Tổng thống Mỹ hạ lệnh cho tình báo khẩn trương điều tra nguồn gốc COVID-19 tại Vũ Hán

Thông báo này được đưa ra sau khi tình báo của Mỹ đưa ra báo cáo cho thấy một số nhà nghiên cứu tại Viện Vi rút học Vũ Hán của Trung Quốc bị ốm vào tháng 11.2019 và phải nhập viện - một chi tiết mới làm dấy lên cuộc tranh luận thêm về nguồn gốc của đại dịch coronavirus.

Biden tuyên bố: "Từ một phần của báo cáo đó, tôi đã yêu cầu điều tra thêm một số ddiefu cần thiết, gồm cả các câu hỏi cụ thể cho Trung Quốc. Tôi cũng yêu cầu rằng nỗ lực lần này cần có sự tham gia của Phòng thí nghiệm Quốc gia của chúng ta và các cơ quan khác của chính phủ để chi viện cho Cộng đồng Tình báo. Và tôi đã yêu cầu Cộng đồng Tình báo thuyết phục Quốc hội hoàn toàn tán thành công việc của mình".

Tổng thống cho biết: "Việc không đưa được các thanh sát viên của chúng ta vào cuộc trong những tháng đầu đó đã gây cản trở cho bất kỳ cuộc điều tra nào về nguồn gốc của COVID-19".

Biden cho biết vào tháng 3, ông đã chỉ đạo Cố vấn an ninh quốc gia, Jake Sullivan, giao nhiệm vụ cho Cộng đồng Tình báo chuẩn bị một báo cáo về phân tích cập nhật nhất về nguồn gốc của đại dịch COVID-19, gồm cả kịch bản vi-rút xuất hiện từ sự tiếp xúc của con người với động vật bị nhiễm bệnh hay do tai nạn trong phòng thí nghiệm. Biden cho biết ông đã nhận được báo cáo đó vào đầu tháng này và yêu cầu theo dõi thêm.

Cho đến ngày hôm nay, Cộng đồng Tình báo Mỹ đã 'tập hợp lại hai kịch bản có thể xảy ra' nhưng vẫn chưa đưa ra kết luận chính xác về câu hỏi này. Thực ra, đó là 2 kịch bản báo chí đã nêu từ lâu nhưng giờ mới được công khai mạnh hơn và sẵn sàng cho hướng điều tra.

Ngay tháng 4. 2020, CNN đã đưa tin rằng Cộng đồng tình báo đang điều tra xem liệu loại coronavirus mới có lây lan từ một phòng thí nghiệm của Trung Quốc chứ không phải xuất phát từ chợ hải sản ở Vũ Hán. Chính phủ Trung Quốc vẫn luôn khẳng định rằng vi rút tự nhiên xuất hiện và lây lan.

Tháng trước, Giám đốc Tình báo Quốc gia Avril Haines đã xác thực rằng các cơ quan tình báo Mỹ vẫn chưa biết "chính xác ở đâu, khi nào hoặc bằng cách nào vi rút COVID-19 ban đầu lây truyền" ở Trung Quốc nhưng vẫn tập trung vào hai giả thuyết chính rằng "nó xuất hiện tự nhiên do con người tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh hoặc đó là một tai nạn trong phòng thí nghiệm"

Như vậy, cho đến nay thì các đánh giá vẫn không thay đổi. Biden cho biết Mỹ sẽ làm việc với các đồng minh để tiếp tục thúc ép Trung Quốc "tham gia vào cuộc điều tra quốc tế đầy đủ, minh bạch, dựa trên bằng chứng và cung cấp toàn quyền truy cập vào tất cả dữ liệu và bằng chứng liên quan".

Khi được hỏi liệu thông báo này có liên quan đến báo cáo gần đây của tình báo Mỹ về việc các nhà nghiên cứu ở Vũ Hán bị ốm hay không, Phó thư ký báo chí Karine Jean-Pierre phát biểu: "Chúng tôi đã nói từ rất lâu rằng Trung Quốc cần cung cấp nhiều quyền tiếp cận phòng thí nghiệm hơn, hợp tác toàn diện hơn với các nhà khoa học tham gia điều tra và chúng tôi không nghĩ rằng họ đã đáp ứng được tiêu chuẩn đó". Bà nói thêm: "Tìm hiểu tận cùng nguồn gốc của đại dịch này sẽ giúp chúng ta hiểu cách chuẩn bị cho đại dịch tiếp theo và những thứ tiếp theo".

Hôm 25.5, CNN đưa tin rằng nhóm của Biden đã khép lại chương trình điều tra của Bộ Ngoại giao được thành lập vào cuối thời chính quyền Trump để chứng minh rằng COVID-19 có nguồn gốc từ một phòng thí nghiệm của Trung Quốc. Lý do khép lại chương trình là “lo ngại về chất lượng hoạt động”.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao cho biết quyết định chấm dứt chương trình điều tra của Bộ Ngoại giao, chủ yếu do văn phòng kiểm soát và xác minh vũ khí của Bộ Ngoại giao Mỹ đưa ra. Quyết định được đưa ra sau khi các quan chức Biden được thông báo tóm tắt về kết quả sơ bộ của nhóm vào tháng 2 và tháng 3 năm nay.

Chương trình điều tra của Bộ Ngoại giao vừa bị khép lại, tách biệt với cuộc điều tra của Cộng đồng tình báo, vốn chưa bao giờ dừng lại. Các cơ quan tình báo Mỹ đã tiếp tục kiểm tra xem liệu vi rút này có xuất hiện một cách tự nhiên khi con người tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh hay nó có thể là kết quả của một tai nạn trong phòng thí nghiệm.

Tổ chức Y tế Thế giới trước đó đã tiến hành một cuộc điều tra về nguồn gốc của đại dịch và kết luận nguy cơ rò rỉ ngẫu nhiên từ Viện Vũ Hán, nơi đang tiến hành nghiên cứu về coronavirus trên dơi, là "cực kỳ thấp". Báo cáo cho biết "không có ghi nhận về bệnh hô hấp tương thích với COVID-19 trong những tuần / tháng trước tháng 12.2019 và không có bằng chứng huyết thanh học về nhiễm trùng ở người lao động thông qua sàng lọc huyết thanh đặc hiệu SARS-CoV-2".

Tuy nhiên, cuộc điều tra của WHO đã bị Mỹ, Anh và các chính phủ khác chỉ trích vì khả năng tiếp cận hạn chế đối với "dữ liệu và mẫu nguyên bản, đầy đủ". Tổ chức này cũng bị cáo buộc Trung Quốc chi phối quá mức trong suốt quá trình điều tra, nghiên cứu. Cuộc điều tra này có sự tham gia của 17 nhà khoa học Trung Quốc, một số trong số họ đến từ các cơ quan nhà nước.

Khi báo cáo của WHO được công bố vào tháng 3, Tổng giám đốc Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết báo cáo chỉ là sự khởi đầu chứ không phải kết thúc cuộc điều tra về nguồn vi rút.