Các thượng nghị sĩ thúc giục ông Trump ủng hộ dự luật gia hạn việc bán TikTok thông qua Quốc hội

Vào tháng 1, Tổng thống Donald Trump đã đơn phương gia hạn thời hạn bán TikTok từ ngày 19.1 đến ngày 5.4 bằng cách hoãn việc thực thi luật được thông qua vào tháng 4.2024, yêu cầu ByteDance phải bán phần lớn cổ phần TikTok cho các chủ sở hữu Mỹ hoặc đối mặt lệnh cấm ứng dụng tại nước này.

Tháng trước, Trump cho biết ông có thể gia hạn thêm thời hạn đó để có thời gian hoàn thành một thỏa thuận.

"Việc trì hoãn thực thi lệnh cấm TikTok không chỉ trái pháp luật mà còn đặt ra những câu hỏi nghiêm trọng về tương lai của ứng dụng này. Con đường cứu TikTok phải thông qua Quốc hội", các thượng nghị sĩ Ed Markey, Chris Van Hollen và Cory Booker viết trong lá thư kêu gọi Tổng thống Trump ủng hộ dự luật gia hạn thời hạn đến tháng 10.

"Chúng tôi kêu gọi ngài bảo vệ người dùng TikTok và tận dụng ảnh hưởng to lớn của mình với các nghị sĩ đảng Cộng hòa trong Quốc hội để yêu cầu một giải pháp dài hạn cho lệnh cấm TikTok", các thượng nghị sĩ viết trong thư.

Nhà Trắng và TikTok không trả lời ngay lập tức khi được Reuters đề nghị bình luận về chuyện này.

Số phận của TikTok, ứng dụng được hơn 170 triệu người Mỹ sử dụng, vẫn chưa chắc chắn trong nhiều tháng. TikTok đã ngừng hoạt động trong thời gian ngắn hôm 19.1, nhưng sau đó trở lại bình thường sau lễ nhậm chức Tổng thống Mỹ của ông Trump ngày 20.1.

Luật được thông qua vào tháng 4.2024 với sự ủng hộ rộng rãi của lưỡng đảng, phản ánh mối lo ngại ở Mỹ rằng Trung Quốc có thể sử dụng TikTok để tiến hành các hoạt động gây ảnh hưởng chống lại Mỹ. Tuy nhiên, các nhóm bảo vệ tự do ngôn luận cho rằng lệnh cấm này đe dọa quyền tiếp cận truyền thông nước ngoài của người Mỹ, vi phạm Tu chính án thứ nhất thuộc Hiến pháp Mỹ.

Tu chính án thứ nhất là một trong những điều khoản quan trọng nhất của Hiến pháp Mỹ. Nó bảo vệ các quyền tự do cơ bản thiết yếu cho một xã hội dân chủ. Tu chính án này đã được sử dụng để bảo vệ nhiều loại hình ngôn luận, gồm cả bài phát biểu chính trị, báo chí tự do và biểu tình.

Tuần trước, Reuters đưa tin cuộc đàm phán do Nhà Trắng dẫn dắt về tương lai TikTok đang tập trung vào một kế hoạch cho phép các nhà đầu tư lớn vào ByteDance không phải người Trung Quốc tăng cổ phần và mua lại hoạt động ứng dụng video ngắn này tại Mỹ.

Kế hoạch này bao gồm việc tách TikTok thành một thực thể riêng tại Mỹ và giảm tỷ lệ sở hữu của người Trung Quốc trong doanh nghiệp mới xuống dưới ngưỡng 20% theo quy định luật pháp Mỹ. Điều này sẽ giúp TikTok thoát khỏi nguy cơ bị cấm tại Mỹ, theo các nguồn tin yêu cầu giấu tên vì không được phép phát ngôn chính thức.

Nhóm các nhà đầu tư Mỹ vào ByteDance (công ty mẹ TikTok) gồm Susquehanna International Group của Jeff Yass, General Atlantic của Bill Ford, Kohlberg Kravis Roberts và Sequoia Capital.

Quỹ đầu tư Susquehanna International Group và General Atlantic, cả hai đều có đại diện trong hội đồng quản trị ByteDance, đang dẫn đầu các cuộc đàm phán với Nhà Trắng về kế hoạch nêu trên, theo các nguồn tin của Reuters. Một nguồn tin khác cho biết công ty cổ phần tư nhân KKR cũng đang tham gia.

