Ứng dụng giúp phụ nữ an tâm hơn khi đi ban đêm, tạo bằng chứng truy tố kẻ cưỡng hiếp

Một nửa phụ nữ ở Vương quốc Anh cảm thấy không an toàn khi đi bộ một mình trong bóng tối, theo số liệu gần đây của Văn phòng Thống kê Quốc gia.

Họ có thể gọi cho người bạn, chia sẻ vị trí của mình trên WhatsApp hoặc cầm theo bình xịt… để cảm thấy an tâm hơn.

Quấy rối tình dục với phụ nữ đã trở thành tâm điểm chú ý trong năm nay. Vì thế, phụ nữ trên khắp Vương quốc Anh dùng các phương pháp riêng để cảm thấy tốt hơn khi ra ngoài vào ban đêm.

Liệu công nghệ có thể đóng vai trò nào đó trong việc giúp cho phụ nữ an toàn hơn trên đường phố không?

Kể từ vụ sát hại Sarah Everard (người phụ nữ 33 tuổi) và Sabina Nessa (cô giáo 28 tuổi), WalkSafe đã trở nên phổ biến và hiện là ứng dụng an toàn cá nhân phát triển nhanh nhất ở Vương quốc Anh.

Người sáng lập WalkSafe - Emma Kaye đã phát triển ứng dụng này sau khi bị quấy rối và sờ soạng.

"Ứng dụng của chúng tôi thực sự ‘vừa đắng vừa ngọt’. Tất nhiên, chúng tôi thích sự bận rộn. Tuy nhiên, chúng tôi thực sự ước nó không phải tồn tại. Không ai muốn sống trong một thế giới mà chúng ta cần một ứng dụng an toàn, nhưng đáng buồn là có một nơi cho nó", bà Emma Kaye nói.

WalkSafe sẽ có tính năng sat-nav (satellite-navigation hay định vị vệ tinh) mới vào đầu năm tới, bao gồm một bản đồ trực tiếp, nơi gia đình và bạn bè có thể theo dõi hành trình của bạn và trò chuyện với bạn trong thời gian thực. Hiện tại, WalkSafe có một bản đồ cho phép mọi người lập kế hoạch về con đường về nhà an toàn nhất, bằng cách xem dữ liệu tội phạm gần đây.

Bà Emma Kaye cho biết: “Ứng dụng của chúng tôi khuyến khích mọi người có những biện pháp phòng ngừa để tránh tội phạm, chứ không phải là phản ứng khi gặp trường hợp không may. Chúng tôi có các thám tử cấp cao của Cảnh sát Metropolitan cùng các nhà phân tích tội phạm xem xét dữ liệu này và phân loại nó thành các khu vực mà người dùng muốn biết. Bằng cách xem xét các mô hình tội phạm, người dùng có thể xác định các điểm nóng về tội phạm để có thể lập kế hoạch các tuyến đường an toàn hơn".

Kể từ khi ra mắt vào tháng 3.2021, WalkSafe đã có hơn 560.000 lượt tải xuống.

Tại Đại học Bath, các nhà nghiên cứu đang cố gắng giải quyết vấn đề về các sản phẩm an toàn khó kích hoạt vật lý. Họ đang phát triển Epowar, ứng dụng đồng hồ thông minh dành cho phụ nữ. Ứng dụng này sẽ tự động gửi cảnh báo nếu cảm thấy người dùng đang gặp nạn bằng cách theo dõi nhịp tim và chuyển động của cơ thể.

Đồng phát triển Epowar, sinh viên E-J Roodt cho biết ý tưởng đến với cô khi đang chạy bộ trong một công viên thiếu ánh sáng và lo lắng về nguy cơ bị tấn công.

Cô nói: “Khi thấy những chiếc đồng hồ thông minh được sử dụng để phát hiện những cơn đau tim, tôi nghĩ công nghệ đó có thể được áp dụng cho sự an toàn của phụ nữ”.

Dù kích thước mẫu nhỏ, Epowar sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để nhận ra tình trạng đau khổ và phản ứng nếu người dùng bị tấn công khi đi bộ hoặc chạy một mình.

E-J Roodt cho hay: "Chúng tôi chợt nhận ra rằng một chiếc đồng hồ thông minh có ứng dụng này có thể là cách để cảnh báo những người khác nếu một người phụ nữ bị kiềm chế hoặc đang vật lộn. Điều quan trọng là tất cả diễn ra tự động và kẻ tấn công sẽ có rất ít hoặc không có thời gian để ngăn chặn cảnh báo này. Điều đó không phải lúc nào cũng có thể thực hiện được với các nút báo động thông thường, báo động hiếp dâm hoặc điện thoại di động của bạn".

Truy tố kẻ cưỡng hiếp

Sáng chế ứng dụng bSafe dành cho smartphone, Rich Larsen tin rằng công nghệ của ông có thể giúp đưa ra các vụ truy tố.

bSafe có tính năng báo động khẩn cấp được kích hoạt bằng giọng nói. Sau đó, bSafe sẽ tự động bắt đầu phát trực tiếp video và âm thanh tới các địa chỉ liên hệ đã chọn rồi ghi lại mọi thứ đang diễn ra.

Ông Rich Larsen nói: "Những đoạn ghi âm và ghi hình này có thể được sử dụng làm bằng chứng trong các phiên tòa - như cưỡng hiếp - thường khó chứng minh".

