Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Mỹ -Trung (USCC) vừa công bố báo cáo với một loạt đề xuất Washington cần thực hiện để đối phó thách thức từ Bắc Kinh.
USCC được thành lập vào tháng 10.2000, đóng vai trò ban cố vấn chính sách Trung Quốc hàng đầu của chính phủ Mỹ. Ủy ban này báo cáo trực tiếp với Quốc hội Mỹ và Nhà Trắng.
Trong bản báo cáo công bố ngày 17.11, USCC đề cập những thách thức mà Bắc Kinh đang phải đối mặt: ở trong nước là nợ gia tăng, bất bình đẳng thu nhập, nhân khẩu học, phụ thuộc công nghệ phương Tây còn đáng kể, lo ngại về tham nhũng và mức độ tin tưởng của người dân; về đối ngoại là tâm lý nghi ngờ và phản đối từ nhiều quốc gia trước hành vi phạm nhân quyền, cưỡng ép kinh tế, ngoại giao “chiến lang” mà Trung Quốc thực hiện.
Báo cáo kêu gọi giới lập pháp đảm bảo đảm bảo nguồn tài chính Mỹ vào Trung Quốc không bị dùng để hỗ trợ hoạt động công nghiệp phục vụ quân sự Trung Quốc hoặc giới chức Trung Quốc.
Riêng về vấn đề Đài Loan, báo cáo thúc giục Mỹ ngăn chặn Trung Quốc tấn công Đài Loan bằng cách trao thêm quyền hạn và hỗ trợ tài chính cho những căn cứ khó bị tấn công của Mỹ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, tăng thêm số lượng tên lửa đạn đạo lẫn tên lửa chống hạm, đẩy mạnh hoạt động tình báo tại khu vực.
Đài Loan là điểm nóng trong quan hệ Mỹ - Trung thời gian qua. Tổng thống Mỹ Joe Biden không giấu giếm sự ủng hộ dành cho Đài Loan, mạnh dạn triển khai thêm một số hình thức hỗ trợ, nhưng loạt phát ngôn mơ hồ về tuân thủ chính sách "một Trung Quốc" lại cho thấy Washington dường như chưa có một chiến lược cụ thể.
USCC cũng nêu đề xuất ở nhiều vấn đề khác, báo cáo kêu gọi Mỹ duy trì ưu thế hạt nhân, giảm rủi ro trong chuỗi cung ứng, mở rộng và quản lý entity list (danh sách đối tượng bị Mỹ nhận định có khả năng tham gia hoạt động đi ngược lại lợi ích hoặc an ninh quốc gia) tốt hơn, cải thiện chính sách nhập khẩu.
Báo cáo còn dành một chương lớn bàn về tình hình Hồng Kông. Chỉ trích giới chức đặc khu mất đi tính độc lập, kiểm duyệt phim gay gắt và giải thể nhiều đơn vị truyền thông độc lập.
Trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc đang gắng làm hạ nhiệt căng thẳng bằng việc nới lỏng hoạt động báo chí cho các phóng viên của nhau thì việc báo cáo trên xuất hiện có thể sẽ làm bùng lên mâu thuẫn giữa hai nước.