Tờ Financial Times trước đó đưa tin các nhà đầu tư Mỹ vào ByteDance đang tìm cách mua lại cổ phần của các nhà đầu tư Trung Quốc trong một thỏa thuận chia tách TikTok ở Mỹ. Financial Times cũng đề cập đến công ty đầu tư Coatue là một trong những bên tham gia đàm phán. Coatue chưa phản hồi về chuyện này.

Theo hồ sơ pháp lý của TikTok năm ngoái, các nhà đầu tư toàn cầu nắm giữ khoảng 58% cổ phần ByteDance, Zhang Yiming (nhà sáng lập ByteDance người Trung Quốc) sở hữu 21% cổ phần, các nhân viên thuộc nhiều quốc tịch khác nhau (gồm cả khoảng 7.000 người Mỹ) nắm giữ 21% còn lại.

Các đại diện của TikTok, ByteDance, Susquehanna International Group, Oracle và Nhà Trắng chưa đưa ra bình luận ngay lập tức. General Atlantic và KKR từ chối bình luận.

TikTok khẳng định rằng các quan chức Mỹ đã hiểu sai về mối liên hệ của công ty này với Trung Quốc. Công ty cho biết thuật toán đề xuất nội dung và dữ liệu người dùng TikTok tại Mỹ được lưu trữ trên các máy chủ đám mây của Oracle và các quyết định kiểm duyệt nội dung với người dùng Mỹ cũng được đưa ra tại nước này.

Oracle là tập đoàn công nghệ đa quốc gia của Mỹ, chuyên về phát triển và cung cấp phần mềm, cơ sở dữ liệu, điện toán đám mây và các giải pháp doanh nghiệp.

Theo kế hoạch của các nhà đầu tư hiện tại, Oracle sẽ tiếp tục lưu trữ dữ liệu người dùng Mỹ và đảm bảo chúng không thể bị truy cập từ Trung Quốc, một nguồn tin cho biết.

Reuters và một số hãng khác đưa tin vào tháng 1 rằng chính quyền Trump đang xây dựng một kế hoạch, trong đó Oracle và một số nhà đầu tư hiện tại của ByteDance sẽ tiếp quản hoạt động của TikTok.

Theo thỏa thuận tiềm năng này, ByteDance vẫn giữ một phần cổ phần trong TikTok ở Mỹ, nhưng việc thu thập dữ liệu và cập nhật phần mềm sẽ do Oracle giám sát, tương tự thỏa thuận đã được đàm phán trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.

Các thượng nghị sĩ Dân chủ muốn Trump nói liệu ông có dự định gia hạn thời hạn hay không và nếu có thì trên cơ sở pháp lý nào.

Họ cũng muốn biết liệu các bản tin có chính xác hay không khi nói rằng Nhà Trắng "đang xem xét một thỏa thuận tiềm năng với Oracle, theo đó hãng này sẽ nắm giữ cổ phần tại TikTok và bảo mật dữ liệu người dùng TikTok".

Vai trò bất thường của Nhà Trắng trong thương vụ mua bán TikTok ở Mỹ

Trong thương vụ mua bán TikTok ở Mỹ được theo dõi chặt chẽ, Nhà Trắng đóng vai trò là ngân hàng đầu tư, với Phó tổng thống JD Vance điều hành phiên đấu giá. Đây là mức độ can thiệp chưa từng có tiền lệ của Nhà Trắng vào một thỏa thuận tư nhân, làm gia tăng sự phức tạp của quá trình đạt được thỏa thuận.

Sean Cooksey (cựu Chủ tịch Ủy ban Bầu cử Liên bang, cố vấn chính cho ông JD Vance) là đầu mối liên lạc chính với các nhà thầu mua lại tài sản của TikTok tại Mỹ. Ông cung cấp phản hồi và đề xuất điều chỉnh cho các đề nghị mua lại, theo lời Reid Rasner - doanh nhân ở bang Wyoming (Mỹ) đang tham gia đấu giá.

Dù Mỹ can thiệp vào các giao dịch tư nhân của các công ty niêm yết vì lý do chiến lược không phải là chuyện hiếm, việc Nhà Trắng giám sát trực tiếp quá trình đấu thầu TikTok là điều bất thường, theo Richard Briffault - luật sư đạo đức chính phủ đang giảng dạy tại Trường Luật Columbia.

