Những mối lo và cáo buộc nào khiến Mỹ muốn cấm TikTok?

Qua đó, Montana trở thành bang này đầu tiên ở Mỹ cấm ứng dụng chia sẻ video ngắn phổ biến thuộc sở hữu của tập đoàn ByteDance (Trung Quốc).

Dưới đây là danh sách các cáo buộc của Mỹ chống lại TikTok và ByteDance:

1. “Phục vụ như một công cụ của chính phủ Trung Quốc”

Hồi tháng 11.2022, Chris Wray, Giám đốc FBI, cho biết TikTok gây ra rủi ro an ninh quốc gia, đồng thời nói thêm rằng các công ty Trung Quốc về cơ bản được yêu cầu "làm bất cứ điều gì chính phủ muốn, bao gồm chia sẻ thông tin hoặc phục vụ như một công cụ của chính phủ".

Các thành viên Quốc hội Mỹ vào tháng 3 đã phàn nàn rằng chính phủ Trung Quốc có "cổ phần vàng" trong ByteDance, trao cho họ quyền lực với TikTok. TikTok cho biết "một thực thể có liên kết với chính phủ Trung Quốc sở hữu 1% công ty con của ByteDance là Douyin Information Service" nhưng khẳng định rằng việc này "không liên quan đến các hoạt động toàn cầu của ByteDance bên ngoài Trung Quốc, gồm cả TikTok".

2. “TikTok có thể được sử dụng để gây ảnh hưởng đến người Mỹ”

Chris Wray cho biết các hoạt động của TikTok tại Mỹ gây lo ngại về an ninh quốc gia vì chính phủ Trung Quốc có thể khai thác ứng dụng chia sẻ video để gây ảnh hưởng đến người dùng hoặc kiểm soát thiết bị của họ.

Các rủi ro bao gồm "khả năng chính phủ Trung Quốc có thể sử dụng TikTok để kiểm soát việc thu thập dữ liệu hàng triệu người dùng hoặc kiểm soát thuật toán đề xuất có thể được sử dụng cho các hoạt động gây ảnh hưởng", Giám đốc FBI nói với các nhà làm luật Mỹ.

Vào tháng 3, Paul Nakasone, Giám đốc Cục An ninh Quốc gia Mỹ (NSA), nói ông lo lắng về dữ liệu mà TikTok thu thập, thuật toán được sử dụng để phân phối thông tin cho người dùng và "việc kiểm soát ai sở hữu thuật toán".

Paul Nakasone khẳng định rằng nền tảng TikTok có thể tạo điều kiện cho các hoạt động ảnh hưởng sâu rộng vì nó có khả năng can thiệp vào quan điểm của người dùng một cách chủ động và cũng có thể ngừng truyền đạt thông điệp đột ngột.

TikTok nói họ "không cho phép bất kỳ chính phủ nào tác động hoặc thay đổi mô hình đề xuất video của mình".

3. “TikTok sẽ giao dữ liệu người Mỹ cho các quan chức chính phủ Trung Quốc”

Các nhà làm luật Mỹ đã cáo buộc rằng chính phủ Trung Quốc, theo luật Tình báo Quốc gia năm 2017, có thể buộc ByteDance chia sẻ dữ liệu người dùng TikTok. Thế nhưng, TikTok lập luận rằng vì công ty được thành lập ở bang California và Delaware nên phải tuân theo luật pháp và quy định của Mỹ.

Giám đốc điều hành TikTok cho biết công ty chưa bao giờ và sẽ không bao giờ chia sẻ dữ liệu người dùng Mỹ với chính phủ Trung Quốc.

4. “TikTok gây hại cho sức khỏe tinh thần của trẻ em”

Vào tháng 3.2022, 8 bang (gồm cả California và Massachusetts) đã tiến hành một cuộc điều tra xem liệu TikTok có gây tổn hại về thể chất hoặc tinh thần cho những người trẻ tuổi không và công ty biết gì về vai trò của mình trong những tác hại đó.

Cuộc điều tra tập trung vào cách TikTok tăng cường sự tham gia của người dùng trẻ tuổi, gồm cả cáo buộc tăng thời lượng và tần suất sử dụng nền tảng.

TikTok cho biết đã thực hiện nhiều bước "để giúp đảm bảo rằng thanh thiếu niên dưới 18 tuổi có trải nghiệm thú vị, an toàn trên ứng dụng, với nhiều biện pháp trong số này áp đặt các hạn chế vốn không tồn tại trên các nền tảng tương đương".

5. “TikTok do thám các nhà báo”

Tháng 12.2022, ByteDance cho biết một số nhân viên đã truy cập trái phép dữ liệu người dùng TikTok của hai nhà báo, một cựu phóng viên BuzzFeed và một phóng viên Financial Times. Các nhân viên ByteDance đã truy cập dữ liệu như một phần trong nỗ lực điều tra vụ rò rỉ thông tin của công ty nhưng không thành công. Họ cố gắng xác định mối liên hệ tiềm ẩn giữa hai nhà báo này với các nhân viên TikTok.

