Úc và New Zealand đã lên án bình luận của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan về vụ xả súng vào 2 thánh đường Hồi giáo ở New Zealand.
Trong chiến dịch vận động tranh cử, Tổng thống Erdogan đã tuyên bố rằng thủ phạmvụ xả súng người Úc Brenton Tarrant (28 tuổi)tại 2 thánh đường Hồi giáo ở thành phố Christchurch (New Zealand) làm 50 người thiệt mạng hôm 15.3 là một phần trong cuộc tấn công nhắm vào Thổ Nhĩ Kỳ và Hồi giáo.
Tổng thống Erdogan đồng thời cảnh báo những người Úc hoặc New Zealand theo chủ nghĩa chống lại Hồi giáo sẽ bị đưa về nước trong những "cỗ quan tài” giống như ông bà của họ ở trong trận Gallipoli hồi Chiến tranh thế giới lần I.
Một đoạn video về vụ thảm sát đã bị làm mờ nhưng có âm thanh rõ ràng của tiếng súng tự động, cũng đã được chiếu cho hàng ngàn người tại các cuộc mít tinh vận động tranh cử của ông Erdogan và được phát sóng trực tiếp trên truyền hình Thổ Nhĩ Kỳ, bất chấp những nỗ lực của New Zealand để ngăn chặn sự lan truyền của nó.
Trước động thái đó, Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng ngoại giao New Zealand Winston Peters đã lên án Tổng thống Erdogan sau khi ông dùng hình ảnh từ đoạn video xả súng đẫm máu do tay súng quay và phát trực tuyến trên mạng để làm vận độngtranh cử.
Ông Peterscho biết đã nói với người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ rằng video này không đại diện cho New Zealand. Theo Reuters, ông Peters dự kiến sẽ có mặt ở Thổ Nhĩ Kỳ vào cuối tuần này để tham dự một cuộc họp của Tổ chức Hợp tác Hồi giáo ở Istanbul với tư cách là một quan sát viên.
Đại sứ quán New Zealand tại Ankara (Thổ Nhĩ Kỳ) cũng cho hay ông Peters đã nêu vấn đề này với một phái đoàn Thổ Nhĩ Kỳ ở New Zealand và đề nghị các đại sứ quán khác trên toàn thế giới yêu cầu các cơ quan truyền thông không chiếu đoạn phim này.
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Úc cũngtriệu tậpĐại sứ Thổ Nhĩ Kỳ để phản đối và bác bỏ tất cả mọi lời giải thích.
Thủ tướng Úc Scott Morrison hôm 19.3 cũng chi trích những bình luận của ông Erdogan là cực kỳ liều lĩnh và bất cẩn trong bối cảnh khá nhạy cảm, đồng thời yêu cầu phía Thổ Nhĩ Kỳ phải chính thức rút lại những bình luận trên.
Thủ tướng Úc cũng lưu ý rằng chính phủ Úc và New Zealand đều đãlên án mạnh mẽ chủ nghĩa khủng bố bài trừ Hồi giáo, và đề nghị hỗ trợ cho các cộng đồng Hồi giáo sau vụ tấn công ở thành phố Christchurch. Ông Morrison cũng cảnh báo công dân Úc cảnh giác khi đến Thổ Nhĩ Kỳ và cân nhắc tất cả mọi lựa chọn về mối quan hệ song phương vớiThổ Nhĩ Kỳ.
Hoàng Vũ (theo The Guardian, Reuters)