Hôm 29.1, Anh đã ca ngợi hộ chiếu đặc biệt cung cấp cho người Hồng Kông con đường trở thành công dân sau cuộc đàn áp của Trung Quốc. Thế nhưng, Trung Quốc cho biết sẽ không còn công nhận hộ chiếu đặc biệt của Anh dành cho người Hồng Kông.
Anh và Trung Quốc đã tranh cãi trong nhiều tháng về những gì London và Washington nói là nỗ lực để bịt miệng những bất đồng chính kiến ở Hồng Kông, mặc dù Bắc Kinh nói rằng quan điểm của phương Tây bị che khuất bởi thông tin sai lệch và cảm giác nôn nao của hoàng gia.
Anh cho biết đang thực hiện cam kết lịch sử và đạo đức với người dân Hồng Kông sau khi Trung Quốc áp đặt luật an ninh mới cứng rắn lên thành phố mà Anh cho rằng vi phạm các điều khoản của thỏa thuận trao lại thuộc địa vào năm 1997.
“Tôi vô cùng tự hào rằng chúng tôi đã mang đến con đường mới này cho các công dân Hồng Kông sinh sống, làm việc và lập nghiệp tại đất nước của chúng tôi”, Thủ tướng Boris Johnson nói và đề cập đến hộ chiếu hải ngoại Anh (gọi tắt là BNO).
“Khi làm như vậy, chúng tôi đã tôn vinh mối quan hệ lịch sử và tình hữu nghị sâu sắc của chúng tôi với người dân Hồng Kông. Chúng tôi đã đứng lên đấu tranh cho tự do và quyền tự chủ - những giá trị mà cả Vương quốc Anh và Hồng Kông đều trân trọng”, Thủ tướng Boris Johnson cho biết thêm.
Thế nhưng, Trung Quốc và chính quyền Hồng Kông đã đáp trả bằng cách tuyên bố không công nhận BNO là giấy thông hành hợp lệ từ ngày 31.1.
“Anh đang cố gắng biến số lượng lớn người Hồng Kông thành những công dân Anh hạng hai. Điều này đã thay đổi hoàn toàn bản chất ban đầu của BNO”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc – Triệu Lập Kiên nói trong một cuộc họp giao ban thường kỳ.
Quyết định của Trung Quốc không công nhận giấy thông hành phần lớn mang tính biểu tượng vì người dân Hồng Kông thường không sử dụng BNO của họ để đến đại lục. Người mang BNO ở Hồng Kông vẫn có thể sử dụng hộ chiếu hoặc chứng minh thư Hồng Kông của họ.
Việc Trung Quốc áp đặt luật an ninh quốc gia tại Hồng Kông vào tháng 6.2020 khiến Anh cung cấp nơi trú ẩn cho gần 3 triệu cư dân thành phố này đủ điều kiện xin BNO từ ngày 31.1.
Được công bố lần đầu tiên vào năm ngoái, chương trình này mở cửa vào 31.1 tới và cho phép những người có tình trạng "Quốc tịch Anh (ở nước ngoài)" sống, học tập, làm việc ở Anh trong 5 năm và sàu cùng nộp đơn xin nhập quốc tịch.
BNO là một trạng thái đặc biệt được tạo ra theo luật của Anh vào năm 1987 liên quan đến Hồng Kông.
Theo dự báo của Chính phủ Anh, BNO trị giá 250 bảng Anh (340 USD) có thể thu hút hơn 300.000 người và những người phụ thuộc của họ đến Anh, tạo ra lợi ích ròng lên tới 2,9 tỉ bảng Anh cho nền kinh tế Anh trong 5 năm tới.
Từ khoảng giữa trưa 31.1, những đương đơn đủ điều kiện có thể nộp đơn trực tuyến và đặt lịch hẹn để đăng ký dấu vân tay của họ tại trung tâm tiếp nhận hồ sơ thị thực. Từ ngày 23.2, một số người có thể tạo đơn thông qua ứng dụng trên smartphone.
Vẫn không chắc chắn có bao nhiêu người thực sự sẽ nhận lời đề nghị này. Chính phủ Anh ước tính rằng 2,9 triệu người và thêm 2,3 triệu người phụ thuộc sẽ đủ điều kiện đến nước này.