Các tính năng của bSafe dựa trên trải nghiệm đau đớn từ con gái Rich Larsen là Charlen, người từng bị cưỡng hiếp. Bỏ quyền giấu tên của mình để lên tiếng về vấn đề này, Charlen cho rằng nếu có bSafe, cô sẽ không phải vật lộn nhiều với cảm giác đau đớn và xấu hổ từng chịu đựng.

Dữ liệu của Dịch vụ truy tố Crown (Crown Prosecution Service) năm 2020 cho thấy trong số 58.845 vụ cưỡng hiếp được ghi nhận, chỉ 2.102 vụ truy tố với 1.439 kẻ bị kết án.

bSafe cũng được các công ty ứng dụng khác quan tâm. Ông Rich Larsen cho biết: "Chúng tôi đang phát triển một nền tảng API (giao diện lập trình ứng dụng) để có thể dễ dàng triển khai các tính năng này trong các ứng dụng khác".

Ưu tiên của chính phủ Anh

Tháng 7.2021, Bộ Nội vụ Anh đã phát động một quỹ trị giá 5 triệu bảng để giúp cải thiện sự an toàn của phụ nữ trong không gian công cộng vào ban đêm. Một số hồ sơ dự thầu thành công bao gồm các sáng kiến ​​liên quan đến công nghệ.

Ví dụ, cảnh sát ở Bristol đang sử dụng bộ dụng cụ mới để kiểm tra xem đồ uống có bị tăng đột biến trong các hộp đêm hay không.

Cảnh sát Cheshire đang cải tiến công nghệ xử lý cuộc gọi hiện tại để cung cấp phản hồi có thể nhìn thấy và yên tâm ngay lập tức với một phụ nữ đang kêu gọi hỗ trợ.

Cơ quan Liên hợp Tây Yorkshire đang thúc đẩy quyền truy cập vào một liên kết trực tuyến với thông tin an toàn cho phụ nữ trên các phương tiện giao thông công cộng, chẳng hạn theo dõi xe buýt, nên họ không phải lo đứng một mình tại trạm xe buýt.

Dù vậy, công nghệ cũng có thể bị lạm dụng bởi những kẻ tìm cách làm hại hoặc khiến người khác sợ hãi. Ví dụ, cùng một công nghệ giúp bạn tìm thấy smartphone bị mất có thể bị ai đó sử dụng để theo dõi hoặc rình rập người khác.

Paladin, dịch vụ vận động chống rình rập tầm quốc gia, nói các công ty cần phải làm nhiều hơn nữa để bảo vệ nạn nhân nếu công nghệ bị lạm dụng.

Bà Rachel Horman-Brown, chủ tịch một tổ chức từ thiện, cho biết: “Nhiều nạn nhân bị phần mềm gián điệp theo dõi và giám sát thông qua điện thoại hoặc máy tính bảng. Vì vậy, thực tế là những kẻ gian thậm chí không cần phải có một thiết bị theo dõi trên người nạn nhân để có thể theo dõi họ.

Phần mềm gián điệp đang được quan tâm vì có thể cho phép kẻ theo dõi bật camera trên điện thoại di động của nạn nhân để nhìn và nghe những gì đang xảy ra. Chúng cũng có thể đọc và gửi tin nhắn văn bản từ điện thoại nạn nhân cũng như theo dõi nơi ở của họ".

Sự gia tăng của các thiết bị theo dõi, như Apple AirTags hoặc The Tile, giúp bạn tìm ví, chìa khóa hoặc hành lý, cũng khiến nỗi lo bị rình rập ngày càng gia tăng.

Bà Horman-Brown cho biết: “Những chiếc thẻ nhỏ rẻ tiền này có thể giúp kẻ theo dõi dễ dàng giấu trong ô tô hoặc tài sản cá nhân của nạn nhân, sau đó theo dõi tung tích họ”.

Vấn đề lớn hơn

Farah Nazeer, Giám đốc điều hành của Women's Aid (tổ chức hỗ trợ phụ nữ), tin rằng vấn đề an toàn không thể được giải quyết chỉ bằng công nghệ: "Trong khi công nghệ - chẳng hạn các ứng dụng an toàn trên smartphone và đồng hồ thông minh - có thể đóng một vai trò trong việc giúp phụ nữ cảm thấy an toàn hơn trên đường phố, những sự can thiệp này là những tấm thạch cao dính tạm thời, mà bỏ qua nguyên nhân thực sự của bạo lực nam giới với phụ nữ.

Phụ nữ cảm thấy không an toàn trên đường phố của chúng ta, không phải vì thiếu ánh sáng hoặc các ứng dụng an toàn, mà vì văn hóa phân biệt giới tính và ghét phái yếu khiến bạo lực với phụ nữ và trẻ em gái trở nên quá phổ biến. Nó sẽ không còn được dung thứ nữa.

Có quá nhiều phụ nữ nói với chúng tôi rằng trải nghiệm của họ dưới bàn tay những người đàn ông bạo lực bị cảnh sát và hệ thống tư pháp hình sự coi thường, không tin tưởng và gạt bỏ - những cơ quan được cho là bảo vệ họ.

Chúng ta phải tập trung vào việc thách thức các thái độ phân biệt giới tính đã ăn sâu vào các dịch vụ và hệ thống này, để phụ nữ có thể đi bộ về nhà với cảm giác tự tin rằng họ được an toàn và bảo vệ".