Ông Trump có mất các đặc quyền của cựu tổng thống hơn 1 triệu USD/năm nếu bị kết tội?

Thủ tục luận tội Donald Trump với cáo buộc kích động người ủng hộ tấn công vào Điện Capitol ngày 6.1 đã làm dấy lên những đồn đoán trên mạng rằng ông có thể mất một số đặc quyền dành cho các cựu Tổng thống Mỹ. Thế nhưng, các chuyên gia pháp lý cho biết, theo luật hiện hành, ông Trump sẽ giữ các đặc quyền bao gồm lương hưu, không gian văn phòng và an ninh cá nhân ngay cả trong trường hợp bị Thượng viện kết án trong phiên tòa luận tội.

Đạo luật cựu Tổng thống là gì?

Đó là một đạo luật, được ban hành vào năm 1958, cung cấp quyền lợi trọn đời cho các cựu Tổng thống Mỹ. Các lợi ích bao gồm không gian văn phòng phù hợp, sự bảo vệ của Sở Mật vụ, khoảng 100.000 USD mỗi năm để giúp trang trải chi phí cho nhân viên và lương hưu khoảng 220.000 USD mỗi năm.

Luật được ban hành nhằm hỗ trợ tài chính cho cựu Tổng thống Harry Truman, người rời nhiệm sở vào năm 1953 và đối mặt với các khoản nợ từ các dự án kinh doanh không thành công trước thời kỳ ông tại vị.

Với ông Trump, tổng giá trị hàng năm của những lợi ích nêu trên có thể sẽ vượt quá 1 triệu USD. Theo một báo cáo của National Taxpayers Union Foundation, cơ quan giám sát chi tiêu của chính phủ, mỗi năm những người đóng thuế ở Mỹ chi khoảng 4 triệu USD để cung cấp đặc quyền cho 4 cựu tổng thống còn sống.

Đặc quyền có giá trị nhất là không gian văn phòng. Theo báo cáo, ba cựu Tổng thống Bill Clinton, George W. Bush và Barack Obama từng có hơn 500.000 USD tiền thuê văn phòng do người nộp thuế chi trả vào năm 2020.

Tổng thống Mỹ có bị cắt các đặc quyền này không?

Có, nhưng chỉ khi họ bị cách chức trong nhiệm kỳ tổng thống của mình, theo Brian Kalt - giáo sư luật tại Đại học Bang Michigan. Việc bị Hạ viện luận tội không ảnh hưởng đến lợi ích của họ.

Nhiều nhà lập pháp và nhân vật công cộng kêu gọi Trump cách chức trong những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ tổng thống, nhưng ông đã tránh được chuyện này, vì vậy lợi ích được bảo toàn.

Có một cảnh báo: Luật luôn có thể thay đổi. Một số người ủng hộ cho rằng Đạo luật cựu Tổng thống là một chi phí không cần thiết, cho rằng các tổng thống thời hiện đại có cơ hội sinh lợi và không cần sự giúp đỡ của công chúng sau khi rời nhiệm sở.

Vào năm 2016, các đảng viên Cộng hòa trong Quốc hội đã thúc đẩy một dự luật có thể đặt giới hạn ngân sách của các cựu tổng thống. Ông Obama, người chuẩn bị kết thúc nhiệm kỳ thứ hai khi đó, đã phủ quyết nó.

Obama nói rằng ông đồng ý rằng cần phải cải cách, nhưng luật như được soạn thảo sẽ đặt "gánh nặng nặng nề và phi lý" lên văn phòng của các cựu tổng thống.

Nếu thực hiện cải cách Đạo luật cựu Tổng thống thì Quốc hội nên làm như vậy theo cách không chọn riêng mình Trump, Brian Kalt nói. Theo Brian Kalt, động thái như vậy có thể được coi là “biên bản chứng nhận” bất hợp pháp hoặc hành động lập pháp lên án một người cụ thể.

Ai quyết định văn phòng của Trump sẽ được đặt ở đâu?

Luật cho phép Trump chọn vị trí văn phòng của mình, theo Brian Kalt. Nếu Trump thiết lập văn phòng tại một tài sản của ông, người nộp thuế sẽ trả tiền cho cựu tổng thống để thuê bất động sản mà ông sở hữu.

Cơ quan Quản lý Dịch vụ Chung, cơ quan chính phủ liên bang, sẽ chịu trách nhiệm trang bị văn phòng một cách thích hợp.

Ông Trump rời Washington đến khu nghỉ mát Mar-a-Lago của mình ở thị trấn Palm Beach, bang Florida vào sáng ngày 20.1, vài giờ trước lễ nhậm chức của Biden.

Ngày 25.1, Trump tuyên bố ông đang mở văn phòng của cựu Tổng thống, đặt tại tư dinh của ông ở Mar-a-Lago, với các nhân viên làm việc tại một tòa nhà riêng biệt trong khuôn viên.

Phe Dân chủ muốn loại bỏ một đặc quyền của Trump

Các đảng viên Dân chủ ngày càng thúc đẩy việc loại bỏ một đặc quyền cho Trump trong cuộc sống hậu tổng thống: Các cuộc họp giao ban tình báo và quyền truy cập vào thông tin mật.

Hạ nghị sĩ Adam Schiff, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với kênh CBS vào ngày 17.1: “Không có tình huống nào mà tổng thống này nên có một cuộc họp thông tin tình báo nữa. Tôi không nghĩ ông ấy có thể tin tưởng được”.

Không giống như các đặc quyền khác, đây là một đặc quyền bắt nguồn từ phong tục, không phải luật. Tổng thống Joe Biden có thể đơn phương quyết định cắt bỏ các cuộc họp giao ban tình báo của ông Trump.

Thư ký báo chí Nhà Trắng - Jen Psaki nói với các phóng viên hôm 22.1 rằng ông Biden sẽ tham vấn các chuyên gia trong cộng đồng tình báo về quyết định này.