"Tôi thực sự chưa từng thấy điều gì tương tự như thế này. Đây là vấn đề ở cấp cao nhất của chính phủ, và không rõ liệu TikTok có phải là một công ty quan trọng về mặt chiến lược hay không?", Richard Briffault thắc mắc.

Tổng thống Trump ủng hộ lệnh cấm TikTok trong nhiệm kỳ đầu của mình, nhưng những tháng gần đây, ông đã cam kết "cứu TikTok" và giữ ứng dụng này hoạt động tại Mỹ. Lý do vì Trump cho rằng TikTok góp phần giúp ông tiếp cận các cử tri trẻ tuổi để giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2024.

TikTok gặp vấn đề trong một thời gian ngắn ngay sau lễ nhậm chức Tổng thống Mỹ của ông Trump hôm 20.1 nhưng nhanh chóng hoạt động trở lại sau khi ông ký sắc lệnh trì hoãn lệnh cấm thêm 75 ngày.

Đầu tháng 3, Trump tuyên bố rằng chính quyền của ông đang làm việc với bốn nhóm khác nhau đang đấu giá TikTok nhưng không nêu tên cụ thể.

"Rất nhiều người muốn có nó và quyết định là ở tôi", ông Trump tuyên bố ngày 9.3.

Thương vụ này thu hút sự quan tâm của các tỷ phú và doanh nhân khác. Tỷ phú Frank McCourt, người sáng lập Project Liberty, đang hợp tác với nhà đầu tư Kevin O'Leary (Canada) và đồng sáng lập Reddit Alexis Ohanian trong một đề xuất mua lại TikTok ở Mỹ. Ngôi sao YouTube MrBeast (tên thật là Jimmy Donaldson) cũng đang đàm phán để tham gia nhóm này, theo một nguồn tin quen thuộc với kế hoạch của ông.

Frank McCourt là ông trùm bất động sản sở hữu CLB bóng đá Olympique Marseille (Pháp) và chủ cũ đội bóng chày L.A Dodgers (Mỹ).

Project Liberty (Dự án Liberty) là sáng kiến của Frank McCourt nhằm mục đích tái cấu trúc cách thức hoạt động của internet và mạng xã hội, với trọng tâm là mang lại cho người dùng quyền kiểm soát nhiều hơn với dữ liệu cá nhân. Đây là một nỗ lực nhằm tạo ra một "internet được thay thế và nâng cấp", giúp người dùng thoát khỏi sự phụ thuộc vào các nền tảng tập trung.

Frank McCourt cho biết quá trình đấu thầu này không hề bình thường. Hiện không có danh sách tài sản rõ ràng, không có định giá TikTok cụ thể và ByteDance chưa thuê ngân hàng đầu tư nào để dẫn dắt thương vụ, Frank McCourt tiết lộ với Reuters.

Theo Frank McCourt, Trung Quốc có tiếng nói trong việc bán TikTok và ByteDance có thể đóng cửa ứng dụng này tại Mỹ. Ông cho biết ByteDance đang tham gia đàm phán nhưng không tích cực như một bên bán có động cơ rõ ràng.

Một số người mua tiềm năng nói các cuộc đàm phán đang diễn ra và họ có thời hạn đến ngày 5.4 để đạt được thỏa thuận. Các quan chức Mỹ cho biết Phó tổng thống JD Vance kỳ vọng các điều khoản chung của thỏa thuận sẽ được thống nhất trước thời hạn này.

Giá trị thương vụ bán TikTok, với mức định giá khác nhau đáng kể, sẽ phụ thuộc vào việc liệu nó có bao gồm cả thuật toán cốt lõi không. Một số nhà phân tích chứng khoán ước tính TikTok có thể trị giá từ 50 tỉ đến 100 tỉ USD nếu gồm cả thuật toán đề xuất video, vốn thu thập dữ liệu người dùng và được coi là nền tảng cốt lõi của doanh nghiệp.

ByteDance nói với các nhân viên trong tháng 3 rằng chương trình mua lại cổ phiếu mới nhất của họ định giá toàn bộ công ty ở mức hơn 315 tỉ USD, theo hai người quen thuộc với vấn đề này. Ông Trump từng cho rằng ByteDance có thể trị giá tới 1.000 tỉ USD.

Dan Ives, nhà phân tích nổi tiếng của hãng Wedbush, ước tính nếu không có thuật toán, TikTok ở Mỹ sẽ được bán với giá từ 40 đến 50 tỉ USD.