Nhà máy 12.000 tỉ thua lỗ: 5 năm khốn khổ với phía Trung Quốc

5 năm 11 lần đàm phán

Tập đoàn hóa chất Việt Nam (VinaChem) báo cáo tới Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính về xây dựng kế hoạch năm 2017. Trong đó, có đề cập đến những vướng mắc đang tồn tại ở dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình 12.000 tỉ.

Theo VinaChem, dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng từ năm 2012. Chủ đầu tư nhận bàn giao quyền vận hành từ nhà thầu EPC vào ngày 24.9.2012 nhưng đến nay chưa quyết toán được gói thầu EPC (thiết kế - cung cấp thiết bị - thi công) dẫn đến chưa quyết toán dự án hoàn thành.

Từ đầu năm 2014 đến nay, tập đoàn hóa chất Việt Nam và nhà thầu HQC Trung Quốc đã tiến hành đàm phán 11 đợt để giải quyết các tồn tại của Hợp đồng EPC và bồi thường thiệt hại của nhà thầu do không đạt yêu cầu trong hợp đồng EPC.

Kết thúc đợt đàm phán cấp cao tổ chức từ ngày 14.6.2016 đến ngày 17.6.2016 về cơ bản phương án giải quyết các tồn tại của dự án được hai bên đề xuất và sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền của mỗi bên để đưa ra quyết định cuối cùng.

Một số tồn tại vẫn chưa được giải quyết dứt điểm bao gồm: Thời gian chậm tiến độ thực hiện hợp đồng. Các thay đổi trong quá trình thi công liên quan đến thay đổi kết cấu, vật liệu cấu kiện sử dụng trong thi công, thiết bị của dự án, hồ sơ thiết bị… Nhà thầu cam kết sẽ cung cấp hồ sơ tài liệu liên quan cho chủ đầu tư trước ngày 25.6.2016 nhưng tính đến thời điểm 5.9.2016 nhà thầu vẫn chưa cấp đủ.

Hồ sơ dự án, tài liệu hoàn công, báo cáo cuối cùng, nhà thầu cam kết sẽ cung cấp cho chủ đầu tư trước ngày 25.6.2016 tuy nhiên đến nay chủ đầu tư vẫn chưa nhận được.

Theo quy định về quyết toán dự án hoàn thành, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam đã có văn bản yêu cầu nhà thầu bổ sung, hoàn thiện hồ sơ tài liệu quyết toán gói thầu EPC dự án đạm Ninh Bình đến nay chưa nhận được văn bản trả lời của nhà thầu.

Tập đoàn Hóa chất Việt Nam cho biết, sẽ tiếp tục rà soát các nội dung còn tồn tại để thanh quyết toán hợp đồng với nhà thầu Trung Quốc về dự án Đạm Ninh Bình, đồng thời chuẩn bị các nội dung sau đàm phán cấp Tổng giám đốc để trình cấp có thẩm quyền Việt Nam xin ý kiến chỉ đạo.

Thua lỗ lại xin ưu đãi

Theo báo cáo của Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình - đơn vị vận hành nhà máy, năm 2013 công ty thua lỗ 906 tỉđồng, năm 2014 lỗ 738 tỉđồng, năm 2015 số lỗ là 592 tỉđồng. Đến năm 2016, nhà máy này cũng không khá khẩm hơn khi nửa đầu năm đã lỗ tới 456 tỉđồng.

Như vậy, từ 2013 đến nay, nhà máy này đã lỗ tổng cộng 2.700 tỉđồng. Công ty này thừa nhận tình hình tài chính đang lâm cảnh rất khó khăn, dòng tiền phục vụ sản xuất và trả nợ luôn trong tình trạng thiếu hụt.

Trong báo cáo mới nhất, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam cũng đã đưa ra hàng loạt kiến nghị như đưa phân bón Ure vào đối tượng chịu thuế giá trị gia tăng với thuế suất là 0%, giảm giá bán than cho sản xuất phân bón bằng 80% giá hiện nay…

Tập đoàn Hóa chất Việt Nam cũng đề nghị Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng cho phép chuyển nợ vay vốn đầu tư dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình của Ngân hàng phát triển Việt Nam thành vốn góp Nhà nước tại Tập đoàn để giảm hệ số lãi vay. Số tiền là hơn 2.700 tỉđồng.

“Trong trường hợp không được chuyển nợ vốn vay thành vốn nhà nước đầu tư nêu trên, đề nghị cho phép khoanh nợ khoản vay của Ngân hàng Phát triển Việt Nam trong thời gian 5 năm, từ 2016-2020”, Vinachem kiến nghị và ra thêm điều kiện là “không trả nợ gốc và không tính lãi vay phát sinh trong 5 năm.

Với khoản vay Trung Quốc, Vinachem cũng kiến nghị tương tự, tức được khoanh nợ khoản vay trong thời gian 5 năm từ 2016-2020 và không trả nợ gốc, không tính lãi vay phát sinh trong 5 năm.

Đáng chú ý, Vinachem kiến nghị thêm, trước mắt trong thời gian xem xét thì cho phép được giảm lãi suất đối với toàn bộ dư nợ gốc vay tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam cho dự án đạm Ninh Bình (hơn 371 tỉđồng). Đồng thời Vinachem cũng mong muốn Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo người đại diện vốn tại các ngân hàng thương mại như BIDV, Vietcombank, VietinBank… tiếp tục cho đạm Ninh Bình và đạm Hà Bắc vay vốn để sản xuất kinh doanh.

Mới đây, trong chuyến thăm Trung Quốc, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh cũng đã hội đàm với Bộ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Cao Hổ Thành vào ngày 13.9.

Tại buổi hội đàm, dự án đạm Ninh Bình cũng là 1 trong 3 dự án được Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đề cập vì các vướng mắc với nhà thầu Trung Quốc. Bộ trưởng Trần Tuấn Anh đề nghị Bộ Thương mại Trung Quốc tích cực phối hợp, chỉ đạo các doanh nghiệp Trung Quốc hiện đang là tổng thầu EPC một số dự án như Nhà máy đạm từ than cám Ninh Bình, Dự án mở rộng nhà máy gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2 và Dự án Alumin Nhân Cơ (Đắk Nông) khẩn trương phối hợp với chủ đầu tư Việt Nam giải quyết các vướng mắc, tồn tại các dự án nêu trên.