Theo nguồn tin Reuters, bốn nhân viên ByteDance có liên quan đến vụ việc đã bị sa thải, trong đó có hai người ở Trung Quốc và hai người tại Mỹ. Các quan chức ByteDance tuyên bố đang thực hiện các bước bổ sung để bảo vệ dữ liệu người dùng.

Người dùng dành thời gian cho TikTok gần gấp đôi Facebook và Instagram

Vào ngày 23.3, Shou Zi Chew, Giám đốc điều hành TikTok, bị chất vấn trong phiên điều trần kéo dài 5 giờ trước Ủy ban Năng lượng và Thương mại của Hạ viện Mỹ tại Washington.

Ủy ban đang khám phá cách TikTok có thể gây ra mối đe dọa tiềm ẩn về quyền riêng tư và bảo mật với người tiêu dùng Mỹ.

Các nhà làm luật hỏi Shou Zi Chew về các tính năng gây nghiện của TikTok, các video có thể gây nguy hiểm và liệu dữ liệu người dùng Mỹ có thể nằm trong tay chính phủ Trung Quốc hay không.

Chính quyền Biden đã đe dọa cấm TikTok trên toàn quốc trừ khi ByteDance bán cổ phần của mình trong công ty ở Mỹ, động thái mà Trung Quốc phản đối “mạnh mẽ”.

TikTok đã nổi lên như một phần quan trọng của cái gọi là nền kinh tế sáng tạo, tạo ra hơn 100 tỉ USD hàng năm, theo trang Influencer Marketing Hub. Những người sáng tạo đã hình thành mối quan hệ đối tác sinh lợi với các thương hiệu và chủ doanh nghiệp nhỏ sử dụng lượng khán giả lớn được xây dựng trên TikTok để quảng bá tác phẩm và hướng lưu lượng truy cập đến trang web của họ.

TikTok đang trên đà phát triển vượt bậc ở Mỹ với 150 triệu người dùng hàng tháng, thu hút sự chú ý ngày càng nhiều của những người từng dành nhiều thời gian trên Facebook, Instagram, Snapchat và Twitter.

Vào năm 2021, TikTok đã vượt qua mốc 1 tỉ người dùng hàng tháng. Một cuộc khảo sát của Trung tâm Nghiên cứu Pew vào tháng 8.2022 cho thấy 67% thiếu niên ở Mỹ sử dụng TikTok và 16% cho biết họ dùng ứng dụng này gần như liên tục.

Theo hãng thống kê Sensor Tower, người dùng TikTok dành nhiều thời gian hơn trên ứng dụng này so với bất kỳ đối thủ nào khác với trung bình 95 phút mỗi ngày. Con số đó gần gấp đôi thời gian 51 và 49 phút mà người dùng dành cho Instagram và Facebook của Meta Platforms.

Các nhà quảng cáo đang theo dõi sự chú ý của người dùng. Theo Insider Intelligence, TikTok hiện kiểm soát 2,3% thị trường quảng cáo kỹ thuật số trên toàn thế giới, chỉ xếp sau Google (gồm cả YouTube), Facebook (gồm cả Instagram), Amazon và Alibaba.

Song với việc Quốc hội đang quyết tâm giám sát TikTok, vai trò của ứng dụng này trong tương lai mạng xã hội ở Mỹ đang bị dao động, cũng như tính bền vững của các doanh nghiệp đã dựa vào nó.

Vào tháng 4, các nhà làm luật Montana đã thông qua dự luật cấm TikTok tại bang này bắt đầu từ năm sau. Hôm 17.5, Greg Gianforte, Thống đốc Montana, đã ký luật cấm TikTok hoạt động tại bang này để "bảo vệ người dân khỏi việc Trung Quốc thu thập thông tin tình báo".

Montana sẽ coi việc các cửa hàng ứng dụng của Google và Apple cung cấp TikTok trong bang là bất hợp pháp, nhưng sẽ không áp dụng bất kỳ hình phạt nào với những cá nhân sử dụng ứng dụng này. Lệnh cấm của Montana sẽ có hiệu lực vào ngày 1.1.2024 và gần như chắc chắn sẽ phải đối mặt với những thách thức pháp lý.

Trước đó, Quốc hội cùng nhiều bang đã cấm TikTok trên các thiết bị chính phủ và một số quan chức Mỹ đang cố gắng cấm sử dụng ứng dụng hoàn toàn trừ khi ByteDance thoái vốn.

Nhà Trắng cũng ủng hộ dự luật lưỡng đảng của Thượng viện vào tháng 3 có tên là RESTRICT Act, sẽ trao cho chính quyền Biden quyền cấm các nền tảng như TikTok. Song vì có quá nhiều sự phản đối, việc xử lý dự luật cấm TikTok đã chậm lại rất nhiều.