,” ông Ned Price nói.

Trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong thông cáo công bố hôm 23.1 rằng Mỹ bày tỏ lo ngại với các nỗ lực của Trung Quốc nhằm đe dọa Đài Loan.

"Washington kêu gọi Bắc Kinh ngừng gây áp lực quân sự, ngoại giao và kinh tế nhằm vào Đài Bắc, thay vào đó là tiến hành những cuộc đối thoại có ý nghĩa với đại diện của hòn đảo. Washington khẳng định sẽ ủng hộ các đồng minh nhằm thúc đẩy an ninh và thịnh vượng tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, trong đó có tăng cường quan hệ với Đài Bắc.

Chúng tôi sẽ tiếp tục hỗ trợ Đài Loan duy trì năng lực tự vệ đầy đủ. Cam kết của Mỹ với Đài Loan vững như bàn thạch và đóng góp vào duy trì an ninh, ổn định trên eo biển Đài Loan và khu vực", thông cáo có đoạn viết.

Trung Quốc từ lâu vẫn luôn coi Đài Loan là một phần lãnh thổ và tuyên bố sẵn sàng dùng vũ lực để thống nhất nếu cần thiết. Bất chấp đại dịch COVID-19 hoành hành, Trung Quốc nhiều lần triển khai máy bay chiến đấu bay vòng quanh Đài Loan hoặc thực hiện các cuộc tập trận gần hòn đảo nhằm đe dọa chính quyền Đài Bắc rằng sẽ phải "trả giá" nếu theo đuổi chủ nghĩa ly khai.

Được biết, Mỹ không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan, nhưng Washington vẫn là nhà cung cấp vũ khí chính và là nước ủng hộ Đài Loan mạnh mẽ nhất trong các vấn đề quốc tế. 

Bên cạnh đó, Hải quân Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump thường xuyên thực hiện các nhiệm vụ tự do hàng hải ở eo biển Đài Loan - vùng biển nằm giữa đảo Đài Loan và Trung Quốc đại lục. Các hoạt động này luôn luôn bị phía Bắc Kinh phản ứng mạnh mẽ vì coi việc các tàu nước ngoài di chuyển qua khu vực eo biển Đài Loan là “vi phạm chủ quyền” của nước này. Tuy nhiên, Mỹ và nhiều quốc gia khác cho rằng đây là vùng biển quốc tế và họ có quyền tự do.

Bắc Kinh cũng đã phản ứng dữ dội khi Washington tăng cường hỗ trợ cho Đài Bắc, trong đó bao gồm các chuyến thăm của quan chức cấp cao trong chính phủ Mỹ và các hợp đồng bán vũ khí giá trị lớn cho hòn đảo.

Mỹ "chưa vội" tiếp xúc với Trung Quốc

Cũng trong ngày 2.2, Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết với việc Antony Blinken trở thành Ngoại trưởng Mỹ, "sẽ có nhiều lớp bổ sung trong việc tiếp cận với Trung Quốc". 

"Cách tiếp cận trong mối quan hệ của Mỹ với Trung Quốc mang tính chiến lược. Washington vẫn đang làm việc để đảm bảo rằng chúng tôi tiếp cận mối quan hệ đó ở vị thế mạnh, trong đó có sự tham gia của các đồng minh, đối tác. Nhiều cuộc điện đàm đã được thực hiện và sẽ tiếp tục có các cuộc điện đàm như vậy", bà Psaki cho biết thêm.

Cả Thư ký Báo chí Nhà Trắng và người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price đều nói rằng Tổng thống Biden sẽ điện đàm với các đồng minh và đối tác trước

Ông Price cho biết có nhiều vấn đề tồn tại trong quan hệ Mỹ - Trung, bao gồm biến đổi khí hậu, đồng thời khẳng định lợi ích quốc gia của Mỹ là "hợp tác trên cơ sở hạn chế với Trung Quốc".

Quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ khẳng định  các mối quan hệ đồng minh và đối tác của Mỹ là "lực lượng vượt qua mọi thách thức, bao gồm cả mối quan hệ với Trung Quốc".

"Do đó, bước đầu tiên chúng tôi muốn đảm bảo ở trong tình thế hòa hợp với các đồng minh và đồng hành với đối tác, sau đó sẽ diễn ra tiếp xúc trong một số lĩnh vực với Trung Quốc", Price nói.