Báo Croatia: Sốt sắng hắt hủi nhân viên ngoại giao Nga, Croatia tự bít đường giải cứu tù binh

Bộ Ngoại giao Croatia xác nhận rằng một công dân nước này bị phe thân Nga bắt ở Ukraine, với thông điệp rằng họ đang tiếp tục làm việc để giải quyết vụ việc với sự hợp tác của các nhà chức trách Ukraine.

Trong một đoạn video do truyền hình Nga phát hôm 8.5, tù binh người Croatia Vjekoslav Prebeg nói rằng mình đã bị bắt khi đang cố gắng chạy thoát khỏi Mariupol bị Nga bao vây, cùng với một số chiến binh khác.

"Tôi muốn sống sót", chiến binh sinh tại Zagreb nói trên kênh truyền hình Russia Today, theo trang MaxPortal của Croatia. 

Trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình, Prebeg nói: “Chúng tôi trốn thoát khỏi Mariupol, đi bộ 260 km, chủ yếu là vào ban đêm”. Prebeg khai rằng mình không tiếp xúc nhiều với những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine cực đoan và những người theo chủ nghĩa tân phát xít từ tiểu đoàn "Azov", vì họ dưới quyền của một chỉ huy khác.

Prebeg cũng nói rằng anh gia nhập hàng ngũ quân đội Ukraine vào năm 2020 để được nhập quốc tịch Ukraine. Prebeg nói thêm rằng anh muốn có quốc tịch vì người con gái anh yêu không thể rời Ukraine do phải chăm mẹ ốm.

Sau khi bị bắt, Prebeg khẳng định sẽ không bao giờ cầm vũ khí nữa và sẽ chỉ tham gia "tổ chức từ thiện" hoặc Hội Chữ thập đỏ Quốc tế nếu được thả. Prebeg thừa nhận rằng tìm kiếm quốc tịch Ukraine bằng cách tham gia quân đội là một quyết định sai lầm.

Bộ Ngoại giao xác nhận: "Chúng tôi đã nắm thông tin về công dân Croatia bị bắt và đang hợp tác với nhà chức trách Ukraine để giải quyết vụ việc. Do tình hình nhạy cảm, chúng tôi không thể tiết lộ thêm thông tin chi tiết vào thời điểm này".

Bozo Kovacevic, cựu đại sứ Croatia tại Nga, giải thích: “Đại diện lãnh sự của Cộng hòa Croatia có quyền liên hệ với một công dân Croatia, và nếu anh ta bị xét xử, như người ta nói hiện nay, anh ta có quyền trải qua trình tự thủ tục tại tòa”.

Theo MaxPortal thì cái khó cho Croatia là họ không có quan hệ với chính quyền của các nước cộng hòa thân Nga tự xưng – nơi xét xử Prebag. Việc Croatia nhờ Ukraine can thiệp như Bộ Ngoại giao nước này tuyên bố càng khó vì chính quyền Kyiv không công nhận các nước cộng hòa tự xưng ở Donbass Do vậy, kênh duy nhất còn lại để giải thoát tù binh của Croatia là liên hệ với Nga.

Theo Kovacevic mách nước, chính quyền Croatia cũng có thể nhờ sự giúp đỡ của cựu đại sứ Nga tại Croatia, Anvar Azimov - người đến giờ vẫn không biết gì về vụ việc.

Dù vậy, Azimov hứa: "Tôi sẽ cố gắng tìm hiểu tình hình. Nhưng trước tiên, các vị cần liên hệ chính thức từ đại sứ quán tới Bộ Ngoại giao Nga. Tôi hứa sẽ liên hệ với Bộ và cố gắng giúp đạt được giải pháp".

Ngay khi bắt đầu cuộc tấn công vào Ukraine, Bộ ngoại giao Nga đã chủ động đề cập đến người Croatia với tư cách là “lính đánh thuê” ở Ukraine, khoảng 200 người. Đó là lý do tại sao phía Nga đã cố gắng chuyển một công hàm phản đối cho tùy viên quân sự Croatia ở Moscow nhưng ý kiến của Nga đã từ chối.

Thủ tướng Andrej Plenković đã lặp lại quan điểm của Chính phủ Croatia nhiều lần. Hồi tháng 2, ông cho biết: "Mỗi chuyến đi đến Ukraine trong những hoàn cảnh này là hành động cá nhân và họ phải chịu trách nhiệm cá nhân khi tới đó".

Nhưng đến khi công dân bị bắt là sự thật thì chính phủ Croatia không thể phủi tay. Trên truyền hình hôm 8.5, Bộ trưởng Ngoại giao Grlić Radman cho biết: "Bộ Ngoại giao phải làm mọi thứ vì đó là nghĩa vụ hiến định. Bất cứ nơi nào các công dân bên ngoài Cộng hòa Croatia bị đe dọa, chúng tôi phải cố gắng giúp đỡ và trong trường hợp này, chúng tôi đang tính đến việc được tìm cách để thả tự do (Prebeg)”.

Cánh cửa ngoại giao của Croatia với Nga giờ rất khó mở. Theo MaxPortal của Croatia, sau khi các nhà ngoại giao Nga bị trục xuất khỏi Zagreb, và điều khiến Moscow cảm thấy bị xúc phạm nhất là thậm chí không được phép điều chuyến bay nhân đạo đến đón người.

Bộ Ngoại giao Croatia cách đây 1 tháng thông báo đã triệu đại sứ Nga tại Croatia để "lên án mạnh mẽ" chiến dịch quân sự của Moscow tại Ukraine, đồng thời ra lệnh trục xuất 18 nhà ngoại giao Nga và 6 nhân viên hành chính làm việc cho đại sứ quán Nga tại Croatia. Nga khi đó cho rằng các động thái trục xuất là "thiển cận", cảnh báo sẽ trả đũa.

Cựu đại sứ Kovacevic nhìn nhận: "Hiện nay người ta đã thấy sự sốt sắng quá mức của Cộng hòa Croatia trong việc trục xuất các nhà ngoại giao Nga và nhấn mạnh thái độ thù địch đối với Liên bang Nga”, đồng thời thừa nhận: “Ngay cả bây giờ, Croatia vẫn phụ thuộc vào thiện chí của phía Nga".

Còn cựu đại sứ Nga Azimov nói: "Lời khuyên của tôi dành cho người Croatia là không nên tham gia, đặc biệt là những lính tình nguyện, vào cuộc chiến này".

Người ta không biết có bao nhiêu người Croatia đang chiến đấu ở Ukraine, và liệu có những người khác ở Mariupol hay không.

Nga coi mọi chiến binh nước ngoài đang chiến đấu cho Ukraine là lính đánh thuê. Lính đánh thuê không có tư cách pháp nhân và không được bảo đảm là tù nhân chiến tranh theo luật nhân đạo và có thể bị buộc tội nếu bị bắt giữ. Cổng thông tin của Croatia là Indeks đưa tin nếu bị kết tội, lính đánh thuê sẽ phải đối mặt với hình phạt nghiêm khắc, thậm chí có thể là tử hình.