Mỹ gia hạn hiệp ước New START với Nga, không bỏ qua kho hạt nhân của Trung Quốc

“Tổng thống Joe Biden cam kết giữ an toàn cho người dân Mỹ trước mối đe dọa hạt nhân bằng cách khôi phục quyền lãnh đạo của Mỹ trong kiểm soát và không phổ biến vũ khí này. Nay chúng tôi thực hiện bước đầu tiên: gia hạn New START với Nga thêm 5 năm”, Ngoại trưởng Mỹ Blinken phát biểu ngày 3.2.

Ông nói thêm: “Cơ chế xác minh do New START đặt ra cho phép chúng ta giám sát Nga có tuân thủ hay không, cung cấp cái nhìn chi tiết hơn về sức mạnh hạt nhân của Nga thông qua trao đổi dữ liệu và thanh sát. Đặc biệt trong thời kỳ căng thẳng, các giới hạn kiểm soát vũ khí hạt nhân tầm liên lục địa Nga sở hữu đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Gia hạn hiệp ước giúp nước Mỹ cùng thế giới an toàn hơn”.

Đại sứ quán Nga tại Washington hoan nghênh động thái trên, đồng thời nhấn mạnh New START là nền tảng cho an ninh quốc tế.

Cuối tuần trước, Tổng thống Vladimir Putin ký ban hành một luật gia hạn hiệp ước sau khi Quốc hội Nga thông qua rất nhanh chóng. Điện Kremlin ra tuyên bố: “New START góp phần duy trì tính minh bạch và khả năng dự đoán quan hệ chiến lược Nga - Mỹ, giữ vững sự ổn định toàn cầu”.

Có hiệu lực từ năm 2011, New START chuẩn bị hết hạn vào năm 2021. Hiệp ước quy định hai nước ký kết là Nga và Mỹ giảm số đầu đạn hạt nhân chiến lược đã triển khai xuống không quá 1.550 cũng như hạn chế hệ thống phóng tên lửa do hai quốc gia sở hữu.

Hai Tổng thống Biden - Putin đã trao đổi công hàm về vấn đề gia hạn New START vào cuối tháng 1 – diễn biến làm dấy lên lo ngại Trung Quốc sẽ hưởng lợi do chẳng chịu ràng buộc gì.

Trung Quốc yếu hơn Mỹ, Nga về năng lực hạt nhân. Quốc gia châu Á được xác định chưa triển khai chưa triển khai đầu đạn hạt nhân nào nhưng không ngừng tăng cường năng lực hạt nhân.

Tuy nhiên, Ngoại trưởng Blinken cho biết Mỹ sẽ tận dụng 5 năm gia hạn New START để tìm kiếm biện pháp kiểm soát (có thể là một hiệp ước khác) giải quyết được cả vấn đề vũ khí hạt nhân Mỹ và Nga lẫn mối nguy từ kho vũ khí hạt nhân ngày càng phát triển của Trung Quốc.

Dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, Mỹ luôn kêu gọi Trung Quốc tham gia đàm phán ba bên về mở rộng New START. Lời kêu gọi bị từ chối với lý do kho vũ khí hạt nhân của Mỹ nhiều gấp 20 lần Trung Quốc.