Phản ứng của Mỹ trong vấn đề Ukraine: Bài học từ đợt rút quân khỏi Afghanistan

Tháng 8.2021, Mỹ thực hiện rút hết quân khỏi Afghanistan. Taliban nắm bắt cơ hội tiến công thần tốc lật đổ chính quyền do Mỹ hậu thuẫn để tái kiểm soát Afhanistan. Lực lượng phương Tây phải thực hiện một cuộc sơ tán đầy hỗn loạn. Chính quyền Tổng thống Joe Biden nhận chỉ trích không tham vấn với đồng minh trước khi thực hiện, mức độ ủng hộ bị giảm sút.

Rút kinh nghiệm từ sai lầm trên, ở căng thẳng với Nga về vấn đề Ukraine lần này, chính quyền Tổng thống Biden phản ứng bằng cách chia sẻ rộng rãi thông tin, phối hợp chặt chẽ và công khai với đồng minh, khuyến cáo công dân Mỹ nhanh chóng rời khỏi Ukraine lúc căng thẳng leo thang.

Ngày 13.2, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan phát biểu trên đài CNN: “Sẽ không có cuộc sơ tán quân sự nào trong trường hợp xung đột nổ ra”. Phát biểu này thể hiện rõ quyết tâm không để sai lầm ở Afghanistan lặp lại.

Trong vấn đề Ukraine, chính quyền Tổng thống Biden áp dụng cách tiếp cận khác: một loạt cuộc họp và cuộc gọi hằng ngày giữa quan chức Mỹ với các đối tác châu Âu.

Một bài học đáng giá nữa từ đợt rút quân tại Afghanistan là những thông tin cảnh báo. Tờ The Washington Post tuần trước đăng nội dung một báo cáo của quân đội Mỹ đánh giá các quan chức cấp cao Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao Mỹ không nắm rõ chiến dịch tiến công thủ đô Kabul thần tốc của Taliban. Kết quả là lực lượng Mỹ phải rút quân trong tình thế nguy hiểm.

Nhưng lần này Washington rất nhanh chóng khuyến cáo công dân Mỹ nhanh chóng rời khỏi Ukraine.

“Người dân vô tội có thể bị kẹt trong giao tranh hay ở nơi mà họ không thể di chuyển. Đó là lý do tại sao chúng tôi nói rất rõ ràng và trực tiếp với công dân Mỹ rằng trong lúc các phương án vận tải vẫn còn khả thi, họ nên tận dụng chúng”, cố vấn Sullivan phát biểu.

Không chỉ đợt rút quân tại Afghanistan, Mỹ còn rút kinh nghiệm từ vụ Nga sáp nhập Crimea của Ukraine năm 2014. Thời điểm đó Moscow dường như đã triển khai đặc nhiệm mặc thường phục được yểm trợ bởi lực lượng khác, trong khi phương Tây tê liệt vì bối rối.

Lần này, chính quyền Tổng thống Biden phản ứng bằng cách công bố thông tin tình báo về động thái phía Nga. Cố vấn Sullivan giải thích: “Về cơ bản, quan điểm của chúng tôi là không cho Nga có cơ hội gây bất ngờ để khơi mào điều gì đó với Ukraine hay với thế giới. Chúng tôi đảm bảo rằng Mỹ đang đem đến những gì minh bạch và rõ ràng nhất, chia sẻ thông tin rộng rãi nhất có thể”.