'Học nên theo Nhật, nên đào tạo sinh viên sư phạm như trường Y'

Sáng 10.11, tại hội thảo khoa học quốc gia về đổi mới giáo dục đại học trong bối cảnh đổi mới giáo dục phổ thông, TS Nguyễn Phú Chiến, Hiệu trưởng Trường THCS Ngoại ngữ (Trường đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội) cho rằng, muốn đào tạo được giáo viên giỏi, sinh viên cần có thời gian trải nghiệm làm giáo viên phổ thông thực thụ trước khi trở thành giảng viên Đại học Sư phạm.

Theo TS Nguyễn Phú Chiến, đa số giảng viên trường sư phạm là sinh viên có thành tích học tập tốt được giữ lại trường để nghiên cứu, giảng dạy. Tuy nhiên, đội ngũ này chưa có nhiều trải nghiệm dạy học thực tiễn ở bậc phổ thông. Dù một số cơ sở giáo dục đại học ngành sư phạm cho sinh viên vừa học vừa thực nghiệm nhưng sinh viên mới chỉ tham gia với cương vị là khách mời, không thường xuyên đứng lớp như giáo viên cơ hữu, về mặt kinh nghiệm chắc chắn sẽ chưa đủ.

Với kinh nghiệm từng làm việc tại 1 số trường đại học ở Nhật Bản, ông Chiến chia sẻ: "Các trường đại học ở Nhật Bản không giữ sinh viên giỏi ở lại để giảng dạy. Họ yêu cầu các ứng viên nếu muốn trở thành giảng viên thì phải có đủ thời gian giảng dạy và làm việc ở các trường phổ thông". Do đó, ông đề xuất: "Các trường đại học, cao đẳng đào tạo ngành sư phạm ở Việt Nam nên áp dụng mô hình đào tạo như khối ngành Y, sinh viên vừa học vừa thực hành liên tục. Giảng viên muốn dạy tốt thì phải đủ kinh nghiệm thực tế dạy học ở phổ thông. Chỉ có như vậy, chúng ta mới tạo ra thế hệ sinh viên sư phạm có chất lượng thật sự"’.

Cũng theo ông Chiến, nên xây dựng các trường thực hành trực thuộc, các trường sư phạm cần liên kết với trường phổ thông tốt hơn để ngoài những giờ lên lớp của sinh viên hàng ngày thì bắt buộc phải tham gia vào quá trình giảng dạy thường xuyên, giống như mô hình các trường đào tạo y khoa: "Sinh viên được thực hành liên tục sẽ phục vụ tốt hơn cho việc học trên giảng đường".

Đồng quan điểm, GS.TS Đinh Quang Báo, nguyên Hiệu trưởng Đại học Sư phạm Hà Nội cho rằng, việc sinh viên sư phạm thực tập, kiến tập có 6-8 tuần là chưa đủ kinh nghiệm thực tế. Đây cũng là điểm khiếm khuyết trong việc đào tạo nói chung của một số trường đại học, cao đẳng sư phạm.

Sinh viên phải được đào tạo trong tâm thế vừa học, vừa tác nghiệp ở trường phổ thông. Các trường sư phạm phải thiết kế chương trình đào tạo giúp cho sinh viên sớm tiếp cận với các trường phổ thông, ngay cả khi dạy môn học khoa học cơ bản từ năm nhất. Các môn học ở bậc đại học cần có nhiều hoạt động hơn nữa để sinh viên tiếp cận với phổ thông thường xuyên.

Việt Nam nổi tiếng về đào tạo bác sĩ. Lý do vì sinh viên ngành Y được đào tạo lâm sàng thường xuyên, gắn liền lý thuyết, được tiếp xúc với bệnh nhân, bệnh viện rất nhiều. Các trường này dạy lý thuyết trong thực hành và dạy thực hành để học lý thuyết tốt hơn. Khi dạy về một bệnh, giảng viên dạy bên bệnh nhân. Họ khám bệnh rồi nói cho sinh viên biết đó là bệnh gì, lý thuyết về bệnh lý ra sao, cách điều trị thế nào. Thực hành đặt ra tình huống cho lý thuyết, lý thuyết soi sáng cho thực hành.

Do đó, các sinh viên sư phạm cũng phải đắm mình trong môi trường phổ thông trong suốt 4 năm đại học. Nhiều trường sư phạm đã khắc phục được một phần bằng mô hình liên kết, trao đổi giáo viên với các trường tư thục để cùng đào tạo sinh viên tốt hơn, tăng năng lực thực hành. "Tôi nghĩ mô hình này sẽ giúp giải quyết vấn đề sinh viên sư phạm thiếu năng lực thực tế", ông Đinh Quang Báo nói.